Author :
Abstract
Anar Rzayev, Azerbaycan millî edebiyatının önemli isimlerindendir. Hem Sovyet döneminde hem de bağımsız Azerbaycan Devleti kurulduktan sonra yazdığı eserlerinde halkın millî-manevi değerlerine hizmet etmeği amaçlayan yazar, eserlerinde Azerbaycan’ın klasik ve çağdaş medeniyetini, edebiyatını tarihî bir yaklaşımın yanı sıra modern bir bakış açısıyla da ele almıştır. Yazarlığı yanında aynı zamanda sosyal, politik hayatta da önemli yeri olan Anar, eserlerinde çağının en güncel problemlerine değinmiş, millî ve manevî değerleri korumaya çalışmıştır.
Çağdaş Azerbaycan edebiyatına büyük hizmetler sunan Anar Rzayev’in Ak Koç, Kara Koç eseri ütopik ve distopik özellikli bir romandır. Yaratıcılığında folklordan, özellikle masallardan bolca yararlanan Anar’ın Ak Koç, Kara Koç eseri Azerbaycan halk masalı “Melikmemmed”den esinlenerek yazılmış ve bu bakımdan metinlerarasılık örneği olan bir romandır.
Ütopik ve distopik masallardan oluşan iki bölümden ibaret olan eserde arzu edilen ve edilmeyen olayları tasvir eden yazar, hayalî bir cennet ülke tasarımı ile anti-hayalî bir ülke tasvirini vermiştir. Distopik karakterli ikinci bölümde yazarın birinci ütopik bölümde hayal ettiği cemiyetin tam tersi bir cemiyetten söz edilerek durumun vahimlik boyutu çarpıcı bir şekilde anlatılır. Karanlıklarla dolu bu bölümde durum trajiktir. Burada üç bölgeye bölünmüş, arzu edilmeyen bir Azerbaycan tasviri vardır.
Distopik anlatılar toplumsal bir eleştiri aracı olduğu için yazar burada halkına mesaj verir. Her iki geleceğin olabileceğine, iyiyle kötünün ayırt edilmesi gerektiğine ve bu seçimin halkın elinde olduğuna gönderme yapar.
Keywords
Abstract
Anar Rzayev is one of the main figures of Azerbaijani national literature.The author, who aimed to serve the national and spiritual values of the people in his works written both during the Soviet period and after the establishment of the independent Azerbaijan State, discussed the classical and contemporary civilization and literature of Azerbaijan in a modern perspective as well as a historical approach. Anar as a wrıter and as a person who has an important place in social and political life, touched on the most current problems in his works and tried to protect national and spiritual values.
The novel written by Anar Rzayev Ak Koch, Kara Koch is one of the best novels witten on utopia and dystopia and is a great sample of contemporary Azerbaijani literature. Famous Azerbaijani folktale “Malikmammad” inspired the author, who likes to refer fairy tales in his works, to write this novel of Ak Koch, Kara Koch (White Ram, Black Ram) and it is a good example of intertextuality.
The story is depicted as an undesirable and desirable event and author again presented an image of an unrealistic country. In the second chapter (dystopian chapter), totally different society model was mentioned compare to the first part of the novel and the seriousness of the situation was revealed. The situation in this part is tragic. There is an undesirable image of Azerbaijan divided into three parts.
Since dystopian narratives are one of the tools of social criticism, the author here gives a message to society. He refers to the possibility of both futures, people must learn to distinguish the good from the bad, and that the choice is in your hands.
Keywords
- Anar (2003). Ağ Qoç, Qara Qoç. Bakı: Azerneşr.
- Bayram, P. (2011). “Anar’ın Ak Koç Kara Koç Adlı Eserinde Bir Azerbaycan ve Türk Dünyası Ütopyası.” Turkish Studies, 6/3: 585-600.
- Beşkonak, A. (2020). “Anar’ın Ak Koç, Kara Koç Romanında Türk Dünyasının Geleneğinin İnşası.” Türük, 21/8: 74-82.
- Deveci, M. (2012). Varoluş ve Bireyselleşme Açısından Ferid Edgü Anlatılarında Yapı ve İzlek. Ankara: Akçay Yayınları.
- Deveci, M. (2013). Halit Ziya Uşaklıgil'in Öykülerinde Yapı ve İzlek. Elazığ: Grafikkent.
- Durali, Y. (2011). Roman Sanatı ve Toplum, İstanbul: Kesit Yayınları.
- Gruen, A. (2005). İçimizdeki Yabancı. Çev. İlknur İgan, İstanbul: Çitlembik Yayınları.
- Korkmaz, R. (2014). Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri. Ankara: Grafiker Yayınları.
- Nietzsche, F. (2008). Deccal: Hristiyanlığa Lanet. Çev. Ayça Kaya. İstanbul: Say Yayınları.
- Sarcey, M.R.; Bouchet, T. ve Picon, A. (2003). Ütopyalar Sözlüğü. Çev. Turhan Ilgaz. İstanbul: Sel
- Söylemez, O. (2008). “Anar’ın Türkiye’de Yayımlanan Romanlarına Genel Bakış.” Kardeş Kalemler, 17: 87.
- Ülger, G. (2018). Distopya Hayal İle Gerçek Arasında. İstanbul: Aya Kitap.
- Zamyatin, Y. (2011). Biz. Çev. Füsun Dilek. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
