LİSEDE ÖĞRENİM GÖREN ÖĞRENCİLERDE YALNIZLIK VE DİNDARLIK KAVRAMLARININ BAZI DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ (MERSİN ÖRNEĞİ)
Author :
Abstract
Bu çalışma lise öğrencilerinde yalnızlık ve dindarlık kavramlarını bazı değişkenler açısından araştırmayı amaçlamıştır. Bireyin çocukluktan yetişkinliğe geçişini sağlayan diğer gelişim dönemlerinden farklı bir evre olan lise çağı, gencin kendisini, hayatı ve toplumu sorgulayarak eskisinden daha farklı bir biçimde dünyayı algıladığı bir dönemdir. Zira lise döneminde biyolojik anlamda vücut organlarında bir gelişme gözlenirken; psikolojik yönden de nasıl davranılması gerektiğini bilememesinden dolayı bir davranış karmaşıklığı yaşanmaktadır. Yalnızlık ise günümüz toplumunun en önemli sorunlarından biri olarak değerlendirilmektedir. Yalnızlık, lisede öğrenim gören gençlerin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyerek onların duygu dünyasında tahribatlara sebep olmaktadır. Kişiden kişiye farklılık arzettiği düşünülen yalnızlığın eğitim üzerinde de büyük bir risk oluşturduğu düşünülmektedir. Dinin ise insan hayatının bütün evrelerinde özellikle bireyin duygu, düşünce ve davranışlarında önemli bir faktör olduğu bilindiğinden insanın yaşadığı birçok psikolojik durum ile dindarlık ilişkisinin araştırılmasını gerekli hale getirmiştir. Lise öğrencilerinin yalnızlık ve dindarlık kavramlarının araştırılması, bu soruna bilimsel açıdan çözümler sunulabilmesi ve eğitimdeki amaçlara en iyi biçimde ulaşılabilmesi açısından önem arzetmektedir. Lise öğrencilerinin yalnızlık düzeylerinin cinsiyet, yaş, okul türü, aylık gelir düzeyi, din önem düşüncesi, öznel dindarlık algısı ayrıca dindarlık düzeylerinin cinsiyet, yaş, okul türü, aylık gelir düzeyi gibi çeşitli değişkenler açısından araştırılmasını amaçlayan bu çalışmamızın araştırma grubunu Mersin ilinde liselerde öğrenim gören 204’ü kız ve 227’si erkek olmak üzere toplam 431 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında UCLA Yalnızlık Ölçeği, Dinsel Yaşayış Ölçeği ve Kişisel Bilgi Anketi kullanılmıştır. Elde edilen veriler analiz edilerek şu sonuçlara ulaşılmıştır: Öğrencilerin yalnızlık düzeyleri üzerinde cinsiyet, yaş ve din önem değişkenlerinin istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık oluşturmadığı ancak okul türü, aylık gelir düzeyi ve öznel dindarlık algısı değişkenlerinin ise istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık oluşturduğu görülmüştür. Ayrıca öğrencilerin dindarlık düzeyleri üzerinde cinsiyet ve yaş değişkenlerinin istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık oluşturmadığı fakat okul türü ve aylık gelir düzeyi değişkenlerinin ise istatistiksel olarak olarak anlamlı bir farklılık oluşturduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
This study aimed to investigate the concepts of loneliness and religiosity in high school students in terms of some variables. High school age, which is a different stage from other developmental stages that enable the individual to transition from childhood to adulthood, is a period in which the youth perceives the world in a different way than before by questioning himself, life and society. Because while a biological improvement is observed in body organs in high school period; There is a behavioral complexity due to the psychological not knowing how to behave. Loneliness is considered as one of the most important problems of today's society. Loneliness negatively affects the quality of life of high school youth, causing damage to their emotional world. Loneliness, which is thought to differ from person to person, is also thought to pose a great risk on education. As it is known that religion is an important factor in the feelings, thoughts and behaviors of the individual at all stages of human life, it has made it necessary to investigate the relationship between religiosity and many psychological conditions that people experience. Researching the concepts of loneliness and religiosity of high school students is important in terms of providing scientific solutions to this problem and achieving the goals in education in the best way. The research group of this study, which aims to investigate the loneliness levels of high school students in terms of various variables such as gender, age, school type, monthly income level, religious importance perception, subjective religiousness perception, and their level of religiousness, is the research group of the high school students in Mersin. It consists of a total of 431 students, 204 of whom are girls and 227 are boys. UCLA Loneliness Scale, Religious Life Scale and Personal Information Questionnaire were used to collect data. The following results were obtained by analyzing the data obtained: It was observed that gender, age and religion significance variables did not make a statistically significant difference on the loneliness levels of the students, but the variables of school type, monthly income level and subjective religiousness perception did not create a statistically significant difference. In addition, it was determined that gender and age variables do not make a statistically significant difference on the religiousness levels of the students, but the variables of school type and monthly income level make a statistically significant difference.
Keywords
- Akdoğan, A. (2004). Sosyal Değişme ve Din. İstanbul: Rağbet Yayınları.
- Aksak, M. (2017). Farklı Lise Türlerine Devam Eden Lise Öğrencilerinin Sosyal Medyaya İlişkin Tutumları ile Yalnızlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Gaziosmanpaşa İlçesi Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Aksakal, S. (2008). Obez Lise Öğrencilerinin Yalnızlık Düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
- Argyle, M. & Beit-Hallahmi, B. (1975). The Social Psychology of Religion. London & Boston: Routledge & Kegan Paul.
- Arslan, M. (2004). Türk Popüler Dindarlığı. İstanbul: Dem Yayınları.
- Atalay, T. (2005). İlköğretim ve Liselerde Dindarlık Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma: Diyarbakır Örneği. İstanbul: Dem Yayınları.
- Baumeister, A. L. & Storch, E. A. (2004). Correlations of Religious Beliefs With Loneliness For an Undergraduate Sample. Psychological Reports, 94, pp. 859-862.
- Baynal, F. (2015). Yetişkinlerde Dindarlık ve Ruh Sağlığı İlişkisinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), ss. 206-231.
- Beit-Hallahmi, B. (1989). Psikoloji, Din, Sanat, Kimlik (H. Kayıklık, Çev.), London and Toronto: Associated University Press.
- Certel, H., Yakut, S., Yakut, İ. ve Gülsün, B. (2016). Öğrencilerde Yalnızlık Problemi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(8), ss. 3069-3084.
- Çayır, C. (2014). Ergenlerin Dinî İnanç, Şüphe ve Dinî Tutumları Üzerine Bir Araştırma. Bilimname, 27(2), ss. 59-88.
- Çelik, C. (2002). Şehirleşme ve Din. Konya: Çizgi Kitabevi.
- Demir, Ş. Ç. (2013). Ergenlerde Benlik Saygısı ve Dinî Başa Çıkma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Eni, Ş. (2017). Lise Öğrencilerinin Sosyal Medya Kullanma Sıklığının Yalnızlık Algılarına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Geçioğlu, A. R. (2018). Evlilik Uyumu Dindarlık İlişkisi: Adana Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Gülfil, D. (2018). Psikolojik Açıdan Ateizm: Nitel Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Günay, Ü. (1999). Erzurum ve Çevre Köylerinde Dinî yaşayış. İstanbul: Erzurum Kitaplığı.
- Günaydın, N. (1996). Yaşlı bireylerde Yalnızlığın İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Genel Kurmay Başkanlığı Gülhane Askeri Tıp Akademisi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Gürsoy, F. ve Bıçakçı, M.Y. (2006). Ergenlerin Yalnızlık Düzeylerinin İncelenmesi. Journal of Qafqaz University, 18, ss. 140-146.
- Gürsu, O. (2011). Ergenlik Döneminde Psikolojik Sağlık ve Dindarlık İlişkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Halat, M. I. (2009). Yatırım Kuramı Bağlamında Evli Çiftlerde Uyum, Nedensel ve Sorumluluk Yüklemeleri ile Yalnızlık Arasındaki Bağlantılar, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Hayta, A. (2015). İbadetler ve Ruh Sağlığı, Hökelekli (Ed.) Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi içinde (ss. 137-179). İstanbul: Dem Yayınları.
- Hökelekli, H. (2015). Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi. İstanbul: Dem Yayınları.
- Hülür, H. ve Kalender, A. (2003). Sosyo-Politik Tutumlar ve Din: Konya Araştırması. Konya: Çizgi Yayınları.
- Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
- Karslı, N. (2019). Gençlerde Sınav Kaygısı, Dindarlık ve Dua İlişkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(13), ss. 190-219.
- Kartopu, S. (2012). Kaygının Kader Algıları ile İlişkisi (Kahramanmaraş Örneği). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
- Kavlak, O. ve Saruhan, A. (2002), Interfil Kadınlarda Yalnızlık Düzeyi ve Bunu Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Ege Tıp Dergisi, 41(4), ss. 229-232.
- Kızılgeçit, M. (2015). Yalnızlık, Umutsuzluk ve Dindarlık Üzerine: Psiko-sosyal Bir Çalışma. Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları.
- Kimter, N. (2008). Benlik Saygısı ve Dindarlık İlişkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
- Kimter, N. (2014). Kişilerarası İlişkilerde Tehdit Hissetme, Psişik İzolasyon ve Dindarlık: Üniversiteli Gençler Üzerinde Ampirik Bir Araştırma. Bilimname, 27(2), ss. 207-236.
- Kirkpatrick, L. A., Daniel, J. S. & Susan, L. K. (1999). Loneliness, Social Support and Perceived Relationships with God. Journal of Social and Personal Relationships,16(4), pp. 513-522.
- Kozaklı, H. (2006). Üniversite Öğrencilerinde Yalnızlık ve Sosyal Destek Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Karşılaştırılması.Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
- Köktaş, M. E. (1993). Türkiye’de Dinî yaşayış. İstanbul: İşaret Yayınları.
- Kula, N. (2015). Gençlik Döneminde Kimlik ve Din, Hökelekli (Ed.) Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi içinde (ss. 33-81). İstanbul: Dem Yayınları.
- Lauder, W., Kerry, M. & Sharkey, S. (2006). Social Capital, age and religiosity in people who are lonely. Journal of Clinical Nursing, 15(3), pp. 334-340.
- Miller, A. S. & Hoffmann, J. P. (1995). Risk and Religion: An Explanation of Gender Differences in Religiosity. Journal for the Scientific Study of Religion, 34(1), pp. 63-75.
- Onay, A. (2004). Dindarlık, Etkileşim ve Değişim. İstanbul: Dem Yayınları.
- Oruç, T. (2013). Üniversite Öğrencilerinde Psiko-Sosyal Değişkenlere Göre Yalnızlık ile Otomatik Düşünceler İlişkisinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Özbaydar, B. (1970). Din ve Tanrı İnancının Gelişmesi Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: Baha Matbaası.
- Özel, İ. (2012). Mahkûmların Dindarlık ve Sürekli Kaygı Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Samsun Örneği. Akademik Araştırmalar Dergisi, 14(54), ss. 163-192.
- Özkaya, G. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Yalnızlık Düzeyleri İle Umutsuzluk ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Özkürkçügil, A. Ç. (1993). Cezaevinde Yalnızlık ve Yalnızlığın Depresyonla İlişkisi. Kriz Dergisi, 6(1), ss. 21-31.
- Page, R. M. (1990). High School Size as a Factor in Adolescent Loneliness. The High School Journal, 73(3), pp. 150-153.
- Rokach, A. (2001). Strategies of Coping with Loneliness throughout the Lifespan. Current Psychology, 20(1), pp. 3-18.
- Rote, S., Hill, T. D. & Ellison, C. G. (2013). Religious Attendance and Loneliness in Later Life. The Gerontologist, 53(1), pp. 39-50.
- Schultz, N. R. & Moore, D. W. (1986). The Loneliness Experience of College Students: Sex Differences, Personality and Social Psychology Bulletin, Vol. 12 (1), pp. 111-119.
- Seepersad, S. S. (2001). Analysıs of The Relationship Between Loneliness, Coping Strategies and The Internet. Unıversity of Illinois at Urbana-Champaign.
- Sheikholeslami, F., Masole, S. R., Rafati, P., Vardanjani, S. A. E., Talami, M. A. Y. & Khodadadi, N. (2012). The Relationship Between The Religious Beliefs and The Feeling of Loneliness in Elderly. Indian Journal of Science and Technology, 5(3), pp. 2411- 2416.
- Springer, R. M. B., Weaver, A. J., Linderblatt, R. C., Naditch, R. B., Newman, R. A., Siritsky, R. N., et al. (2003). Spirituality, Depression and Loneliness Among Jewish Seniors Residing in New York City. The Journal of Pastoral Care & Counseling, 57(3), pp. 305-318.
- Şengül, F. (2007). Dindarlık ve Ruh Sağlığı İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Turhan, Ö. (2019). Duygusal Emeğin Örgütsel Vatandaşlık Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Yaşamda Yalnızlığın Aracı Rolü: Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Voltan-Acar, N., Yıldırım, I. ve Ergene, T. (1996). Bireylerin Dindarlık Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 12, ss. 45-56.
- Yakut, S. (2016). Öğretmenlerde Yabancılaşma, Yalnızlık ve Dindarlık İlişkisi: Polatlı Örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Yaparel, R. (1987). Yirmi-Kırk Yaşlar Arasında Kişilerde Dinî yaşayış ile Psiko-Sosyal Uyum Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Yapıcı, A. (2011). Gençlerde Dindarlığın Farklı Görüntüleri ile Yalnızlık Arasındaki İlişkiler: Çukurova Üniversitesi Örneği. Değerler Eğitimi Dergisi 9(22), ss. 181-208.
- Yapıcı A. (2013). Ruh Sağlığı ve Din: Psiko-sosyal Uyum ve Dindarlık. Adana: Karahan Kitabevi.
- Yapıcı, A. ve Zengin, Z. S. (2003a). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Tercih Sıralamaları Üzerine Psikolojik bir Araştırma: Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Örneği. Değerler Eğitimi Dergisi 1(4), ss. 173-206.
- Yapıcı, A. & Zengin, Z. S. (2003b). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin dinin Etkisini Hissetme Düzeyleriyle Psiko-Sosyal Uyumları Arasındaki İlişki, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3(2), ss. 65-127.
- Yıldız, M. (2006). Üniversite gençlerinin benlik tasarımlarının dinsel yönelim biçimleri ve bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. İslamî Araştırmalar 18(3), ss. 501-510.
- Yıldız, M. (2014). Ölüm Kaygısı ve Dindarlık. İzmir: İzmir İlâhiyat Vakfı Yayınları.
- Yılmaz, M. G. (2012). Ortaöğretim Öğrencilerinin Yalnızlık Düzeyleri ile Utangaçlık Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Yılmaz, E. ve Karaca, F. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Destek ve Yalnızlık Düzeylerinin İncelenmesi. Genel Tıp Dergisi, 18(2), ss. 71-79.
