ORDU İLİ MERKEZİNDEKİ MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI’NA BAĞLI ANAOKULU BAHÇELERİNİN OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİN İLKE VE STANDARTLARI YÖNÜNDEN İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Piaget, bir çocuğun daima yeni şeyler görmek ve duymak isteyeceğini ifade ederek, çocukların zihinsel gelişimlerinin çevresel durumlardan etkileneceğini vurgulamıştır. John Dewey ve ondan sonra gelen başka eğitimciler ise en iyi öğrenme yolunun deneyime dayalı olduğunu belirtmişlerdir. Özellikle okul öncesi ve okul çağındaki çocuklarla, gençlerin, daha çok açık yaşam alanlarına ilgi duydukları bilinmektedir. Werner (1985), çocukların doğa hakkındaki bilgilerini daha çok şehir merkezinde yer alan parklarda ve okul bahçelerinde öğrendiklerini belirtmiştir. Neumann (1982), okulda verilen teorik bilgilerin tek başına yeterli olmadığını, okul bahçelerinin uygulama bahçesi olarak kullanılması gerektiğini savunmuştur. Şehirlerde büyüyen öğrencilerin bitki ve hayvanları tanımakta zorluk çektiklerini ve bu nedenle okul bahçelerinde bunlara yer verilmesi gerektiğini belirterek, bu alanların çevre laboratuvarlan gibi düzenlenmesini önermiştir. Ayrıca, bitki ve hayvanların yararlan konusunda öğrenciyi bilinçlendirerek, etkili bir çevre koruma politikasının uygulanabileceğini savunmuştur. Bütün bu nedenlerle, eğitim kurumlarında öğrencilerin ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikte bahçe alanının olması gerektiği bir zorunluluk olarak ortaya çıkmaktadır. Bu doğrultuda yapılacak planlama çalışmaları ile nitelikli ve ihtiyaca cevap veren okul bahçelerinin tasarlanması mümkün olacaktır. Araştırmada; Ordu İli, Altınordu merkez ilçesinde yer alan Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı beş bağımsız anaokulu bahçesinde mevcut durum analizi yapılarak, okul bahçelerinin okul öncesi eğitimdeki açık alanlarla ilgili ilke ve standartlar yönünden yeterlilik durumları ortaya konulmuştur. Araştırma, tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından konuyla ilgili literatürün incelenmesi sonucunda hazırlanan “Bilgi Toplama Formu” kullanılmıştır. Araştırmada yer alan okulların bina ve bahçe alanlarıyla ilgili bilgiler, okul yöneticileriyle yapılan görüşmeler ve bizzat okullar gezilerek yerinde yapılan gözlem ve incelemelerden elde edilmiştir. Elde edilen veriler, okul öncesi eğitim kurumlarının açık alanlarında bulunması gereken standartlarla karşılaştırılmış ve okulların yeterlik durumları ortaya konulmuştur. Sonuçlar, okul öncesi eğitim kurumlarında bulunması gereken yeterlilikler ve okul öncesi eğitimin ilkeleri yönünden tartışılarak, mevcut sorunların çözümüne yönelik öneriler geliştirilmiştir.
Keywords
Abstract
Piaget stated that a child would always like to see and hear new things and underlined that the mental development of children are affected by the environmental factors. John Dewey and the following educators have claimed that the best learning method is based on experience. It is known that especially preschool children, school-age children and also youngsters are more interested in outside life spaces. Werner (1985) stated that children learn and find out about nature in parks, schoolyards or playgrounds located in city centres. Neumann (1982) argued that the theoretical information and knowledge provided in schools is not adequate by itself and schoolyards should be used as practice spaces and grounds. He suggested that the children growing up in big cities have difficulty in recognising plants and animals, thus plants and animals can be introduced in schoolyards and these spaces could be organised as environment laboratories. Besides, he argued that an effective environmental protection policy can be implemented by raising the awareness of students about the advantages of plants and animals. For all these reasons stated above, a dedicated space for a schoolyard or a playground that could meet the needs of students is considered as obligatory. Accordingly, it would be possible to design qualified schoolyards and playgrounds that can meet the needs with appropriate planning activities. In this study, the current situation of five independent preschool institutions based in Altınordu sub-province of Ordu have been analysed and the sufficiency of these preschools in regards to the principles and standards of playgrounds in preschool education has been identified. The research is a descriptive research, with a general survey model. “Information Collection Form” has been used as the data collection tool, developed by the researcher as an outcome of the relevant literature research. The information related to the building sites and playgrounds of the schools involved in the research has been collected via interviews held with the school principals and through site visits to the schools. The obtained data has been compared to the standards identified for the preschool institutions and the adequacy of schools have been outlined. The outcomes have been discussed in relation to the principles of preschool education and the requirements of preschool education institutions and suggestions have been provided for the solution of current issues and problems.
Keywords
- Aksu, Ö. V. and Demirel, Ö. (2011). Trabzon Kenti İlköğretim Okul Bahçelerinde Tasarım ve Alan Kullanımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 0(12): 40-46.
- Arabacı, N. (2003). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Sınıf İçi Etkinliklere Katılan ve Katılmayan Annelerin Okul Öncesi Eğitim Hakkındaki Bilgilerinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Arabacı, N. and Aksoy, B. A. (2005). Okul Öncesi Eğitime Katılım Programının Annelerin Bilgi Düzeylerine Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(29): 18-26.
- Bal, A. (2005). Zonguldak Kenti Yeşil Alan Sistemindeki Çocuk Oyun Alanlarının Durumunun Peyzaj Mimarlığı İlkeleri Açısından İrdelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
- Baran, M.; Yılmaz, A. and Yıldırım, M. (2007). Okul Öncesi Eğitimin Önemi ve Okul Öncesi Eğitim Yapılarındaki Kullanıcı Gereksinimleri Diyarbakır Huzurevleri Anaokulu Örneği. Diyarbakır Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(8): 27-44.
- Başal, H. A. (2005). Okul Öncesi Eğitiminde Uygulamalı Çevre Eğitimi. (Editör: Müzeyyen Sevinç). Erken Çocuklukta Gelişim ve Eğitimde Yeni Yaklaşımlar 2 İçinde (p.366-378). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
- Başbay, A. M. (2012). Ankara İli Sınırları İçindeki Özel ve Resmi Anasınıfı ve Anaokulu Bahçelerinin Kullanım Yönünden İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı, Ankara.
- Biehl, K. (2011). Okul Öncesi Eğitimin Güçlendirilmesi Projesi: Türkiye’de Okul Öncesi Eğitimde Kalite Standartları Durum Analizi Raporu.
- Bulut, Y. & Göktuğ, T. H. (2006). Sağlık Bulma Yönünde Çevresel Bir Etken Olarak İyileştirme Bahçeleri. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2): 9-15.
- Çelik, A. (2012). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Açık Alan Kullanımı: Kocaeli Örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 43(1): 79-88.
- Demiriz, S.; Karadağ, A. and Ulutaş, İ. (2003). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Eğitim Ortamı ve Donanımı. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Dursun, M. Z. (2003). Temel Becerileri İçeren Özel Beden Eğitimi Program Tasarısının Okulöncesi Altı Yaş Çocukların Motor Beceri Erişileri Üzerine Etkisi, Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Spor Bilimleri Teknolojisi, Ankara.
- Erden, Ş. (2012). Farklı Ülkelerde Okul Öncesi Eğitim. (Ed. Ebru Aktan Acar and Gülçin Karadeniz). Okul Öncesi Eğitime Derinlemesine Bir Bakış: Fikirler, Paylaşımlar, Dünyadan Yansımalar İçinde (p.60-75). Ankara: Özgün Kök Yayıncılık.
- Ertürk, F. and Yılmaz, O. (2016). Çanakkale Kent Merkezindeki Kamusal Açık Yeşil Alanlardan Okul Bahçelerinin Yeterlilikleri Üzerine Bir Araştırma. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(2): 45-55.
- Gallahue, D. (1989). Understanding Motor Development. Indiana: Benchmark Press.
- Göktuğ, T. H. (2006). Huzurevleri, Çocuk Yetiştirme Yurtları ve Rehabilitasyon Merkezlerinin Dış Mekan Tasarım Yeterliliği ve Erzurum Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı, Erzurum.
- Gönen, M. (1992). Çocuk ve Yaratıcılık, 8. Ya-Pa Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri. İstanbul: Ya-Pa Yayıncılık.
- Gülay, H. (2011). Ağaç Yaş İken Eğilir: Yaşamın İlk Yıllarında Çevre Eğitimi. TÜBAV Bilim Dergisi, 4(3): 30-43.
- Güven, N. (1994). Okulöncesi Dönemde Beden Eğitimi Çalışmalarının Önemi, V. Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri. Ankara: Ya-Pa Yayıncılık.
- Kalburan, N. C. (2014). Denizli İlinde Bulunan Resmi ve Özel Anaokulu Bahçelerinin Karşılaştırılmalı Olarak İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(18): 99-113.
- Kalemci, F. (1995). “Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının Çevre Düzenlemesi ve Çalışan Eğitimci Personelin Nitelikleri Yönünden İncelenmesi”, Uluslararası Engellilerde Spor Eğitimi Sempozyumu, 25-28 Ekim.
- Karakaya, B. and Kiper, T. (2013). Edirne Kent Merkezindeki Bazı İlköğretim Okul Bahçelerinin Peyzaj Tasarım İlkeleri Açısından Mevcut Durumunun Belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 10(1): 59-71.
- Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi, (16. Basım). Ankara: Nobel Yayın.
- Karatekin, K. and Çetinkaya, G. (2013). Okul Bahçelerinin Çevre Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi: Manisa İli Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27): 307-315.
- Kaya, E.; Şentürk, H.; Danış, O. and Şimşek, S. (2007). Modern Kent Yönetimi I. İstanbul: Okutan Yayıncılık.
- Kayıkçı, K.; Altun M. and Karakoç, G. G. (2019). İlk ve Ortaokullarda Okul Bahçelerinin Nitelikli Eğitim Hakkı Çerçevesinde İncelenmesi. (Ed. Erkan Kıral; Emine Babaoğlan Çelik and Adem Çilek). Eğitim Araştırmaları İçinde (p.207-225). Ankara: EYUDER Yayınları.
- Kelkit, A. and Özel, A. (2003). A Research on the Determination of Physical Planning of School Gardens in Çanakkale City. Pakistan Journal of Applied Sciences, 3(4): 240-246.
- Köse, Ç. and Barkul, Ö. (2012). İlköğretim Yapılarında Tip Proje Uygulama Sorunları Üzerine Bir İnceleme. Megaron, 7(2): 94-102.
- Muratlı, S. (1997). Çocuk ve Spor. Ankara: Bağırgan Yayınevi.
- Oğuzkan, Ş.; Demiral, Ö. and Tür, G. (2000). Okul Öncesinde Yaratıcı Çocuk Etkinlikleri. İstanbul: Ya-Pa
- Onur, B. (2007). Çocuk Tarih ve Toplum. Ankara: İmge Kitabevi.
- Özdemir, A. and Yılmaz, O. (2008). Assesment of Outdoor School Environments and Physical Activity in Ankara’s Primary Schools. Journal of Environmental Psychology, 28(3): 287-300.
- Pınar, M. (2012). Erken Çocukluk Dönemine Derinlemesine Bir Bakış. Ankara: Özgün Yayıncılık.
- Sevimay, D. (1986). Okul Öncesi Çağı Çocukların Motor Performanslarının İncelenmesi, Yayınlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Sivrikaya Tokgöz, N. (2009). Okul Öncesi Dönem Çocukları İçin Hareket Eğitimi Programı. İstanbul: Kriter Yayınevi.
- Sönmez Türel, H. (2008). Mekansal Kapasite Ölçütlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Yöntem Araştırması: İzmir Kenti İlköğretim Okulları Açık Mekanları Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Tekkaya E. (2001). Tasarlanmış Çocuk Hakları: Ankara Çocuk Oyun Alanları. Milli Eğitim Dergisi, 151.
- Theemes, T. (1999). Let’s Go Outside: Designing The Early Childhood Playground. Ypsilanti: High/Scope Press.
- Tuğrul, B. (1997). Oyun ile Eğitim. l. Ulusal Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Kongresi. ISBN No:92-806-33449.
- Tuğrul, B. (2005). Çocuk Gelişiminde Anaokulu Eğitiminin Önemi, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 62.
- Tuncel, A. (1976). Okul Öncesi Eğitim Sistemi ve Mimariye Yansıması, İsveç Örneği. Ankara: Ankara Tübitak Yapı Araştırma Enstitüsü.
- Turan, E. and Turan, M. (1998). “Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Fiziksel Koşulların Ergonomik Yönden Değerlendirilmesi”, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları Halkla İlişkiler Bölümü, No: 622, 6. Ergonomi Kongresi.
- Ulrich, D. A. (2000). Test of Gross Motor Development-2. Austin: TX: PRO-ED.
- Ünal, M. (2009). Çocuk Gelişiminde Oyun Alanlarının Yeri ve Önemi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2): 95-109.
- www.mevzuat.meb.gov.tr/html/25486_.html. Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim Kurumları Yönetmeliği [Access date: 18.04.2014].
- www.okullarhayatolsun.meb.gov.tr/?islem=bilgi_detay&id=26#.Wq_ZU6hubIU. [Access date: 18.04.2013].
- www.oncecocuklar.com/cocuklarin-dogaya-ihtiyaclari-var.phtml [Access date: 10.03.2014].
- Weikart, P. S. (2000). Roumd the Circle: Key Experiences in Movement for Young Children. Ypsilanti: High/Scope Press.
- Williams, H. (1983). Perceptual and Motor Development. New Jersey: Pretice-Hall.
- Yavuzer, H. (2003). Çocuk Psikolojisi, (25. Baskı). Ankara: Remzi Kitabevi.
- Yenice, M. S. (2013). İlköğretim Okulları İçin Mekansal Yeterlilik Analizi; Burdur Örneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3): 430-439.
- Yılmaz, H. (1995). Erzurum Kenti Okul Bahçelerinin Peyzaj Mimarlığı İlkeleri Yönünden İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(4): 537-547.
- Yılmaz, S. and Bulut, Z. (2003). Kentsel Mekânlarda Çocuk Oyun Alanlarının Yeri ve Önemi: Erzurum Örneği. Milli Eğitim Dergisi, 158.
