Author :
Abstract
Türk sözlü anlatı geleneği içerisinde Nasreddin Hoca fıkralarının önemli bir yeri olduğunu ifade etmek mümkündür. Nasreddin Hoca tarihi kişiliğinden ziyade, fıkraları ile neredeyse tüm dünyada nam salmış bir fıkra tipidir. Yerelden evrenselliğe uzanan çizgide böyle bir başarıyı yakalamış olmasının temel nedeni insanı tüm yönleriyle yansıtmasında yatmaktadır. Nasreddin Hoca fıkralarında sadece Türk insanının değil, tüm insanlığın ortak meseleleri ele alınır ve bu meseleler belli bir hoşgörü atmosferi içerisinde çözüme bağlanır. Dolayısıyla, Nasreddin Hoca fıkraları geçmişten günümüze birçok araştırmacının üzerinde çalıştığı bir konu olagelmiştir. Bu konuda çalışan birçok araştırmacı bu eksende, Nasreddin Hoca ve Nasreddin Hoca fıkraları üzerine farklı bakış açıları ortaya koymuşlardır. Nasreddin Hoca fıkraları sözlü, yazılı ve dijital kültür ortamlarında güncellenerek varlığını geçmişten günümüze sürdürmüştür. Bu bağlamda, Nasreddin Hoca fıkralarının genç kuşağa ve de özellikle çocuklara tanıtımında çizgi filmin önemli bir aktarım aracı olduğunu ifade etmek mümkündür. Nasreddin Hoca fıkralarının çizgi filme uyarlanması sürecinde, gerek çizgi filmde kullanılan fıkra metinlerinin kurgusundan gerekse çizgi filmin izleyicisi konumunda olan çocukların algı düzeylerinden kaynaklanan birtakım problemlerle karşılaşılmıştır. Bu sebeplerden dolayıdır ki, Nasreddin Hoca fıkralarının çizgi film kurgusu içerisinde kendine yer bulması konusu, çizgi film yapımcıları arasında yaygınlık kazanamamıştır. Makalede, Nasreddin Hoca fıkralarının çizgi film kurgusu içerisinde daha fazla yer bulabilmesi noktasında, bu alandaki temel problemler ele alınarak bu problemlere çözüm önerilerinde bulunulacaktır.
Keywords
Abstract
It is obvious that Hodja Nasreddin jokes play an important role in Turkish oral narrative tradition. Rather than his historical personality, Nasreddin Hodja is a joke character who is famous for his jokes in the world. The main reason for achieving such a success in the line extending from local to universal is that it reflects people in all aspects. The jokes of Hodja Nasreddin do not only include Turkish people but all human beings’ common issues and all the issues are solved in an atmosphere of certain tolerance. Nasreddin Hodja jokes have been studied by numerous researchers from past to today. Many researchers have revealed different perspectives on Nasreddin Hodja and jokes related to him. The jokes of Hodja Nasreddin have been updated within verbal, written and digital cultural environments and survived until today. Within this context, it is possible to state that animations are significant devices for new generations, especially to children, regarding the transfer of the jokes of Hodja Nasreddin. However, there are some problems faced in the process of the adaptation of the jokes based on both perception levels of children who are the primary audience of animations and structure of the texts. That is why the jokes of Hodja Nasreddin are not commonly used within the animations. In thıs paper, basic problems in the area and possible solutions to these problems are discussed with the aim of enabling a more common use of the jokes of Hodja Nasreddin in animations.
Keywords
- Arıcı, Ali Fuat vd. (2012). Kuramdan uygulamaya Çocuk Edebiyatı El Kitabı, Editör: Tacettin Şimşek, Grafiker Yayınları, Ankara.
- Bayraktar, Zülfikar (2010). Mizah Teorileri ve Mizah Teorilerine Göre Nasreddin Hoca Fıkralarının Tahlili, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Danışman: Ali Duymaz, İzmir.
- Bayraktar, Zülfikar (2013). “Nasreddin Hoca Fıkralarının Metin Merkezli Halk Bilimi Kuramlarından Yayılma ve Gelişme Kuramlarına Göre Tahlili”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S 14, s. 141-152.
- Ekici, Metin (2009). “Gülme Teorileri ve Nasreddin Hoca Fıkraları”, 21. Yüzyılı Nasreddin Hoca İle Anlamak Konulu Sempozyum Bildiri Kitabı, [Uluslararası Sempozyum, 8–9 Mayıs, Akşehir: 2008], Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara, s. 271-280.
- Emeksiz, Abdulkadir (2013). “Nasreddin Hoca Fıkralarının Atasözleri ve Deyimlerle İlgisi”, Türk Halk Edebiyatı İncelemeleri (Saim Sakaoğlu Armağanı), (Ed. Metin Ergun), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara, s. 325-340.
- Kaya, Muharrem (2011). Nasreddin Hoca Fıkralarında İroni, Gösteri Sanat ve Edebiyat Dergisi, S 304, s. 33-37.
- Kırman, Ümral Deveci (2005). “Nasreddin Hoca Fıkralarında Eksikliğe Dayalı Gülmeceyi Yaratan Karşıtlıklar”, I. Uluslararası Akşehir Nasreddin Hoca Sempozyumu Bilgi Şöleni Bildiri Kitabı, (6–7 Temmuz, 2005–Akşehir), s. 318-335.
- Koestler, Arthur (1997). Mizah Yaratma Eylemi, Çev. Sevinç Kabakçıoğlu; Özcan Kabakçıoğlu, İris Yayıncılık, İstanbul.
- Morreall, John (1997). Gülmeyi Ciddiye Almak, Çev. Kubilay Aysevener; Şener SOYER, İris Yayıncılık, İstanbul.
- Oral, Tan (1998). Yaza Çize, İris Yayıncılık, İstanbul.
- Sakaoğlu, Saim (2013). Nasreddin Hoca Üzerine Yazılar, Kömen Yayıncılık, Konya.
- Şenler, Filiz (2005). “Animasyon Tarihi, Teknikleri ve Türkiye’deki Yansımaları”, Hacettepe üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S 3, s. 99-114.
- Tokmakçıoğlu, Erdoğan (2004). Bütün Yönleriyle Nasreddin Hoca, Geçit Kitapevi, İstanbul.
- Türkmen, Fikret (1999). Nasreddin Hoca Latifelerinin Şerhi (Burhaniye Tercümesi) Transkripsiyon, İnceleme, Metin, Akademi Kitabevi, II. Baskı, İzmir
