Author :
Abstract
Okul ortamlarında sorunları saptamakla çözüme doğru atılan adımların ilkini gerçekleştirmiş olmak bir şey, çözümlere ulaşabilmek başka bir şeydir. Bu bağlamda araştırma, ortaöğretimdeki öğrencinin akademik başarısını geliştirmek ve sosyalleşmesini sağlamak için eğitimin tüm paydaşlarla birlikte çözümler üretmesine ve çözüm süreçlerini takip etmesine dikkat çekmektedir. Aynı zamanda okullarda karşılaşılan biyopsikososyal ve manevi sorunların çözümüne yönelik önleme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi ve gerekli politikaların geliştirilmesi ihtiyacını ortaya çıkarmaktadır. Bu ihtiyacın giderilmesi, çocuk refahının sağlanması ve sürdürülmesi noktasında okul sosyal hizmetinin önemi ortaya koymaktadır.
Bu araştırmanın temel amacı, yönetici, öğretmen ve rehber öğretmenlerin sosyal hizmet kavramına ilişkin algılarını belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubunu durum örneklemesi yoluyla 2019-2020 eğitim öğretim yılında kamuya ait ortaöğretimde görev yapan 10 yönetici, 10 öğretmen ve 10 rehber öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada daha fazla irdelemek ve zengin bilgi çeşitliliğine ulaşabilmek için nitel araştırma sürecinde görüşme yöntemine başvurulmuştur. Nitel veriler yarı yapılandırılmış görüşme formuyla toplanılmış, analizinde Nvivo 12 programı kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde betimsel ve içerik analiz tekniklerinden yararlanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda yönetici, öğretmen ve rehber öğretmenlerin sosyal hizmet mesleği hakkında bilgilerinin yetersiz, bununla birlikte sosyal hizmete yönelik görüşlerinin olumlu olduğu ve okul sosyal hizmetine duyulan ihtiyacın “yüksek” düzeyde olduğu bulunmuştur. Sürekli iyileşmeyi ve gelişmeyi sağlayacak çalışma perspektifinin genel felsefesinin üzerinde yapılmış olan araştırma sonuçları ışığında, okul sosyal hizmetini işlevsel hale getirmek için ortaöğretim kurumlarında okul sosyal hizmet birimlerinin kurulması ve sosyal çalışmacıların bu birimlerde ivedilikle istihdam edilmesi önerilmektedir.
Keywords
Abstract
It is one thing to realize the first steps taken towards a solution by identifying problems in school environments, it is another thing to be able to reach solutions. In this context, the research draws attention to the fact that education produces solutions together with all stakeholders and follows the solution processes in order to improve the academic success of students in secondary education and to ensure their socialization. At the same time, it reveals the need to carry out preventive activities and develop necessary policies to solve the biopsychosocial and spiritual problems encountered in schools. Meeting this need reveals the importance of school social work at the point of ensuring and maintaining child welfare.
The main purpose of this research is to determine the perceptions of administrators, teachers and guidance teachers about the concept of social work. The study group of the research consists of 10 administrators, 10 teachers and 10 guidance teachers working in public secondary education in the 2019-2020 academic year through case sampling. The interview method was used in the qualitative research process in order to examine further and to reach a rich variety of information in the research. Qualitative data were collected with a semi-structured interview form, and Nvivo 12 program was used in the analysis. Descriptive and content analysis techniques were used in the analysis of qualitative data. As a result of the analyzes, it was found that the knowledge of the administrators, teachers and guidance teachers about the social work profession was insufficient, however, their views on social work were positive and the need for school social work was at a "high" level. In the light of the results of the research on the general philosophy of the working perspective that will ensure continuous improvement and development, it is recommended to establish school social work units in secondary education institutions and to employ social workers in these units immediately in order to make school social work functional.
Keywords
- Abramson, J. S. ve Mizrahi, T. (1996). When Social Workers and Physicians Collaborate: Positive and Negative Interdisciplinary Experiences. Social Work, 41(3), 270-81.
- Acosta-Price, O. ve Graham-Lier, J. (2008). School Mental Health Services for the 21th Century. Lessons from the District of Columbia School Mental Health Program. URL: www.healthinschools.org. adresinden 25.02.2021 tarihinde erişildi.
- Aktan, M. C. (2016). Türkiye'de Okul Sosyal Hizmetinin Yapılandırılmasına İlişkin Nitel Bir Araştırma: Sorunlar, Gereksinimler ve Çözüm Önerileri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Reyhan Atasü Topcuoğlu), Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Akyüz, Z. (2018).İlköğretim Öğretmenlerinde Sosyal Hizmet Algısı ve Okul Sosyal Hizmeti, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Taner Artan), İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Alderson, J. J. (1972) ‘Models of School Social Work Practice’. (Eds. R.C. Sarri ve F.F. Maple). The School in the Community İçinde (s. 57–74. Washington, DC: National Association of Social Workers.
- Anderson, E. ve Bronstein, L. R. (2012). Examining Interdisciplinary Collaboration Within an Expanded School Mental Framework: A Community-University Initiative. Advances in School Mental Promotion, 4(1), 1-15.
- Baş, T. ve Akturan, U. (2008). Nitel Araştırma Yöntemleri NVivo 7.0 ile Nitel Veri Analizi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Brawley, E. (1997). Teaching Social Work Students to Use Advocacy Skills Through The Mass Media. Journal of Social Work Education, 33(3), 445-460.
- Büyüköztürk, Ş.; Çakmak, E. K.; Akgün, Ö. E.; Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Condie, C. D.; Hanson, J. A.; Lang, N. E.; Moss, D. K. ve Kane, R. A. (1978). How The Public Views Social Work. Social Work, 23(1), 47-53.
- Costin, L. B. (1969). An Analysis of the Tasks in School Social Work. Social Service Review, 43(3), 274-285.
- Creswell, J. W. (2020). Nitel Araştırma Yöntemleri, (Çev. M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
- CSWE (2017). Directory of Acreditated Programs. http://www.cswe.org/default.aspx?id=17491adresinden 7.1.2020 tarihinde erişildi.
- Çalış, N. (2019). Ergenlik Döneminde Bulunan Öğrencilerin Aile İlişkilerinin Okul Yaşamına Yansımaları ve Okul Sosyal Hizmet, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Ercüment Erbay), Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çokamay, G. (2013). İlk ve Ortaokullarda Görev Yapan Psikolojik Danışmanların Okul Ruh Sağlığı Hizmetlerine Yönelik Algıları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Emine Gül Kapçı), Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Danış, M. Z. (2006). Davranış Bilimlerinde Ekolojik Sistem Yaklaşımı. Aile ve Toplum, 3(9), 45-54.
- Davidson, S. ve King, S. (2005). Public Knowledge of and Attitudes to Social Work in Scotland. Edinburg Scotland: Scottish Executive Social Research.
- Dinçel, E. F. ve Demirtaş-Zorbaz, S. (2015). Okul Psikolojik Danışmanlarının Hizmet İçi Eğitim İhtiyaçları, 13. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Mersin 7–9 Ekim 2015.
- Dupper, D. R. (2013). Okul Sosyal Hizmeti: Etkin Uygulamalar İçin Beceri ve Müdahaleleri, (Çev. G. Y. Özkan). İstanbul: Kapital Yayınları.
- Duyan, V.; Sayar, Ö. Ö. ve Özbulut, M. (2008). Sosyal Hizmeti Tanımak ve Anlamak. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği.
- Erdoğan, Ç. ve Demirkasımoğlu, N. (2010). Ailelerin Eğitim Sürecine Katılımına İlişkin Öğretmen ve Yönetici Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Educational Administration: Theory and Practice, 16(3), 399-431.
- Ergül, H. F. (2014). Sosyal Sorumluluk Anlayışının Geliştirilmesinde Topluma Hizmet Uygulamaları Dersine İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(49), 221-232.
- Frey, A. J.; Alvarez, M. E.; Sabatino, C. A.; Lindsey, B. C.; Dupper, D. R.; Raines, J. C.; Streeck, F.; McInerney, A. ve Norris, M. P. (2013). The Development of A National School Social Work Practice Model. Children and Schools, 34(3), 131-134.
- Hinkle, J. S. (1992). Family Counseling in the Schools. Greensboro, NC: ERIC Clearinghouse on Counseling and Personnel Services. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 347 482).
- Huxtable, M. (2013). A Global Picture of School Social Work in 2013. A Global Picture of School Social Work. https://www.pravo.unizg.hr/_download/repository/A_Global_Picture_of_School_Social_Work_in_20 13 adresinden 15.10.2020 tarihinde erişildi.
- IFSW. (1999). Issues, Trends and Treatment Perspectives. USA: Wadsworth Company.
- Kalkan, K. (2019). Okul Sosyal Hizmetinin Türkiye'de Değerlendirilmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. İsmet Galip Yolcuoğlu), İstanbul: Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
- Karakaya, S. (2012). İlköğretim Okullarında Ailenin Eğitime Katılımı ve Okul Sosyal Hizmeti, (Yayı mlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Muammer Sarıkaya), Yalova: Yalova
- Kaya, A.; Bölükbaşı-Macit, Z. ve Siyez, D. M. (2012). Bir İlköğretim Okulu Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisine Yapılan Başvuruların İncelenmesi. İlköğretim Online, 11(4), 1087-1100.
- Kongar, E. (2002). Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği, (9. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Kut, S. (1988). Sosyal Hizmet Mesleği: Nitelikleri, Temel Unsurları, Müdahale Yöntemleri. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
- Küçükoğlu, A. (2012). Öğretmen Eğitiminde Topluma Hizmet Uygulamaları Deneyimsel Bir Öğrenme Yaklaşımı. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1(4), 214-226.
- Maxwell, J. A. (1998). Designing a Qualitative Study. (Eds. L. Bickman ve D. J. Rog). Handbook of Applied Social Research Methods İçinde (s. 69–100). Thousand Oaks, CA: Sage.
- Maxwell, J. A. (2018). Designing a Qualitative Study. Handbook of Applied Social Research Methods, 0(2), 214-253.
- Millî Eğitim Bakanlığı (2001). Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği, (Sayı: 24376).
- Millî Eğitim Bakanlığı (2018). 2023 Eğitim Vizyonu. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf adresinden 30.12.2021 tarihinde erişildi.
- Mellin, E.; Anderson-Butcher, D. ve Bronstein, L. R. (2011). Strengthening Interprofessional Team Collaboration: Potential Roles for School Mental Health Professionals. Advances in School Mental Health Promotion, 4(2), 51-61.
- Merriam, S. B. (1998). Qualitative Research and Case Study Applications in Education. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
- Merriam, S. B. ve Tisdell, E. J. (2016). Qualitative Research: A Guide to Design and Implementation, (4rd. Ed.) . San Francisco: Jossey-Bass A Wiley Brand.
- Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis, (2nd Ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Nas, S. E.; Çoruhlu, T. Ş. ve Akbulut, H. İ. (2015). Topluma Hizmet Uygulamaları Dersinden Yansımalar: Özel Durum Çalışması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(26), 27-43.
- Openshaw, L. (2008). Social Work Practice with Children and Families. New York: The Guildford Press.
- Özbaş, M. (2010). İlköğretim Okullarında Öğrenci Devamsızlığının Nedenleri. Eğitim ve Bilim, 35(156), 32-44.
- Sağlık, S. (2021a). Ortaöğretimde Okul Sosyal Hizmetinin Gerekliliğine Dair Yönetici, Öğretmen ve Rehber Öğretmenlerin Görüşlerinin İncelenmesi: Karma Desen Araştırması, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Musa Şahin), İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler
- Sağlık, S. (2021b). Okul Ortamında Karşılaşılan Problemlerin Okul Sosyal Hizmeti Ekseninde Değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 10(2), 60-84.
- Sheafor, B. W. ve Horejsi, C. J. (2014). Sosyal Hizmet Uygulaması Temel Teknikler ve İlkeler. Ankara: Nika Yayınevi.
- Silverman, D. (2018). Nitel Veri Yorumlama. Ankara: Pegem Akademi.
- Sink, C. A. ve Rubel, L. (2001). Faces of Violence: Psychological Correlates, Concepts and Intervention Strategies. (Ed. I. A.). The School As Community Approach to Violence Prevention İçinde (s. 417-437). New York: Nova Science Publishers, Inc.
- Staniforth, B.; Fouche, C. ve O'Brien, M. (2011). Still Doing What We Do: Defining Social Work in the 21st Century. Journal of Social Work, 11(2), 191-208.
- Şahin, F. (2001). Sosyal Hizmette Güçler Perspektifi ve Çözüm Odaklı Mülakat. Aile ve Toplum, 1(4): 59-72.
- Thompson, N. (2016). Kuram ve Uygulamada Sosyal Hizmeti Anlamak, (Çev. Eds. E. Hatipoğlu ve C. Öntaş). Ankara: Dipnot Yayınları.
- Topluma Hizmet Uygulamaları Dersi Yönergesi. (2011). http://www.cumhuriyet.edu.tr/userfiles/file/EgitimFakultesi/thu/thuy.pdf adresinden 26.10.2020 tarihinde erişildi.
- Tower, K. (2000). In Our Own Image: Shaping Attitudes About Social Through Television Production. Journal of Social Work Education, 36(3), 575-585.
- Walker, S. (2003). Social Work and Child Mental Health: Psychosocial Principles in Community Practice. British Journal of Social Work, 33(5), 673-687.
- Weissberg, R. P. (1990). Support for school-based social competence promotion. American Psychologist, 45(8), 986-988.
- Yeşilkayalı, E. (2016). Okul Sosyal Hizmeti Uygulamasında Yaklaşım ve Model Örnekleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 135-152.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yin, R. K. (2003). Case Study Research Design and Methods. London: Thousand Oaks, Sage Publications.
- Zafer, C. ve Vardarlıer, P. (2019). Medya ve Toplum. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 355-361.
- Zugazaga, C. B.; Surette, R. B.; Mendez, M. ve Otto, C. W. (2006). Social Worker Perceptions of the Portrayal of the Profession in the News and Entertainment Media: An Exploratory Study. Journal of Social Work Education, 42(3), 621-636.
