YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİ KİTAPLARI OKUMA METİNLERİNDE BAĞLAM TEMELLİ SÖZCÜK ÖĞRETİM YÖNTEMİNİN KULLANIMI
Author :
Abstract
Yabancılara Türkçe öğretiminde sözcük öğretimi üzerinde dikkatle durulması gereken konuların başında gelmektedir. Bu sorunun temel kaynaklarından biri sözcüklerin nasıl öğretildiği meselesidir. Sözcük öğretiminde faydalanılan pek çok öğretim yöntemi bulunmaktadır. Geleneksel sözcük öğretim yöntemlerinin yanı sıra günümüzde yeni öğretim yöntem ve tekniklerinden yararlanılmaktadır. Bağlam temelli sözcük öğretim yöntemi üst düzey düşünme becerilerini gerektiren ve sözcük öğretiminde bilinçli veyahut bilinçsiz şekilde pek çok birey tarafından kullanılan bir yöntemdir. Bu çalışmanın amacı, yabancılara Türkçe öğretirken kullanılan ders kitaplarındaki okuma metinlerinde bağlam temelli sözcük öğretim yöntemine ne ölçüde başvurulduğunu belirlemektir. Bu çalışmada yöntem olarak doküman analizi modeli kullanılmıştır. Bu doğrultuda yabancı dil olarak Türkçe öğretimi kitaplarından İstanbul B1 ve B2 ile Yeni Hitit B1 ve B2 seviyesindeki ders kitaplarının okuma metinleri ve okuma metinlerinde bağlam temelli sözcük öğretim yönteminin kullanım sıklığı incelenmiştir. İnceleme sonucunda kitaplarda yer alan konu başlıkları kategorize edilmiş ve toplanan verilerin analizinde bağlam temelli sözcük öğretim yöntemine başvurulma sayısına göre frekans ve yüzdelerden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonuçları, Yeni Hitit yabancılara Türkçe öğretim kitaplarının İstanbul kitaplarına göre daha fazla okuma metni ve bağlam temelli sözcük öğretim yöntemi yer alan etkinlik içerdiğini göstermiştir. Ayrıca incelenen kitapların sözcük öğretirken bağlam temelli sözcük öğretim yönteminden yararlanma konusunda etkinliklerin, örneklerin sayısı ve nitelikleri bakımından yetersiz kaldığını ortaya koymuştur.
Keywords
Abstract
Vocabulary teaching in teaching Turkish as foreign language is the most important one of the points to be considered carefully. The question of how to teach vocabulary is one of the main sources of this problem. There are lots of vocabulary teaching methods. Along with the traditional methods, new teaching techniques and methods are used today. Contextual vocabulary teaching method is a method that needs high-order thinking skills and that is used by lots of individuals consciously or unconsciously. The aim of this study is determining to what extend the reading passages of the books used in teaching Turkish as foreign language use contextual vocabulary teaching method. Document analysis was used as method in this study. In this direction, the reading texts of “Istanbul B1 and B2”, “Yeni Hitit B1 and B2” level teaching Turkish as foreign language books and the frequency of the use of contextual vocabulary teaching method in these reading texts were examined. In the analysis of data collection, topics of the books were categorized and according to the number of the use of the technique, frequencies and percentages were taken advantaged. The results of the study presented that, Yeni Hitit books have more reading passages and activities including contextual vocabulary teaching method. In addition, in terms of the number and qualification of the activities and examples, the books examined in the study are insufficient to use of contextual vocabulary teaching method while teaching vocabulary.
Keywords
- Aksoy, B. (2006). Selçuk Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulunda Bağlam İçerisinde ve Bağlam Dışında Kıyaslamalı Kelime Öğretimi Çalışması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İngiliz Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Konya.
- Bitir, T. (2017). Bağlam Temelli Kelime Öğretimi Yönteminin Kelime Kazanımına Katkısı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Anabilin Dalı, Uşak.
- Erciyeş, G. (2012). Öğretimde İlke ve Yöntemlerle İlgili Temel Kavramlar, editör: Şeref Tan Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Güney, N. ve Aytan, T. (2014). Aktif Kelime Hazinesini Geliştirmeye Yönelik Bir Etkinlik Önerisi: Tabu. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5): 617-628.
- Güneş Koç, R.S. (2013). 5E Modeli ile Desteklenen Bağlam Temelli Yaklaşımın Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Işık Ünitesindeki Başarılarına, Bilgilerinin Kalıcılığına ve Fen Dersine Karşı Olan Tutumlarına Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Ankara.
- Gür, T. (2014). Bağlam Temelli Öğretimin İlkokul Üçüncü Sınıf Öğrencilerine Kelime Öğretiminde Kullanılması. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2): 242-253.
- Kern, R. (2000). Literacy and Language Teaching. Oxford: Oxford University Press.
- Kulaç, D. (2011). Bağlamsal Çıkarım Stratejilerinin İngilizceyi Yabancı Dil Olarak Öğrenen Öğrencilerin İngilizce Okumaya Yönelik Tutumları Üzerindeki Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yabancı Dil Olarak İngilizce Öğretimi Anabilim Dalı, İstanbul.
- MEB (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı (1-8.Sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- Nagy, E. W. (1995). On the Role of Context in First-and Second-Language Vocabulary Learning (Rapor No: 627). Illinois: University of Illions at Urbana-Champaign.
- Tan, Ş. (2012). Öğretimde İlke ve Yöntemlerle İlgili Temel Kavramlar. (Editör: Şeref Tan). Öğretim İlke ve Yöntemleri İçinde (s.367). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Yaman, H. ve Akkaya, D. (2014). İlköğretim İkinci Kademe Türkçe Ders Kitaplarında Anlamı Bilinmeyen Kelimeler İçin Kullanılan Bağlam Türleri. İlköğretim Online, 13(1): 74-93.
- Yaylı, D. (2007). Ana Dilde ve Yabancı Dilde Okuma, (3. Baskı). (Editörler: Derya Yaylı ve Yasemin Bayyurt). Yabancılara Türkçe Öğretimi Politika Yöntem ve Beceriler İçinde (s.62). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Yetim, H. (2012). Öğretimde İlke ve Yöntemlerle İlgili Temel Kavramlar. (Editör: Şeref Tan). Öğretim İlke ve Yöntemleri İçinde (s.190). Ankara: Pegem Akademi.
