Author :
Abstract
Trabzon il merkezinde bulunan kamu kurumlarında çalışan personeller ile gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı; kamu çalışanlarının sığınak, afet ve uyarı işaretleri konusunda farkındalıklarının araştırılmasıdır. Literatürde yer alan çalışmalar incelenmiş ve araştırmacı tarafından veri toplama aracı geliştirilmiştir. Veriler araştırmacı tarafından yüz yüze anket çalışması yöntemiyle toplanmıştır. Araştırma kapsamında Trabzon İl Valiliği’nden ve Gümüşhane Üniversitesi Bilim Etik Kurulu Başkanlığı’ndan 30.04.2015 tarihli ve 2015/1 sayılı bilim etik kurul izni alınmıştır. Araştırma sonuçlarının değerlendirilmesinde veri toplama formundan elde edilen sayısal veriler; frekans, yüzde ve ki kare testleri uygulanarak IBM SPSS Statistics 22 programı ile istatistiksel olarak çözümlenmiş ve bulgular değerlendirilerek sonuca ulaşılmıştır. Verilerin analiz sonuçlarına göre; katılımcıların %18,1’inin sığınak bilgisini yeterli bulduğu, %8,9’unun afet bilgi düzeyi yeterli bulduğu, %11,8’inin uyarı işaretleri bilgilerini yeterli bulduğu, %29,3’ünün kurumlarında sığınak olduğunu bildiklerini, %3,6’sının kurumlarında sığınak donanımlarını yeterli bulduklarını, %19,2’sinin kurumlarda sığınak yerini gösteren işaretlerin farkında olduğunu ve %42,6’sının kurumlardaki sığınakların depo-arşiv olarak kullanıldığını sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırma kapsamında katılımcılara yöneltilen “afet denilince aklınıza ilk olarak ne gelmektedir” sorusuna yönelik %56,2’lik oranla deprem olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak; katılımcıların sığınak, afet ve uyarı işaretleri konusunda yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Sığınakların büyük çoğunluğunun amaçları dışında kullanıldığı görülmüştür.
Keywords
Abstract
The aim of this study, which is carried out with personnel working in public institutions in the city center of Trabzon; the awareness of public employees about shelter, disaster and warning signs. Studies in the literature were examined and a data collection tool was developed by the researcher. The data were collected by the researcher using face-to-face survey method. Within the scope of the research, the permission of the science ethics committee dated 30.04.2015 and numbered 2015/1 was obtained from Trabzon Provincial Governorship and Gümüşhane University Scientific Ethics Committee. The numerical data obtained from the data collection form in the evaluation of the research results; By applying frequency, percentage and chi-square tests, they were analyzed statistically with IBM SPSS Statistics 22 program, and the results were evaluated and the result was reached. According to the analysis results of the data; 18.1% of the participants found the shelter knowledge sufficient, 8.9% found the disaster information level sufficient, 11.8% found the warning signs information sufficient, 29.3% knew that there were shelters in their institutions, 3%, It was concluded that 6 of them found the shelter equipment sufficient in their institutions, 19.2% were aware of the signs indicating the shelter location in the institutions, and 42.6% of the shelters in the institutions were used as storage-archives. Within the scope of the research, it was concluded that there was an earthquake with a rate of 56.2% regarding the question of "what comes to mind first when you think of disaster". As a result; it was determined that the participants were insufficient in terms of shelter, disaster and warning signs. It has been observed that most of the shelters are used for purposes other than theirs.
Keywords
- AFAD. (2013). Türkiye Afet Hazırlık Müdahale Planı. https://www.afad.gov.tr/turkiye-afet-mudahale- plani, S. 41, Erişim Tarihi: 05.04.2021.
- Akdağ, E. Mali Yapı ve Denetim Boyutlarıyla Afet Yönetimi. S. 101, (10.05.2018).
- Alkan, M. A. (2013). Teknolojik Afetler Risk Azaltma Çalışma Grubu Faaliyetleri. İnsan Kaynaklı Afet Yönetiminde Geleceğe Yönelik Politika ve Stratejilerin Belirlenmesi Çalıştayı, s. 82.
- Altay, N., Prasad, S., ve Sounderpandian, J. (2009). Strategic Planning for International Disaster Relief Logistics: Implications for Research and Practice. International Journal of Services Sciences, Vol. 2- Issue 2, s. 142.
- Altıntaş, H. (2003). Savaşların Çevresel Boyutu ve Ekosistem Üzerindeki Geri Dönüşü Olmayan Etkileri. Kırgızistan- Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı. 8, s. 131-153.
- Arda, C. (2006). Nükleer Silahlar ve Radyasyon. Türk Hij. Den. Biyol. Dergisi, Cilt 63, No: 1, 2, 3, S: 139 – 144.
- Atabek A. T. ve Karadağ, A. (2011). Klinik Uygulama Becerileri ve Yöntemleri, Adana: Nobel Kitabevi, s.102. 1545.
- Aydın, F. (2010). İlköğretim Sekzinci Sınıf Öğrencilerinin “Deprem” Kavramını Algılamaları: Fenomenoggrafik Bir Analiz. International Periodical Fort he Languages, Literature and History of Turkish, Vol. 5/7, s. 802-817.
- Bashawria, A. Garritya, S. & Moodleya, K. (2014). An Overvıew Of The Desıgn Of Dısaster Relıef Shelters. Procedia Economics and Finance, 18 (2014) 924 – 931.
- Basile, A. L. (2020). Sandy Kasırgası sırasında afet yardım sığınağı deneyimi: Bir ön fenomenolojik araştırma. Uluslararası Afet Risk Azaltma Dergisi, Cilt 45, Mayıs 2020, 101466. doi.org/10.1016/j.ijdrr.2019.101466.
- Çelik, E. (2017). A Cause and Effect Relationship Model for Location of Temporary Shelters Indisaster Operations Management. International Journal of Disaster Risk Reduction, 22 (2017) 257–268.
- Çelik, F. (2010). Türk Kızılayı’nda Çalışan Hemşirelerin Afetlere Hazıroluşluk Durumları. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstütisi, İstanbul.
- Dağdaş, R. (2020). Afetler Sırasında Hasta ve Yaralılara Müdahalede Sığınak Görevi Yapan Yer Altı Hastanelerine Genel Bir Bakış. Resilience, 55-63.
- Damon, P. C. (2011). Introduction to International Disaster Management. 2. Basım, Usa: Elsevıer Yayınları, S. 9, 10.
- Djimesah, I. E. Okine, A. N. D. & Mireku, K. K. (2018). Influential factors in creating warning systems towards flood disaster management in Ghana: An analysis of 2007 Northern flood. International Journal of Disaster Risk Reduction, 28 (2018) 318–326.
- Dursun, K. (1997). Konut Tipi Yapılarda Sığınakların Boyutlandırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Balıkesir.
- Erkal, T. ve Değerliyurt, M. (2009). Türkiye’de Afet Yönetimi. Doğu Coğrafya Dergisi, Cilt 14, Sayı 22, s.147-164.
- Gökçe, O. ve Tetik, Ç. (2012). Teoride ve Pratikte Afet Sonrası İyileştirme Çalışmaları Afet Yönetimi ve Temel İlkeleri Afet Yönetiminde İyileştirme Aşaması Ulusal ve Uluslararası Örnekler Ülkemizde İyileştirme ve Mevzuat Sürdürülebilirlik ve İyileştirme. T.C. AFAD, S: 20-270, Ankara.
- Gökçe, O., Özden, Ş. ve Demir, A. (2008). Türkiye’de Afetlerin Mekânsal ve İstatistiksel Dağılımı Afet Bilgileri Envanteri. T.C. Bayındırlık Ve İskân Bakanlığı Afet İsleri Genel Müdürlüğü Afet Etüt ve Hasar Tespit Daire Başkanlığı, S: 5- 118, Ankara.
- Hikmet, Y. (2005). Doğal afetler Yönüyle Türkiye’de Belediyelerde Kriz Yönetimi. Ankara: Orion Yayınevi, s. 15.
- Hoyois, P., Below, R., Scheuren, J. M. & Guha-Sapir.D. (2006). Annual Disaster Statistical Rewiew Numbers and Trends. Univeriste Catholique de Louvain-Brussels-Belgium. Brussels. www.cred.be.
- Http://www.mku.edu.tr/getblogfile.php?keyid=1678, Erişim Tarihi: 08.09.2019. Https://afadem.afad.gov.tr/tr/3881/Insan-Kaynakli-Afetler, Erişim Tarihi: 01.06.2019.
- Https://www.afad.gov.tr/afet-risklerine-karsi-hep-birlikte, Erişim Tarihi: 04.04.2021.
- Https://www.afad.gov.tr/kbrn/fukushima-daiichi-nukleer-santral-kazasi, Erişim Tarihi: 01.04.2021.
- Https://www.afad.gov.tr/siginaklar, Erişim Tarihi: 04.04.2021.
- Https://www.afad.gov.tr/tr/23445/Siginaklar, Erişim Tarihi: 01.04.2021.
- Https://www.afad.gov.tr/tr/23456/KBRN, Erişim Tarihi: 01.04.2021.
- Https://www.afad.gov.tr/tr/3518/Ikaz-Alarm-Isaretleri, Erişim Tarihi: 01.04.2021.
- Işıkara, A. M. (2004). Depremden Kalan Anılar. (Söyleşiyi Gerçekleştiren: Nazire Kalkan).
- İnal, E., Kocagöz, S. ve Turan M. (2012). Temel Afet Bilinç ve Hazırlık Düzeyinin Saptanmasına Yönelik Bir Araştırma. Türkiye Acil Tıp Dergisi - TR J Emerg Med, 2012; 12(1):15-19.
- Karabulut, U. (2014). Davetsiz Misafiri Beklerken İkinci Dünya Savaşı Türkiye’sinde Pasif Güvenlik Önlemleri (1939-1940). Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi (Journal of Modern Turkish History Studies), Sayı XIV/28, ss.173-197.
- Kılıç, N. (2017). Çevre ve Dış Politika İlişkisi: Çernobil Kazası ve Türk Dış Politikasına Yansıması, İGÜ Sos. Bil. Derg., 4 (1), 2017, ss. 151-179.
- Kırıkkaya, E. B., Ünver, A.O. ve Çakın, O. (2011). İlköğretim Fen ve Teknoloji Programında Yer Alan Afet Eğitimi Konularına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitim Dergisi, cilt 5, sayı 1, s. 24-42.
- Kızıloğlu, F. M., Okuroğlu, M. ve Örüng, İ. (2006). Kırsal Yerleşimler ve Doğal Afetler. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 23 (2), 53-58.
- Koç, H. (2013). Türk Basınının Doğal Afetlere İlişkin Bakış Açısını Belirlemeye Yönelik Bir İnceleme. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, Vol. 5, No. 2, s. 121-137.
- Köseoğlu, A. M. (2015). Afet yönetimi ve İnsani Yardım “Lojistik süreçler ve Uygulamalar. Ankara: Nobel Akademi Kitabevi, s. 295.
- Kundak, S. (2011) Şehirler, Afetler ve İnsanlar. İstanbul Teknik Üniversitesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, s. 7.
- Landwehr, P.W., Wei, W. & Kowalchuck, M. (2016), Using Tweets to Support Disaster Planning, Warning and Response. Safety Science, 90 (2016) 33–47. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2016.04.012.
- Liu, B. F., Egnoto, M., Wood, M. M., Bean, H., Sutton, J., Mileti, D. S., & Madden, S. (2017). Is a picture worth a thousand words? The effects of maps and warning messages on how publics respond to disaster information. Public Relations Review, 43(3), 493-506. Doi: https://doi.org/10.1016/j.pubrev.2017.04.004
- Liu, S.C., Peng, F.L., Qiao, Y.K. & Zhang, J.B. (2021). Yeraltı Alanının Afet Önleme Faydalarının Kentsel Dayanıklılık Perspektifinden Değerlendirilmesi. Uluslararası Afet Risk Azaltma Dergisi, Cilt 58, Mayıs 2021, 102206. doi.org/10.1016/j.ijdrr.2021.102206.
- Lövei, A. (2007). Doğal Afetlerde Kardeş Kent Birliği ve Uluslararası Yardımlar: Szolnok Kenti Örneği. Afet Risk Yönetimi Risk Azaltma ve Yerel Yönetimler, Marmara Üniversitesi Kent Sorunları ve Yerel Yönetimler Araştırma ve Uygulama Merkezi İle Dünya Bankası Ortak Yayını, Beta Basım Yayıncılık, İstanbul, s.278.
- Marşap, A. (2005). İnsan Kaynakları Eğitiminde Afet Yönetiminin Yeri: Afete Hazırlık ve Afet Bilincinin Önemi. Deprem Sempozyumu, S. 1461-1467, Kocaeli.
- Monteyne, D. (2011). Fallout Shelter: Designing for Civil Defense in the Cold War. Minneapolis, MN, USA: University of Minnesota Press, 2011. ProQuest ebrary. Web. 19 October 2015. S. 357, s. 35-75.
- Mukhtar, R. (2018). Review of National Multi-Hazard Early Warning System Plan of Pakistan in context with Sendai Framework for Disaster Risk Reduction. Procedia Engineering, 212 (2018) 206–213.
- National Academy of Engineering, Advisory Committee on International Decade of Hazard Reducton, Confronting Natural Disasters; an International Decade for Natural Hazard Reduction, Washington D.C., 1989.
- Opdykea, A., Javernick-Will, A. & Koschmann, M. (2018). Household Construction Knowledge Acquisition in Post-Disaster Shelter Training, International Journal of Disaster Risk Reduction, 28 (2018) 131–139: https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2018.02.038.
- Özey, R. (2011). Afetler Coğrafyası. İstanbul: Aktif Yayınevi, s. 214.
- Özgüven, M. A. (2007). Afet Tıbb.ı Ünsal Yayınları, 2. Basım, Ankara, Cilt: 2, s. 834-1578.
- Özmen, B., Nurlu, M., Kuterdem, K. ve Temiz, A. (2005). Afet Yönetimi ve Afet İşleri Genel Müdürlüğü. Deprem Sempozyumu, 23-25 Mart 2005, İzmit, 1472-1474.
- Resmi Gazete, İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik, 18.06.2013, Sayı: 28681, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18493&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5, Erişim Tarihi: 04.04.2021.
- Resmi Gazete, Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği, 11.09.2013, Sayı: 28762, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=18829&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5,
- Resmi Gazete, Sığınak Yönetmeliği, 25.08.1988, Sayı: 19910,
- Resmi Gazete, Sığınak Yönetmeliğinde Değişiklik Yapilmasi Hakkinda Yönetmelik, Bayındırlık ve İskân Bakanlığından, 31 Aralık 2010, Sayı: 27802, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/12/20101231-12.htm, Erişim Tarihi: 04.04.2021.
- Resmi Gazete, Tarih: 29/9/2010, Sayı: 27714, Kanun No: 3194 Sayılı İmar Kanununa Göre Düzenlenmiş Bulunan İmar Yönetmeliklerine Sığınaklarla İlgili Ek Yönetmelik. Https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/09/20100929-2.htm, Erişim tarihi: 05.04.2020.
- Rose, Kenneth D. One Nation, Underground: A History of the Fallout Shelter. New York, NY, USA: New York University Press (NYU Press), 2001. ProQuest ebrary. Web. 19 October 2015. S. 313., s. 186-213.
- Şahin, C.ve Sipahioğlu, Ş. (2007). Doğal Afetler ve Türkiye. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, s.472.
- T.C. Başbakanlık AFAD (2013). Afete Hazır Okul Kampanyası Afet Bilinci Eğitimi Eğitmen Kılavuzu Okul Afet ve Acil Durum Yönetimi Planı Hazırlama Kılavuzu. Ankara, S: 2-50, (28.01.2016)
- T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı (2009). Kentleşme Şurası Afetlere Hazırlık ve Kentsel Risk Yönetimi Komisyon Raporu. S.1324, (30.09.2015).
- Vatan, F. ve Salur, D. (2009). Yönetici Hemşirelerin Hastanelerdeki Deprem Afet Planları Konusundaki Görüşlerinin İncelenmesi. VI. Türk Cerrahi ve Ameliyathane Hemşireliği Kongresi, s: 32-44, Aydın.
- Wei, Y., Jin, L., Xu, M., Pan, Ş., Xu, Y. & Zhanga, Y. (2020). Çin'de acil durum barınakları ve açık alanların planlanması için talimatlar: Küresel deneyimlerden ve uzmanlıklardan dersler. International Journal of Disaster Risk Reduction, Volume 51, Aralık 2020, 101813. doi.org/10.1016/j.ijdrr.2020.101813.
- Yavaş, H. (2004). Doğal Afetler Yönüyle Türkiye’de Belediyelerde Kriz Yönetimi (İzmir Örneği). (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- Yiğit, N. (1998). Yeraltı Sığınakları. (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
