Author :
Abstract
Osmanlı’da XIX.- XX. yüzyılda pek çok alanda olduğu gibi ormancılık politikasında da değişim ve dönüşümlere şahit olunmuş; kanunlaştırma hareketlerinin başlatılması, yabancı uzmanlar getirtilmesi, okullaşma çalışmalarına girişilmesi adına adımlar atılmıştır. Orman politikası oluşturma çabaları ve reform süreci Birinci Dünya Savaşı içerisinde de devam etmiş, reform sürecine paralel biçimde orman meselesi Osmanlı kamuoyu tarafından da sahiplenilmiştir. İkinci Meşrutiyet Dönemi’nde ekonomi politikalarını konu alan mecmuaların ve mesleki yayıncılığın artışı ile orman meselesi sınırlı da olsa bu mecmualarda yerini almış, Birinci Dünya Savaşı yıllarında ise ağırlığını arttırmıştır. Dönemin mecmularında sadece mesleki ve teknik konular işlenmekle kalmamıştır. Ormancılık meselesine ilişkin yazılar incelendiğinde ormanlardan daha nitelikli olarak nasıl faydalanılabileceği, ormanlardan sağlanan maddi kazancın ne şekilde arttırılabileceği, mevcut döneme kadar yapılan ıslahatların noksanları, bu noksanların nasıl giderilebileceği, orman tahribatının boyutları, bu tahribatın önüne nasıl geçileceği, diğer ülkelerde ormancılık alanında neler yapıldığı yönünde pek çok yazıya rastlanmaktadır. Bu yazıların bir kısmı ormancılık konusunda idari görevler de üstlenen uzmanlar tarafından kaleme alınırken bir kısmı da dönemin önemli kalemleri tarafından sütunlarına taşınmıştır. Birinci Dünya Savaşı yıllarında orman politikası ve orman meselesinin Osmanlı mecmualarına ne şekilde yansıdığını, konuyu ele alan yazarların ormancılık politikalarına ilişkin görüş, öneri ve eleştirilerini ele almayı amaçlayan bu çalışmada İktisadiyat Mecmuası, Orman Mekteb-i Alisi Mecmuası, Müdafaa-i Maliye ve İktisadiye Gazetesi, Tedrisat Mecmuası, Ticaret-i Umumiye Mecmuası ve Polis Mecmuası’ndan yararlanıldı. İlaveten ormancılık alanındaki gelişmeleri ve reform sürecini takip etmek adına konuya ilişkin araştırma eserlerden faydalanıldı.
Keywords
Abstract
In the Ottoman Empire, changes and transitions were witnessed in forestry policy as in many other areas in the 19th and 20th centuries; steps were taken to initiate legalization movements, to bring in foreign experts, to embark schooling studies. The efforts to form a forest policy and the reform process continued during the First World War, and the forest issue was also embraced by the Ottoman public in parallel with the reform process. During the Second Constitutional Monarchy, the forest issue took its place in these magazines, albeit limited, with the increase of the magazines on economic policies and professional publishing, and increased its weight during the First World War. Not only professional and technical issues were covered in the magazines of the period. When the articles on the forestry issue are examined, many articles were found about how to benefit from forests in a more qualified way, how to increase the financial gain from forests, the shortcomings of the improvements made up to the present period, how to eliminate these shortcomings, the extent of forest destruction, how to prevent this destruction, and what has been done in the field of forestry in other countries. While some of these articles were written by experts who also undertook administrative duties in forestry, some of them were included in the columns by the important writers of the period. In our study, in which we aim to discuss how forest policy and forest issues were reflected in Ottoman magazines during the First World War, and address the opinions, suggestions and criticisms of the writers on forestry policies, we utilized İktisadiyat Mecmuası, Orman Mekteb-i Alisi Mecmuası, Müdafaa-i Maliye ve İktisadiye Gazetesi, Tedrisat Mecmuası, Ticaret-i Umumiye Mecmuası and Polis Mecmuası. In addition, we benefited from research works on the subject in order to follow the developments in the field of forestry and the reform process.
Keywords
- III. Araştırma ve İnceleme Eserleri Alan, G. (2020). Ticaret ve Ziraat Nezareti Mecmuası’nda Osmanlı Devleti’nde Ormancılık (1912-1918),
- Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars. Cin, H. (1978). Tanzimat’tan Sonra Türkiye’de Ormanların Hukuki Rejimi. Ankara Üniversitesi Hukuk
- Fakültesi Dergisi, C/S. 35 (1): 311-379. Çağlar, Y. (2012). Türkiye Ormancılık Tarihi. Ankara: ODTÜ Yayıncılık. Duman, H. (2000). Osmanlı-Türk Süreli Yayınları ve Gazeteleri (1828-1928) (2. cilt). Ankara: Enformasyon
- ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı. Esin, T. (2016). Büyük Savaş’ın Sonunda Anadolu Ormanları. Kebikeç, S. 41: 125-147. Gümüş, C. (2018). Türk Orman Devrimi. Ankara: Türk Ormancılar Derneği. Keskin, Ö. (2005). Orman ve Ma’âdin Nezareti’nin Kuruluşu ve Faaliyetleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi,
- İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Keskin, Ö. (2006). Osmanlı Ormancılığı’nın Gelişiminde Fransız Uzmanların Rolü. Tarih Dergisi, S. 44: Keskin, Ö. (2010). Osmanlı Ormancılığında Kanunlaştırma Hareketleri ve Yabancı Uzmanların Bu
- Alandaki Etkileri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, C./S. 60 (1): 5-13. Kılıç, E. (2019). Osmanlı Ormancılığının Zor Yılları. Ankara: OGEM-VAK. Kılıç, E. ve Yılmaz, M. (2020). Mehmet Tevfik Bey’in 1917 yılı Hendek Fidanlığı Raporu ve Önemi.
- Ormancılık Araştırma Dergisi, C/S. 7 (1): 49-61. Kocabaşoğlu, U. (2010). Hürriyet’i Beklerken İkinci Meşrutiyet Basını. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi
- Yayınları. Koç, B. (1999). Osmanlı Devleti’ndeki Orman ve Koruların Tasarruf Yöntemleri ve İdarelerine İlişkin Bir
- Araştırma. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, S.10: 139- Koç, B. (2005). 1870 Orman Nizamnâmesi’nin Osmanlı Ormancılığına Katkısı Üzerine Bazı Notlar. Tarih
- Araştırmaları Dergisi, C/ S. 24 (37): 231-257. Koraltürk, M. (2000). Milli Tüccarın Sesi: Ticaret-i Umumiye Mecmuası ve Dizini. Müteferrika, S. 18: Koraltürk, M. (2001a). İktisadiyat Mecmuası ve Dizini. Kebikeç, S. 11: 295- 331. Koraltürk, M. (2001b). Müdafaa-i Maliye ve İktisadiye Gazetesi ve Dizini. Müteferrika, S. 10: 213- 220. Koraltürk, M. (2007). Ahmet Hamdi Başar’ın Hatıraları “Gazi Bana Çok Kızmış!...” (1. Cilt). İstanbul:
- İstanbul Bilgi Yayınları. Köprülü, B. (1949). Cibal-i Mubaha ve Sahih Vakıflara Ait Ormanlarla Baltalıkların H. 1274 Tarihli Arazi
- S. 15 (2-3): 703-726. Kutluk, H. (1948). Türkiye Ormancılığı İle İlgili Tarihi Vesikalar (1487-1923). İstanbul: Osmanbey Matbaası. Kutluk, H. (1967). Türkiye Ormancılığı İle İlgili Tarihi Vesikalar (1787-1925) (2. Cilt). Ankara: Ongun
- Kardeşler Matbaası. Özer, İ. (2020). Türkiye’de Orman ve Ormancılık Politikaları I: İlanından İlgasına Kadar 1920 Baltalık
- 457). Ankara: Gece Kitaplığı. Toprak, Z. (1985). II. Meşrutiyet’te Fikir Dergileri. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi (1.
- Cilt, s. 126-132) İçinde. İstanbul: İletişim Yayınları. Toprak, Z. (2019). Türkiye’de Milli İktisat. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları. Tural, E. (2008). Osmanlı Orman ve Maâdin ve Zirâat Nezâreti’nde Bürokratik Reform. Tarih Dergisi, S. Ünal Ü. ve Birbudak T.S. (2011). Tedrisat -ı İbtidaiyye Mecmuası. Türk Yurdu, S. 285: 105-109 Yeşilyurt, A. (2013). Polis Mecmuası (1913-1928)’nda Polis ve Cinayet, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
