POSTA TELGRAF TEŞKİLATI AŞ.’DE ÇALIŞAN KADIN PERSONELLERİN KARİYER ENGELLERİ VE CAM TAVAN SENDROMU ALGISI
Author :
Abstract
Kariyer engelleri ve cam tavan sendromu kavramları, batı çevirisi olmakla birlikte iş yaşamında sıkça karşılaşılan olgulardandır. Tarih boyunca kadınlar iş yaşamının her safhasında belirli roller üstlenmiştir. Zamanla, toplumsal yapıda değişimler yaşanmış ve kadınlar hızlı bir biçimde işgücü piyasasına dâhil olmuştur. Toplumsal farklılaşmaya bağlı olarak ortaya çıkan gelişmeler, bazı problemleri de beraberinde getirmiştir. Bu araştırmanın amacı, Posta Telgraf Teşkilatı AŞ’de çalışan kadın personellerin, kariyer engelleri ve cam tavan sendromu algısı hakkındaki görüşlerini belirlemeye çalışmaktır. Bu çalışma nicel araştırma yöntemleri üzerinden yürütülmüştür. Literatür araştırması için doküman analizi yapılmış ve kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Anket tekniği üzerinden oluşturulan istatistiki çalışmada ise kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Verilerin toplanması, bizzat araştırmacının kontrolünde (dijital platformda) gerçekleştirilmiştir. Bunun için Google Docs formatında sorular oluşturulmuş ve dijital ortama aktarılmıştır. Konunun daha iyi anlaşılması için de ayrıca tanıtıcı bilgilendirmelere de yer verilmiştir. Daha sonra araştırmaya katkı sunan gönüllülerden bilgiler toplanmıştır. Araştırmanın örneklemini İstanbul İlinin Avrupa Yakasına bağlı PTT merkezlerinde görevli olan 242 kadın çalışan oluşturmaktadır. Elde edilen bulgulara göre, “Kadınlara rol model olabilecek yeteri sayıda kadın yönetici yoktur.” Yargısı (3,81), “Kurumda İş yaşamı erkeklerin kurallarıyla yönetilmektedir.” Yargısı (3,55), “Kariyer ilerlemelerinde erkeklere daha çok fırsat ve kolaylıkların sunulduğu.” Yargısı (3,78), bu nedenle “Kadın çalışanlar mesleklerinde ilerleme konusunda, erkeklere göre daha çok çalışmakta ve daha uzun süre beklemektedir.” (3,78), yargısı gelişmiştir. İş yaşamında sık karşılaşılan ve kadınların kariyer planlarını negatif yönde etkileyen, aşılması güç ve sabır gerektiren kompleks uygulamaların tamamında cam tavan sendromu kavramının etkili olduğu sonucuna varılmıştır.
Keywords
Abstract
Although the concepts of career barriers and glass ceiling syndrome have been translated from western languages, it is a phenomenon frequently encountered in business life. Throughout history, women have assumed certain roles at every stage of business life. Over time, changes occurred in the social structure and women were quickly included in the labor market. The developments that have arisen due to social differentiation have brought some problems with them. The aim of this research is to try to determine the views of the female personnel working in Posta Telgraf Teşkilatı A.Ş. about career barriers and the perception of glass ceiling syndrome. This study was carried out with quantitative research methods. For the literature research, a document review was made and a conceptual framework was created. In the statistical study based on the questionnaire technique, the cross-sectional survey model was used. Data collection was carried out under the control of the researcher (on a digital platform). For this, questions were created in Google Docs format and transferred to digital media. Introductory information is also included in order to better understand the subject. Then, information was collected from volunteers who contributed to the research. The sample of the research consists of 242 female employees working in PTT centers on the European Side of Istanbul. According to the findings, “There are not enough women managers to be role models for women.” Judgment (3.81), “Business life in the institution is governed by the rules of men.” Judgment (3.55), "Men are offered more opportunities and possibilities in their career advancement." For this reason, Rule (3.78) states that "Female employees work harder than men and wait longer to advance in their profession". (3.78), his reasoning improved. It has been concluded that the concept of glass ceiling syndrome is effective in all complex applications that are frequently encountered in business life and that negatively affect women's career plans, which are difficult to overcome and require patience.
Keywords
- Acun, S. (2018). Türkiye’de Ücret Eşitsizliğinin Analizi. Bulletin Of Economic Theory And Analysis, C/S. 3 (4): 237-260.
- Anafarta, N. (2002). Bireysel Kariyer Danışmanı Olarak Rehber (Mentor). Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C/S. 3 (1): 115-128.
- Aytaç, S. (2001). Çift Kariyerli Eşler ve Çalışma Yaşamındaki Yeri. Bursa: Ezgi Kitapevi Yayınları.
- Başak, S. (2009). Cam Tavanlar. KÖK Araştırmalar KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, C/S. XI (2): 119-132.
- Bezaz, Y. G. (2006). Geçmişten Günümüze Haberleşme ve PTT Tarihi. Ankara: Türkiye Haber-İş Sendikası Yayınları.
- Bilican Gökkaya, V. (2014). Cam Tavan, Kadın ve Ekonomik Şiddet. International Journal of Social Science, C/S. 2 (26): 371-383. doi:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2385
- Bozkaya, G. (2013). Kadınların İşgücüne Katılımınını Belirleyen Faktörler: Türkiye Üzerine Bir Analiz. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C/S. 3 (5): 69-89.
- Cengiz, Y. (2010). Kâdî Abdülcebbâr’ın Bilgi Sisteminde Algı-Akıl İlişkisi. Mardin Artuklu Üniversitesi Mukaddime Dergisi, C/S. 2 (2): 1-22.
- Ceran, T. (2018). Gıda Sektöründe Cam Tavan Sendromu: Konya İli Örneği, Yüksek Lisans Tezi, KTO Karatay Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Coşkun Demirpolat, B. ve Çelikten, M. (2018). Kadınların Yönetim Kademelerinde İlerlemeleri Önündeki Engeller: Nitel Bir Analiz. Eğitim, Örgüt ve Liderlik. Konya: Eğitim Yayınevi.
- Çaha, H.; Çaha, Ö. ve Aydın Yılmaz, E. S. (2016). Türkiye'de Cam Tavan Sendromu Hizmet Sektöründe Kadın. İstanbul: KADEM-Kadın ve Demokrasi Derneği.
- Çelik, E. N. (2018). Kadın Çalışanların Karşılaştıkları Cam Tavan Sendromunun Tükenmişlik Düzeylerine Etkilerinin İncelenmesi: Kamu Sektörü ve Özel Sektör İstanbul İl Örneği, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sebahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Dalkıranoğlu, T. ve Çetinel, F. G. (2008). Konaklama İşletmelerinde Kadın ve Erkek Yöneticilerin Cinsiyet Ayrımcılığına Karşı Tutumlarının Karşılaştırılması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. (20): 277-298.
- Demirbilek, S. (2007). Cinsiyet Ayırımcılığının Sosyolojik Açıdan İncelenmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, C/S. 44 (511): 12-27.
- Demirel, E. T. (2019). Cam Tavanın Gölgesinden Işığa Doğru Kendi Kendine Liderlikle Yolculuk. Konya: Eğitim Yayınevi.
- Demirhan Serinken, N. (2016). Ana Erkil Toplumun Sonu. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C/S. 9 (42): 1070-1076.
- Dirik, N. (2016). Türkiye'de Kadın İstihdamının Önündeki Engellerin Aşılmasında Girişimciliğin Önemi ve Kamu İstihdam Kurumlarının Rolü, Uzmanlık Tezi, T.C Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Dolmacı, N. ve Şalvarcı Türeli, N. (2012). Varlığını Sürdüren Bir Sorun Olarak Toplumda ve İş Yaşamında Kadına Yönelik Farklı ve Ayrımcı Tutumlar. Akademik Bakış Dergisi, S. (33): 1-15.
- Dreher, G. F. (2003). Breaking The Glass Ceiling: The Effects of Sex Ratios and Work–Life Programs on Female Leadership at the Top. Human Relations, C/S. 56 (5): 541-562. https://doi.org/10.1177/0018726703056005002
- Erdoğan, G. (2009). Mobbing(İşyerinde Psikolojik Taciz). TBB Dergisi, S. (83): 318-352.
- Geçmişten Günümüze Posta. (2007). Ankara: T.C. Ulaştırma Bakanlığı PTT Genel Müdürlüğü.
- Göğüş Tan, M.; Ecevit, Y. ve Sancar Üşür, S. (2000). Kadın - Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset. İstanbul: Tüsiad Yayınları.
- Göksel, B. (1993). Çağlar Boyunca Türk Kadını ve Atatürk. Ankara: T.C Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Gül, H. ve Oktay, E. (2009). Türkiye ve Dünya’da Kadınların Çalışma Hayatında Yaşadıkları Cam Tavan Algıları Üzerine Kavramsal Bir Çalışma. Selçuk Üniversitesi İ.İ.B.F Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, C/S. 9 (18): 421-436.
- Harlander, S. K. (1996). Breaking Through the Glass Ceiling: An Industrial Perspective. Journal of Animal Science, C/S. 11 (74): 2849-2854. doi: 10.2527/1996.74112849x
- Karaca, A. (2007). Kadın Yöneticilerde Kariyer Engelleri: Cam Tavan Sendromu Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Karakuş, H. (2016). Delik Boru: Türkiye’deki Akademisyen Kadınlar Üzerine Bir Analiz. The Journal of Academic Social Science Studies, S. (53): 533-556.
- Keuthen, M. (2006). Dikkat: Diğer Kadınlar Kadınlarla Birlikte Çalışmanın Sırları (Çev. G. K. Yürür). İstanbul: Optimist Yayım Dağıtım.
- Koç Yıldırım. (2009, Ağustos). İzmir İktisat Kongresi(1923) ve İşçiler. Erişim tarihi: 10.06.2020, http://www.yildirimkoc.com.tr/usrfile/1323204775a.pdf
- Korkmaz, A. ve Korkut, G. (2012). Türkiye'de Kadının İşgücüne Katılımının Belirleyicileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C/S. 17 (2): 41-65.
- Köken, A. H. ve Büken Örnek, N. (2018). XIII. Yüzyılda Güçlü Bir Toplumun Gelişmesine Katkı Sunan Fatma Bacı ve Dünyanın İlk Kadın Örgütlerinden: Bacıyân-ı Rûm (Anadolu Bacılar Teşkilatı). Lokman Hekim Dergisi, C/S. 8 (2): 113-119.doi: 10.31020/mutftd.418492
- Köksal, F. (2016, 15 Ağustos). Posta ve Telekominikasyonda İlkler. Erişim tarihi: 06 Mayıs 2020, http://www.telekomculardernegi.org.tr/haber-6953-posta-ve-telekomunikasyonda-ilkler.html
- Leblebici, Y. ve Karcıooğlu, F. (2014). Kadın Yöneticilerde Kariyer Engelleri:"Cam Tavan Sendromu" Üzerine Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi , C/S. 28 (4): 1-20.
- Meriçelli, F. (2017). Kadınların Okul Yöneticisi Olmasının Önündeki Engeller, Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Omay, U. (2013). Yedek İşgücü Ordusu Olarak Kadınlar. Çalışma ve Toplum Dergisi, S. (3): 137-166.
- Öğüt, A. (2006). Türkiye’de Kadın Girişimciliğin ve Yöneticiliğin Önündeki Güçlükler: Cam Tavan Sendromu. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, C/S. 1 (1): 56-78.
- Örücü, E., Kılıç, R. ve Kılıç, T. (2007). Cam Tavan Sendromu ve Kadınların Üst Düzey Yönetici Pozisyonuna Yükselmelerindeki Engeller: Balıkesir İli Örneği. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, C/S. 4 (2): 117-135.
- Özkan, G. S. ve Özkan, B. (2010). Kadın Çalışanlara Yönelik Ücret Ayrımcılığı ve Kadın Ücretlerinin Belirleyicilerine Yönelik Bir Araştırma. Çalışma ve Toplum Ekonomi ve Hukuk Dergisi, C/S. 1 (4): 91-104.
- Öztürk, A. (2017). Cam Tavan Sendromu ve Kadınların Algısı Üzerine Kavramsal Bir Çalışma. Yönetim, Ekonomi ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, C/S. 1 (1): 8-17.
- Öztürk, Z. ve Bilkay, T. A. (2016). Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumunda Çalışan Kadınların KariyerEngelleri ve Cam Tavan Sendromu Algıları. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C/S.
- Ragins, B. R., Townsend, B. ve Mattis, M. (1998). Gender Gap in The Executive Suite: CEO’s and Female Executives Report on Breaking the Glass Ceiling. The Academy of Management Executive, C/S. 12 (1): 28-42. https://doi.org/10.5465/ame.1998.254976
- Rayn, M. ve Haslam, S. (2005). The Glass Cliff: Evidence that Women areOver-Represented in Precarious Leadership Positions. British Journal of Management, S. (16), 81-90.
- Şimşek, M. Ş.; Çelik, A. ve Akgemci, T. (2019). Davranış Bilimleri. Konya: Eğitim Yayınevi.
- Tanyeli, Ç. (2008). Örgüt Kültürü İçinde Cinsiyet Ayrımcılığı Algılamasının Kadın Kariyeri Üzerine Etkileri: Kavramsal ve Uygulamalı Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Tatlılıoğlu, K. (2012). Ahilik Teşkilatında Anadolu Türk Kadınının Girişimciliğine Sosyal-Psikolojik Bir Yaklaşım. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C/S. 2 (4): 69-92.
- Toker, Y. (2016). İşyerlerinde Cinsel Taciz: Kapsamı, Öncülleri, Sonuçları, Kurumsal Baş Etme Yöntemleri. Türk Psikoloji Yazıları, C/S. 19 (38): 1-22.
- Wirth, L. (2001).Breaking Through The Glass Ceiling: Women İn Management. Geneva: International Labour Office.
