Author :
Abstract
Çalışmanın amacı ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumunu incelemektir. İlkokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumu sınıf mevcudu, ders başarı notu, öğretmen-öğrenci cinsiyeti, anne-baba eğitim düzeyi, kardeş sayısı, kendine ait çalışma odası olma, ders çalışma ortamı, ilk dönem genel başarı durumu, sosyal bilgiler dersi ödev süresi, sosyal bilgiler dersinde bitişik eğik yazı kullanma durumu, dersteki aktiflik durumu değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma 2017 yılı Şubat-Haziran ayları içinde Küçükçekmece, Gaziosmanpaşa, Esenler, Sultangazi, Bayrampaşa, Kartal ilkokullarında okuyan 1179 tane dördüncü sınıf öğrencileri ile yapılmıştır. Araştırmada Kadıoğlu (2007) tarafından geliştirilen “Sosyal Bilgiler Dersi Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler SPSS 23 ile analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlar şu şekildedir: İlkokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumları olumludur. İlkokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumları öğretmen cinsiyeti değişkenine göre kadın öğretmenler lehine anlamlı farklılık bulunmuştur. İlkokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumları öğrenci cinsiyeti değişkenine göre kız öğrenciler lehine anlamlı farklılık bulunmuştur. İlkokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumları ders başarı notu, kendine ait odası olma, ders çalışma ortamı, birinci dönem genel başarı durumu, ödev süresi, sosyal bilgiler dersinde bitişik eğik yazı kullanma durumu, derste aktif olma durumu değişkenlerine göre anlamlı farklılık bulunmuştur. İlkokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumları sınıf mevcudu, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi ve kardeş sayısı değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir.
Keywords
Abstract
The aim of the study is to examine primary school fourth grade students' attitudes towards social studies course. Primary school students 'attitude towards social studies lesson class size, course success grade, teacher-student gender, parents' education level, number of siblings, own study room, study environment, general success of the first term, social studies course homework time, It was determined whether the use of cursive handwriting in the social studies course differs according to the variables of the activity status in the course. Scanning model was used in the research. The research was conducted with 1179 fourth grade students studying at primary schools in Küçükçekmece, Gaziosmanpaşa, Esenler, Sultangazi, Bayrampaşa, and Kartal in February-June 2017. In the research, "Social Studies Course Attitude Scale" developed by Kadıoğlu (2007) was used. Data were analyzed with SPSS 23. The results obtained in the study are as follows: Primary school students' attitudes towards social studies course are positive. Primary school students' attitudes towards social studies lesson were found to be significantly different in favor of female teachers according to the teacher gender variable. Primary school students' attitudes towards social studies lesson were found to be significantly different in favor of female students according to the student gender variable. Primary school students' attitudes towards social studies lesson were found to differ significantly according to the variables of course success grade, having their own room, studying environment, general success in the first term, homework duration, using cursive handwriting in social studies lesson, and being active in the lesson. Primary school students' attitudes towards social studies course do not show a significant difference according to the variables of class size, education level of mother, education level of father and number of siblings.
Keywords
- Acar, R. (2003). Sosyal Bilgiler Dersi İçeriğinin Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Açar, S. (2010). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersinde Gözlem Gezisi Uygulamasının Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Becerisine ve Çevre Duyarlılığına Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
- Açıkgöz, M. (2006). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Gezi-Gözlem ve İnceleme Yönteminin Etkililiğinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Akar, C. (2001). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programının Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
- Akengin, H., Dilek, A. ve Sağlam, D. (2002). İlköğretim 4 ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersi ile İlgili Görüşleri. 19 Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2): 1-19.
- Akpınar, M. (2012). Ülkemizde Sosyal Bilgiler Öğretiminin Genel Amaçlarına Karşılaştırmalı Bir Bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2): 605-626.
- Akyürek Tay, B. (2002). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinde Öğrencilerin Problem Çözme Becerilerini Geliştirmede İşbirliğine Dayalı Öğrenmenin Etkisi Konusunda Öğretmen, Müfettiş ve Uzman Görüşleri, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Altınışık, S. (2001). Sosyal Bilgiler Dersinde Çoklu Ortamın Öğrencilerin Akademik Başarıları ve Derse Karşı Tutumları Üzerindeki Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Altıntaş, S. (2005). İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutum Düzeyleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2): 1-12.
- Arıkan, A. (2019). Sosyal Bilgiler Dersinde REACT Stratejisine Dayalı Etkinliklerin Öğrencilerin Akademik Başarılarına, Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutumlarına ve Öğrenmenin Kalıcılığına Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
- Avcı, G. (2019). Sınıf Dışı Eğitimin İlkokul Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutum, Başarı ve Hatırda Tutma Düzeyine Etkisi, Yayınlanmamış Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Ayten, P. (2006). İlköğretim Okullarında Sosyal Bilgiler Dersini Yürüten 4.ve 5. Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programına İlişkin Görüşleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Barr, R., Barth, J., and Shermis, S.S. (1978). The Nature of the Social Studies. California: ETC Publications,
- Barth, L. J. ve Demirtaş, A. (1997). İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: YÖK.
- Deveci, H. (2003). Sosyal Bilgiler Dersinde Probleme Dayalı Öğrenmenin Öğrencilerin Derse İlişkin Tutumlarına, Akademik Başarılarına ve Hatırlama Düzeylerine Etkisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Doğanay, A. (2002). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. (Editörler: Cemil Öztürk ve Dursun Dilek). Sosyal Bilgiler Öğretimi İçinde (s. 15-46). Ankara: PagemA Yayıncılık.
- Doğanay, A. (2015). Değerler Eğitimi. (Editör: Cemil Öztürk). Sosyal Bilgiler Öğretimi Demokratik Vatandaşlık Eğitimi İçinde (s.225-256). Ankara: Pegem Akademi.
- Durna, İ. H. (2019). Sosyal Bilgiler Dersinde Jigsaw-ı Tekniği Kullanımının Öğrenci Başarısına, Bilgilerin Kalıcılığına ve Derse Karşı Tutuma Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
- Gül, B. (2011). Ortaöğretim Öğrencilerinin Öğrenme Stilleri İle Ders Çalışma Stratejileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Beşiktaş İlçesi Örneği), Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
- Heper, M. ve Sayarı, S. (2016). Dünden Bugüne Türkiye Tarih Politika Toplum ve Kültür. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- Kabapınar, Y. (2007). İlköğretimde Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Maya.
- Kadıoğlu Ateş, H. (2015). Projeye Dayalı Öğrenme Yönteminin Öğrencilerin Görsel Sunu Uygulamalarına ve Sosyal Bilgiler Dersine İlişkin Tutumlarına Etkisi. İstanbul: Morpa Ofset.
- Kadıoğlu, H. (2007). Projeye Dayalı Öğrenme Yönteminin Öğrencilerin Görsel Sunu Uygulamalarına ve Sosyal Bilgiler Dersine Ilişkin Tutumlarına Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Kağıtçıoğlu, Ç. (2010). Günümüzde İnsan ve İnsanlar Sosyal Psikolojiye Giriş, (12. Basım). İstanbul: Evrim.
- Kan, A. ve Akbaş, A. (2005). Lise Öğrencilerinin Kimya Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2): 227-237.
- Karataş, B. (2019). Dijital Öykü Kullanımının Sosyal Bilgiler Dersinde Öğrencilerin Akademik Başarı ve Tutumlarına Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
- Kayalı, H. (2003). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutumları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 18(18): 78-92.
- Kılıç, D. (1996). İlkokul 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersinin Öğretmenlerin Görüşleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Çağdaş Eğitim, 0(221): 30-34.
- Koç, İ. (2008). Çoklu Zekâ Kuramına Dayalı Olarak Gerçekleştirilen Proje Tabanlı Öğrenmenin Öğrencilerin 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersindeki Tutum ve Erişilerine Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Köstüklü, N. (2016). Sosyal Bilimler ve Tarih Öğretimi, (2. Baskı). Konya: Çizgi.
- Meydan, A. (2015). Sosyal Bilimler Disiplininde Coğrafyanın Yeri ve Önemi. (Editör: Cemil Öztürk). Sosyal Bilgiler Öğretimi Demokratik Vatandaşlık Eğitimi İçinde (s. 63-80). Ankara: Pegem Akademi
- Özkal, N.; Güngör, A. ve Çetingöz, D. (2004). Sosyal Bilgiler Dersine İlişkin Öğretmen Görüşleri ve Öğrencilerin Bu Derse Yönelik Tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 10(40): 600-615.
- Özkal, N. ve Çetingöz, D. (2006). Cinsiyet, Sınıf Düzeyi ve Başarı Durumlarına Göre İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutumları. Çağdaş Eğitim Dergisi, 0(31): 22-28.
- Özkan, S. (2020). Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersine İlişkin Tutumları ve Küresel Vatandaşlık Görüşleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
- Öztürk, C. (2015). Sosyal Bilgiler Öğretimi Demokratik Vatandaşlık Eğitimi, (Ed.). Ankara: Pegem Akademi
- Öztürk, C. ve Baysal, N. (1999). İlköğretim 4-5. Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutumu. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(6): 13- 21.
- Polat, S , Baş, G . (2012). 5E Yapılandırmacı Öğrenme Modelinin Sosyal Bilgiler Dersinde Öğrencilerin Erişi Düzeyine Etkisi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (2): 69-92 .
- Saktanber, A. ve Beşpınar, F. U. (2016). Gençlik. (Editörler: Metin Heper ve Sabri Sayarı). Dünden Bugüne Türkiye Tarih Politika Toplum ve Kültür İçinde (s.471-487). İstanbul: İstanbul Bilgi
- Savaş, B. ve Ünüvar, P. (1999). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Modül 8. MEB İlköğretimde Etkili Öğretme ve Öğrenme Öğretmen El Kitabı. Burdur: MEB Yayınları.
- Sönmez, V. (1998). Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Öğretmen Kılavuzu. Ankara: Anı Yayınları.
- Sözer, E. (2008). Sosyal Bilgiler Dersinin Tanımı, Kapsamı ve İlköğretim Programındaki Yeri. (Editör: Şeifk Yaşar). Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi İçinde (s. 41–55). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 1807.
- Şahin, T.; Çakır, Ö. S. ve Şahin, B. (2000). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Derslerine Karşı Tutumları, Akademik Benlik Kavramları ve Bilişsel Öğrenme Düzeyleri. Eğitim Araştırmaları, MEB, Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı Yayınları. Ankara, 3(4): 133
- Şerifoğlu Hiçyılmaz, G. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Beyin Temelli Öğrenme Yaklaşımına Uygun Ortam Tasarımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Derse Yönelik Tutumlarına Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Taşyürek, Z. (2017). Sosyal Bilgiler Dersinde Internet Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına, Bilgilerin Kalıcılığına ve Derse Karşı Tutumlarına Etkisi, Yayımlanmamış Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Tay, B. (2010). Sosyal Bilgiler Öğretiminin Dünü Bugünü ve Yarını. (Editörler: Refik Turan ve Kadir Ulusoy). Sosyal Bilgilerin Temelleri İçinde (s. 3-20). Ankara: Maya Akademi.
- Tay, B. Akyürek Tay, B. (2006). Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutumun Başarıya Etkisi. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1): 73-82.
- Taymaz, E. (2016). İstihdam, Eşitsizlik ve Yoksulluk. (Editörler: Metin Heper ve Sabri Sayarı). Dünden Bugüne Türkiye Tarih Politika Toplum ve Kültür İçinde (s. 471-487). İstanbul: İstanbul Bilgi
- Turan, R. ve Ulusoy, K. (2010). Sosyal Bilgilerin Temelleri. (Ed.). Ankara: Maya Akademi.
- Ulukaya-Öteleş, Ü. (2019). Sosyal Bilgiler Dersinde Proje Tabanlı Öğrenme Yönteminin Öğrencilerin Akademik Başarısına, Derse Karşı Tutumuna ve Sınıf Ortamına İlişkin Demokratik Tutumuna Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
- Vatansever-Bayraktar, H. ve İşleyen, M. (2018). Öğretmen Adaylarının Öğretim Teknolojisi ve Materyal Tasarımı Dersine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(79):
- Vatansever-Bayraktar, H.; Kadıoğlu Ateş, H. and Afat, N. (2019). An Analysis On The Relationship Between Primary School Teachers’ Self-Efficacy Beliefs and Attitudes Towards Gifted Education, International Journal of Eurasia Social Sciences, 10(38): 1099-1124.
- Welton, D. and Mallan J. T. (1999). Children and Their World: Strategies for Teaching Social Studies. Sixth Edition. New York: Houghton Mifflin Company.
- Yıldız, S. (2015). İlköğretim 6,7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Ders Çalışma Alışkanlıklarının Sosyal Bilgiler Dersi Akademik Başarısı İle Derse Karşı Tutumu Arasındaki İlişki, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu. EK 1. SOSYAL BİLGİLER DERSİ TUTUM ÖLÇEĞİ H
