Author :
Abstract
Ombudsman, dünyada ilk olarak 18. Yüzyılda İsveç’te ortaya çıkmış bir olgu ya da kavramdır. II. Dünya Savaşı’ndan sonra hızla dünya üzerinde yayılım göstermiştir. Bu kavram, bir devlette vatandaşlardan almış olduğu kötü yönetim ve insan hakları ihlallerine karşı mağduriyet yaşayan vatandaşlardan şikayet alan ve bunları belirli bir yöntem çerçevesinde çözen kurum olarak tanımlanabilir. Temel özellikleri arasında; demokrasiyi güçlendirmesi ve hukuk devletini kurumsallaştırması bulunmaktadır. 20. Yüzyılın ikinci yarısından sonra sosyal devlet ve kamu politikalarındaki artış sonrasında önem ve konumu artmıştır. Öncelikle Anglo-Sakson dünyada etkili olduktan sonra dünyanın tüm kıtalarına ve siyasal sistemlerine genişlemiştir. İngiltere’de bu kurum, 1967 tarihli bir yasa ile kurulmuştur. Burada ombudsmanın kurulması parlamenter demokrasi rejimi ile yönetilen ülkelerde kurumun etkinliği ve uygulanabilirliği açısından bir model sunmuştur. Bu çalışmada, İngiltere’de ombudsmanın etkinliğini analiz etmek amacıyla ombudsmanın 2009-2019 yılları arasındaki 10 faaliyet raporu içerisinde yer alan bazı kelimelerin sıklık analizine dayalı bir nitel araştırma yapılmıştır. Kelimelerin seçilmesinde ilgili literatür çerçevesinde bir ombudsmanı ombudsman yapan kavram ve olguların toplu olarak yer almasına özen gösterilmiştir. Yapılan nitel analiz sonrasında, ombudsmanın İngiltere’de etkin bir biçimde faaliyetlerini yürüttüğü sonucuna varılmıştır. Parlamenter demokrasinin beşiği olan İngiltere’de ve ombudsman arasında parlamento, halk, milletvekili, kurallar ve medya gibi kelimeler arasında sıkı bir ilişki vardır.
Keywords
Abstract
Ombudsman is a phenomenon or concept that first emerged in Sweden in the 18th century. It spread rapidly around the world after World War II. This concept can be defined as an institution that receives complaints from citizens who suffer from mismanagement and human rights violations in a state and resolves them within the framework of a certain method. Among its basic features; It strengthens democracy and institutionalizes the rule of law. After the second half of the 20th century, its importance and position increased after the increase in the social state and public policies. After being influential in the Anglo-Saxon world, it expanded to all continents and political systems of the world. In UK, this institution was established by a law dated 1967. The establishment of the ombudsman here provided a model for the effectiveness and applicability of the institution in countries governed by a parliamentary democracy regime. It has presented a model in terms of the effectiveness and applicability of the institution in countries governed by a parliamentary democracy regime. In this study, a qualitative research based on the frequency analysis of some words in the 10 annual reports of the ombudsman between 2009-2019 was conducted in order to analyze the effectiveness of the ombudsman in UK. In the selection of the words, care was taken to include the concepts and facts that make an ombudsman an ombudsman within the framework of the relevant literature. After the qualitative analysis, it was concluded that the ombudsman carries out its activities effectively in UK. In UK, the cradle of parliamentary democracy, and the ombudsman, there is a close relationship between words such as parliament, public, deputies, rules and media.
Keywords
- Abdioğlu, H. (2007). Yönetişim İlkelerinin Uygulanmasında Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumu ve Avrupa Birliği Sürecinde Türkiye Açısından Önemi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 79-102.
- Abraham, A (2011). The Parliamentary Ombudsman and Administrative Justice: Shaping The Next 50 Years. Thursday 13 October 2011, London: Freshfields Bruckhaus Deringer LLP.
- Akıllı, H., Kemahlı, F. D. & Okudan, K. (2007). Kamu Yönetimi Reform Dinamikleri Kavramsal Analiz. Aksoy, Ş. ve Üstüner, Y. (Der.), Kamu Yönetimi Yöntem ve Sorunlar, 1. Baskı, Ankara: Nobel Yayınları.
- Arı, S. (2017). İsveç, İngiltere, Fransa ve Türkiye Ombudsmanlık Kurumları: Karşılaştırmalı Bir Analiz. International Journal of Disciplines Economics & Administrative Sciences Studies, 3(3), 135-151.
- Arslan, S. (1986). İngiltere’de Ombudsman Müessesesi. Amme İdaresi Dergisi, 19(1), 157-172.
- Ataman, T. (1993). İngiltere’de Ombudsman Kurumu (İdarenin Parlamento Tarafından Denetimi). Türk İdare Dergisi, 400, 217-255.
- Babaoğlu, C. & Yıldız, M. (2015). Kamu Politikası Bakış Açısından Selçuklu ve Osmanlı Devletlerinde Hükümdar-Danışman İlişkisi Üzerine. Yasama Dergisi, 29, 84-108.
- Bahadır, O. (2010). Ombudsmanlık Kurumunun İsveç, İngiltere ve Fransa İle Karşılaştırmalı İncelenmesi. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 1, 363-984.
- Baştürk, E. (2011). Demokratik Devletin Gerekleri ve Türkiye. Liberal Düşünce, 61-62, Kış-Bahar, 49-60.
- Baylan, Ö. (1978). Yurttaşın Devlet Yönetimi Hakkındaki Şikâyetleri ve Türkiye İçin İsveç Ombudsman Formülü. Ankara: T.C. İçişleri Bakanlığı Tetkik Kurulu Başkanlığı Yayınları.
- Çevik, H. H. & Demirci, S. (2012). Kamu Politikası; Kavramlar, Aktörler, Süreç, Modeller, Analiz, Karar Verme. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Çolak, N. İ. (2005). Avrupa Birliği Uyum Sürecinde İdari Reformlar İngiltere ve Türkiye, 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Dearlove, J. & Saunders, P. (1991). Introduction to British Politics: Analysing a Capitalist Democracy. UK: Polity Press.
- Demir, K. A. (2012). Türk Kamu Yönetimi Denetim Sisteminde Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
- Doğan, K. C. (2016). Health Ombudsman in The United Kingdom: Establishment, Functions, and Effıciency. Journal of International Health Sciences and Management, 2(2), 7-15.
- Dursun, D. (2012). Siyaset Bilimi. İstanbul: Beta.
- Erdoğmuş, O. (2006). Kamu Yönetiminde İdari ve Denetsel Açıdan Ombudsman Kurumu: Türkiye Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Fendoğlu, H. T. (2012). Kamu Denetçiliği (Ombudsman) ve Türkiye. Öktem, N., Katmer, N. (Der.), Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 9 Mart 2011, İstanbul: Doğuş Üniversitesi Yayınları.
- Kalkışım, H. M. (2016). Ombudsmanlığın Beşiği İsveç. Parlak, B., Doğan, K. C. (Der.), Karşılaştırmalı Ombudsman İncelemeleri, Birinci Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Kaya, İ. S. & Karabay, H. (2019). Ombudsmanlığın Uluslararası Hukuk Sistemlerindeki Yeri. Ombudsman Akademik, 6(11), 213-232.
- KDK (2014). Yurtdışı Çalışma Ziyareti Raporları, Ankara: Afşar matbaacılık.
- Koçak, M. (2012). Kamu Denetçiliği Kurumu: İngiltere Örneği. Öktem, N. ve Katmer, N. (Der.),
- Maer, L. & Priddy, S. (2018). The Parliamentary Ombudsman: Role and Proposals For Reform. House of Commons Library, Erişim Tarihi: 15 Şubat 2020, https://researchbriefings.parliament.uk/researchbriefing/summary/cbp-7496.
- McGivern, R. (2021). Media and technology. Erişim Tarihi: 12.06.2021 https://opentextbc.ca/introductiontosociology2ndedition/chapter/chapter-8-media-andtechnology/.
- Oktay, M., Kurt A. & Kara M. (2020). Türkçe İçin Bir Sıklık Analizi Programı. Erişim Tarihi: 18 Ağustos 2020, https://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/oktay-melek-kurt-atakan-karamehmet-t%c3%9crk%c3%87e-%c4%b0%c3%87%c4%b0n-b%c4%b0r-sıklıkanal%c4%b0z%c4%b0-programı.
- Parlak, B. & Doğan, K. C. (2015a). Ombudsman Kavramı ve Seçilmiş Ülkelerde Ombudsmanlık Uygulamaları: Temel Yön, Nitelik ve Özellikler Üzerine Bir Değerlendirme. Türk İdare Dergisi, 480, 121-148.
- Parlak, B. & Doğan, K. C. (2015b). Kamu Yönetiminde Denetim. Bursa: Ekin Kitabevi.
- Parlak, B. & Doğan, K. C. (2016). Ombudsman Kavram Ve Tarihsel Gelişim. Parlak, B., Doğan, K. C. (Ed.), Karşılaştırmalı Ombudsman İncelemeleri, Birinci Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Ribo, R., (2012). Kamu Denetçisinin Bağımsızlığının Temin Edilmesi: IOI ve Avrupa Yaklaşımı Üzerine Düşünceler. Öktem, N., Katmer, N. (Der.), Uluslararası Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 9 Mart 2011, İstanbul: Doğuş Üniversitesi Yayınları.
- Robson, W. A. (1960). İngiliz Hükümet Sistemi. (Çev. K. F. Arık), Ankara: Ajans Türk Matbaası.
- Stacey, F. (1971). The British Ombudsman. Great Britain: Oxford University Press.
- Tayşi, İ. (1997). Ombudsman Kurumu ve Ülkemizde Uygulanabilirliği. Sayıştay Dergisi, 25, 106-123.
- The Parliamentary Commissioner For Standards. Annual Report 2009-2010. Erişim Tarihi: 15 Kasım 2019, https://www.parliament.uk/mps-lords-and-offices/standards-and-financialinterests/parliamentary-commissioner-for-standards/publications/ annual-reports/.
- The Parliamentary Commissioner For Standards. Annual Report 2010-2011. Erişim Tarihi: 15 Kasım 2019 https://www.parliament.uk/mps-lords-and-offices/standards-and-financial
- The Parliamentary Commissioner Order 2008, (2008). Statutory Instruments, No. 3115. 17 Ağustos 2020 tarihinde https://www.legislation.gov.uk/uksi/2008/3115/made adresinden erişildi.
- The Parliamentary Commissioner Order 2013, (2013). Statutory Instruments, No. 238. Erişim Tarihi: 17 Ağustos 2020 https://www.legislation.gov.uk/uksi/2013/238/ introduction/made.
- Yıldız, M. & Sobacı, M. Z. (2015). Kamu Politikası Ve Kamu Politikası Analizi Genel Bir Çerçeve. Yıldız, M., Sobacı, M. Z. (Der.) Kamu Politikası Kuram ve Uygulama, İkinci Baskı, Ankara: Adres
- Yılmaz, S. (2001). İngiliz Ombudsmanı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- https://www.ombudsman.org.uk /about-us/who-we-are, Erişim Tarihi: 12 Ekim 2020.
