Author :
Abstract
Ders kitapları ve bu kitaplar içerisinde yer alan etkinlik çalışmaları, öğretmenlerinin derslerinde belirlenen hedeflere ulaşmak amacıyla sıklıkla kullanılan materyaller arasında yer alır. Bu doğrultuda nitel araştırma yaklaşımıyla yürütülen bu çalışmada doküman incelemesi yapılmıştır.Bu çalışmada ortaokul 8. Sınıf Türkçe ders kitabında yer alan yazma etkinlikleri incelenmiş ve bu amaçla çalışmada doküman incelemesi yapılmıştır. Araştırma kapsamına alınan örneklem ölçüt örnekleme yoluyla belirlenmiştir. Belirlenen kitaptaki yazma etkinlikleri betimsel analiz tekniğiyle analiz edilmiştir. Kitapta yer alan yazma etkinlikleri “kazanım”, “süreç temelli yazma aşamaları” ve “metnin türüne dair bilgilendirmenin yapılmadığı etkinlikler” olmak üzere 3 amaç doğrultusunda incelenmiştir. Ortaokul Türkçe ders kitabındaki etkinlikler bu amaçlar doğrultusunda incelenerek veriler elde edilmiş ve betimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen verilerin aktarılmasında ise ayrıntılı betimleme yoluna gidilmiş ve veriler örneklerle desteklenerek sunulmuştur. Araştırmanın sonucunda ortaokul 8. sınıf Türkçe ders kitabındaki etkinliklerde 5 kazanımına hiç yer verilmediği tespit edilmiştir. Ayrıca kitaptaki etkinlikler süreç temelli yazmanın aşamaları bakımından incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda ise çoğunlukla hazırlık ve düzeltme aşamasına yönelik yönergeleri içeren etkinliklere yer verildiği belirlenmiştir. Taslak aşamasına yönelik 1, yayınlama aşamasına ilişkin yönergelere sahip 3 etkinlik olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan çalışmada 4 etkinlikte metin türüne yönelik bir yönlendirmenin olmadığı ve metin türü seçiminin öğrencinin seçimine veya öğretmenin yönlendirilmesine bırakıldığı saptanmıştır.
Keywords
Abstract
Textbooks and the activity studies included in these books are among the materials frequently used by teachers in order to achieve the goals set in their lessons. In this direction, in this study carried out with a qualitative research approach, document analysis was carried out. The writing activities in the designated book were analyzed with the descriptive analysis technique. The writing activities in the book were examined in accordance with 3 purposes: "achievement", "process-based writing stages" and "activities that do not provide information about the type of text". As a result of the research, it was determined that the 5 acquisitions were not included in the activities in the 8th grade Turkish textbook of secondary school. In addition, the activities in the book were examined in terms of the stages of process-based writing. As a result of the research, it was determined that activities containing instructions for the preparation and correction phase were mostly included. It has been determined that there are 1 activities for the draft stage and 3 activities with instructions for the publishing stage. In addition, it was determined in the study that there was no guidance for text type in 4 activities and the choice of text type was left to the student's choice or the teacher's guidance.
Keywords
- Akın, E. (2015). Türkçe Çalışma Kitaplarındaki (6, 7 ve 8. Sınıflar) Dil Bilgisi Etkinliklerinin Çeşitli Açılardan Değerlendirilmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10 (15), 19-34.
- Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2004). Yazılı ve Sözlü Anlatım-Kompozisyon Sanatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Ayhan, Y. (2010). İlköğretim 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Resimlemelerinin Biçim ve İçerik Açısından 11 Yaş Grubuna Uygunluğu ve Aynı Yaş Grubu Öğrencilerin Yaptığı Resimlemelerle Karşılaştırılması, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Batur, Z. (2010). Anadili Öğretiminde Gösterge Bilimin Yeri: Ana Dili Ders Kitaplarındaki Sözel Metinlerle Gösterge Metinleri Bütünselliğinin Analizi. Turkish Studies, 5 (4), 174-200.
- Bryson, F. K. (2003). An Examination Of Two Methods Of Delivering Writing İnstruction To Fourth Grade Students. Texas Woman's University.
- Çerçi, A. (2016). 6. sınıf Türkçe dersi öğrenci çalışma kitabının etkinliği oluşturan unsurlar bakımından değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(4), 1984-1998.
- Çevik, A. ve Güneş, F. (2017). Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(2), 272-286.
- Çeçen, M.A. ve Çiftçi, Ö. (2007). İlköğretim 6. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Tür ve Tema Açısından İncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 173, 39-49.
- Çiçek, M. ve Alcellat, N. (2014). İlköğretim Türkçe dersi kitaplarındaki Türkçe yanlışları ve eksiklikler üzerine bir inceleme. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(4), 120-134.
- Demir, M. (2013). İlköğretim IV. Sınıflar Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Açısından Değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 43(197), 80-94.
- Demir A. T. (2015). Yazma Becerisi Açısından Örnek Bir Kitap İncelemesi. AÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (54), 727-777.
- Duran, S. (2006). Türkçe Derslerinde Resimlerin Kullanımı ve Öğrencilerin Metinleri Anlamalarına Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Göçer, A. (2014). Yazma Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Güneş, F. (2007). Dil Öğretim Yaklaşımları ve Türkçe Öğretimindeki Uygulamalar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 123-148.
- İşcan, A. (2004). İlköğretim İkinci Kademe Sekizinci Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Öğrencilere Estetik Zevk Kazandırmadaki Rolü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
- İşcan, A. ve Cımbız, A. T. (2018). Ortaokul 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabındaki Resimlerin Metinlerle Uyum Düzeyinin İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 250- 272.
- Karacaoğlu, M.Ö., Dağ, M. ve Uzun, O. (2021). Türkçe Ders Kitaplarındaki Yazma Etkinliklerinin İncelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 96-126.
- Karatay, H. (2011). Süreç Temelli Yazma Modelleri: Planlı Yazma ve Değerlendirme. Yazma Eğitimi, 2, 21-43.
- Kayabekir, T. (2010). İlköğretim 8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tasarımında Yer Alan İllüstrasyonların (Resimlemelerin) Metne Uygunluk Açısından Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
- Kırbaş, T., Orhan, S. ve Topal, Y. (2012) İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarındaki Görsel Ögelere Öğretmen Görüşlerinden Hareketle Eleştirel Bir Bakış. Turkish Studies 7(4), 2225- 2235.
- Mazlum, Ö. ve Mazlum, F.S. (2016) İlköğretim 4. Sınıf Ders Kitaplarının Görsel Tasarımına Yönelik Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Sanat Eğitimi Dergisi, 4 (1).1-18.
- MEB (2006). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
- Özbay, M. (2002). Yazılı Anlatım Becerisinin Geliştirilmesi. Ankara: Can Reklamevi Basin Yayin.
- Özbay, M. (2003). Türkçe Öğretiminde Hedef-Araç İlişkisinin Ders Kitabı Örneğinde Değerlendirilmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13), 59.
- Özdemir, E. (1991). Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
- Pritchard, R. J. and Honeycutt, R. L. (2007). Best Practices in İmplementing A Process Approach To Teaching Writing. Best practices in writing instruction, 28-49.
- Yangın, B. (2002). Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi. Ankara: Dersal Yayıncılık.
- Yılmaz, A. (2005). İlköğretim Okulları İlk Kademede Okutulan Ders Kitaplarının Resimlemeleri Yönünden Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
