Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı, üniversitelerin stratejik planlarını Araştırma Üniversiteleri Performans İzleme Endeksi bağlamında incelemektir. Araştırmanın evrenini YÖK tarafından belirlenen Türkiye’ deki araştırma ve aday araştırma üniversiteleri oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemi kullanılan araştırmanın evrenini, araştırma ve aday araştırma üniversitelerinin stratejik planları oluşturmaktadır. Araştırma evrenine ulaşmak zaman, emek ve maliyet açısından bir zorluk oluşturmadığı için tam sayım yöntemi tercih edilmiş ve örnekleme ihtiyaç duyulmamıştır. Araştırma ve aday araştırma üniversitelerinin stratejik planları, betimsel analiz tekniğinden faydalanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, araştırma ve aday araştırma üniversitelerinin stratejik planlarının Araştırma Üniversiteleri Performans İzleme Endeksi’nde yer alan göstergelerle büyük ölçüde örtüşmediği tespit edilmiştir. Araştırma ve aday araştırma üniversitelerinin stratejik planlarında en fazla yer verilen göstergelerin “Bilimsel Yayın Sayısı”, “Dolaşımdaki Öğretim Üyesi/Öğrenci Sayısı” ve “Öğretim Üyelerinin Teknopark, Kuluçka Merkezi, TEKMER’de Ortak veya Sahip Olduğu Faal Firma Sayısı” olduğu saptanmıştır. Araştırma ve aday araştırma üniversitelerinin stratejik planlarında en az yer verilen göstergelerin “Uluslararası Patent Belge Sayısı”, “Üniversite-Üniversite İş Birlikli Yayın Oranı”, “Üniversite-Sanayi İş Birlikli Yayın Oranı”, “Uluslararası İş Birlikli Yayın Oranı” ve “TÜBİTAK 2244 Sanayi Doktora Programı Öğrenci Sayısı” olduğu, hiç yer verilmeyen göstergelerin ise, “Incites Dergi Etki Değerinden ilk %10’luk Dilime Giren Yayın Oranı” ve “TÜBİTAK 1004 Programı Kapsamında Desteklenen Teknoloji Platformu Projesi Kapsamında Alınan Fon Tutarı” olduğu saptanmıştır. Araştırma Üniversiteleri Performans İzleme Endeksi’nde %25 oranında etkiye sahip “Araştırma Kapasitesi”, stratejik planlarda en çok yer verilen tema iken; %40 etkiye sahip “Araştırma Kalitesi” temasının ikinci derecede önemsendiği saptanmıştır. %35 ağırlık oranına sahip “Etkileşim ve İşbirliği” teması ise stratejik planlarda en az yer verilen tema olarak saptanmıştır.
Keywords
Abstract
The purpose of this research is to examine the strategic plans of universities in the context of the Performance Monitoring Index of Research Universities. The population consists of the research and candidate research universities in Turkey that are determined by the council of higher education of Turkey. The authors applied the qualitative research method to the population, which consists of the strategic plans of the research and candidate research universities. As reaching the population is neither hard nor costly, the authors preferred to use total population sampling rather than sampling. The authors analyzed strategic plans of research and candidate research universities with the descriptive analysis technique. According to the research results, it has been determined that the strategic plans of research and candidate research universities do not largely overlap with the indicators in the Performance Monitoring Index of Research Universities. It has been determined that the most frequently used indicators in the strategic plans of research and candidate research universities are "Number of Scientific Publications", "Number of Lecturers/Students in Circulation" and "Number of Active Firms Partners or Owned by Faculty Members in Technopark, Incubation Center, TEKMER". The indicators that are least included in the strategic plans of research and candidate research universities are "International Patent Document Number", "University-University Collaborative Publication Rate", "University-Industry Collaborative Publication Rate", "International Collaborative Publication Rate" and "scientific and technological research council of turkey 2244 It has been determined that the number of students in the Industry Doctoral Program is “Number of Students in the Industry Doctorate Program” and the indicators that are not included are “Publication Rate in the Top 10% of Incites Journal Impact Value” and “Fund Amount Received within the Scope of the Technology Platform Project Supported within the Scope of scientific and technological research council of turkey 1004 Program”. While "Research Capacity", which has a 25% impact on the Performance Monitoring Index of Research Universities, is the most frequently mentioned theme in strategic plans; The paper determines that the theme of “Research Quality”, which has 40% impact, is given secondary importance. The theme of “Interaction and Cooperation” with a weight ratio of 35% was determined as the least included theme in strategic plans.
Keywords
- Ağçay, F. & Dalkılıç Sürgevil, O. (2019). “Üçüncü Nesil Üniversiteler”, International Social Sciences Studies Journal, 5(49): 6314-6322.
- Aksoy, G., (2014). “Bediüzzaman Said Nursi İle Dördüncü Kuşak Üniversitelere Doğru”. Türk Dünyası Bilgeler Zirvesi: GönülSultanları Buluşması. 26-28 Mayıs 2014. 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı (TDKB). Eskişehir (http://bilgelerzirvesi.org/bildiri/pdf/profdrgurbuzaksoy.pdf), ss.325-335.
- Alptekin, F., Dilvin, Ç., Deniz, D., Karapınar, N., Merve, Uyan., & Çeliktaş, M. S. (2020). Enerji Alanında Araştırma Üniversiteleri Odaklı Yön-Eylem Belirleme Çalışması. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 14-24.
- Anderson, W. A., Banerjee, U., Drennan, C. L., Elgin, S. C. R., Epstein, I. R., Handelsman, J., … Warner, I. M. (2011). Changing the Culture of Science Education at Research Universities. Science, 331(6014), 152–153.
- Atkinson, R. C., & Blanpied, W. A. (2008). Research Universities: Core of the US science and technology system. Technology in Society, 30(1), 30-48.
- Bakioğlu, A, Tatık, R. (2020). Öğretim ve Araştırma Sorumluluklarının Dağılımının Araştırma Üniversiteleri Bağlamında İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (1) , 548-569.
- Belenli, İ., Günay, D., Öztemel, E., Demİr, A., Şerifoğlu, F. S., Elmas, M., ... & Kılıç, M. (2011). Türkiye yükseköğretim kurumları için kalite güvence oluşumu üzerine bir model önerisi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (3), 128-133.
- Bolay, S.H., (2011). Çağdaş Üniversitede Neler Önem Kazanmaktadır?. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (3), 105-112.
- Chirikov, I. (2013). Research universities as knowledge networks: the role of institutional research. Studies in Higher Education, 38(3), 456–469.
- Clark, W. (2008). Academic charisma and the origins of the research university. University of Chicago Press.
- Çağlar, M, Gürler, C. (2020). Türkiye’deki Araştırma ve Aday Araştırma Üniversitelerinin Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi ile Ölçümü. The Journal of International Scientific Researches, 5 (2), 143-157 .
- Çatı, K., Bilgin, Y., Kesici, B., & Kethüda, Ö. (2016). Üniversitelerin Stratejik Planlarının Girişimci Üniversite Bağlamında İncelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 4058.
- Çetin, H., & Taş, S., (2012). Akdeniz Bölgesi Yükseköğretim Kurumları Stratejik Planlarının DPT Modeline Göre Kıyaslanması. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(2).
- Çetinsaya, G. (2014). Büyüme, kalite, uluslararasilaşma: Türkiye yükseköğretimi için bir yol haritasi. Yükseköğretim Kurulu raporu, Ankara.
- Çiftçi, M. (2010). Girişimci Üniversite ve Üçüncü Kuşak Üniversiteler. Dumlupınar Üniversitesi, (27), 341- 348.
- Damar, M., Özdağoğlu, G., Özveri, O. (2020). Üniversitelerde Dönüşüm Süreci Ve Araştırma Üniversitesi Yaklaşımı. Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi, 5 (2), 135-159 .
- De Groot, H., McMahon, W. W., & Volkwein, J. F. (1991). The cost structure of American research universities. The Review of economics and statistics, 424-431.
- Doğan, B. (2007). Stratejik Yönetim Alanında Vizyon Kavramının İçeriği Üzerine Bir Çalışma. Öneri Dergisi, 7(27), 37-47 .
- Efe, I., & Ozer, O. (2015). A corpus-based discourse analysis of the vision and mission statements of universities in Turkey. Higher Education Research & Development, 34(6), 1110–1122.
- Ekinci, C. E., Anasız, B. T., & Püsküllüoğlu, E. I. (2018). Yükseköğretim modelleri ve Türkiye yükseköğretim modelinin değerlendirilmesi. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 3(2), 778-791.
- Emil, S., & Akşab, Ş. (2018). Türkiye Yükseköğretiminde Araştırma Üniversitesi Kavramını Anlamak: Karşılaştırmalı Analiz. In 13. Uluslararası Eğitim Yönetimi Kongresi The 13 Th Internatıonal Congress On Educatıonal Admınıstratıon (P. 1).
- Erbaş, M. S. (2021). Stratejik Plan, Bireysel Performans Değerlendirmesi İlişkisine Dair Algı Hakkında Bir Araştırma. Strategic Public Management Journal, 7 (13), 10-34 .
- Erdem, A.R (2013). Bilgi Toplumunda Üniversitenin Değişen Rolleri ve Görevleri. Yükseköğretim Dergisi, 3 (2), 109-120 .
- Erdoğmuş, N., (2018). Araştırma üniversitesi yapılanması: imkânlar ve zorluklar. İlke Politika Notu07.
- Ereş, F. (2004). Eğitim yönetiminde stratejik planlama. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 21-29.
- Ernek Alan, G . (2016). Türkiye’de Yeni Nesil Üniversiteler*. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi,
- Erol, B. (2009) Araştırma üniversitesi kütüphanelerinde e-kitap koleksiyonu oluşturma.
- Furco, A. (2001). Advancing service‐learning at research universities. New directions for higher education, 2001(114), 67-78.
- George D. Kuh & Shouping Hu (2001) Learning Productivity at Research Universities, The Journal of Higher Education, 72:1, 1-28.
- Goodall, A. H. (2009). Highly cited leaders and the performance of research universities. Research Policy, 38(7), 1079–1092.
- Gülbak, O., (2020). Öğretim Üyeleri Perspektifinden Araştırma Üniversitesi Girişimi: Bir Vakıf Üniversitesi Örneği. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(3), 124-130 .
- Günay, D. & Günay, A. (2017). Türkiye’de yükseköğretimin tarihsel gelişimi ve mevcut durumu. Yükseköğretim Dergisi, 7(3), 156–178.
- Günay, D. (2011). Türk yükseköğretiminin yeniden yapılandırılması bağlamında sorunlar, eğilimler, ilkeler ve öneriler-I. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (3), 113-121.
- Günay, D., (2018a). Bir üniversite modeli önerisi: Yedinci nesil üniversite. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 1(3), 100-109.
- Günay, D. (2018b). Türkiye’de lisansüstü eğitim ve lisansüstü eğitime felsefi bir bakış. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 1(2), 71-88.
- Horta, H. (2009). Global and national prominent universities: internationalization, competitiveness and the role of the State. Higher Education, (3), 387-405.
- https://cdn.bartin.edu.tr/w3/ca246471b63a2c9d8134290de5e90dbd/stratejikplanwebkucukdosyailovepdf compressed.pdf , erş 20.03.2022.
- https://pdo.metu.edu.tr/system/files/duyuru/TAUG_Arastirma_Universiteleri_ve_Yuksekogretim_Aras tirma_ve_Inovasyonda_Uluslararasi_Rekabet_Raporu_2016.pdf , erş.tar. 23.04.2021.
- https://www.egitimtercihi.com/universiteler/18388-tuerkiye-de-arast-rma-ueniversiteleri-guec-birligi- kuruluyor.html , erş. tar. 23.04.2021.
- https://www.tybakademi.com/kitap/akademi16.pdf , erş. 30.03.2022
- https://www.yok.gov.tr/Dergi/YOK_Dergi_06/HTML/files/assets/common/downloads/publication.pdf , erş. tar. 23.04.2021.
- https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/yok-ten-arastirma-ve-aday-arastirma-universiteleri- degerlendirilmesi.aspx , erş. tar. 03.05.2021.
- Işık, H., & Aypay, A. (2004). Eğitimde Stratejik Plan Geliştirme Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar Çanakkale İlinde Yapılan Bir İnceleme. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3).
- James, H., & Huisman, J. (2009). Missions statements in Wales: the impact of markets and policy on congruence between institutions. Journal of Higher Education Policy and Management, 31(1), 23–35.
- Kırılmaz, M. (2014). Türk kamu yönetiminde stratejik yönetimin içselleştirilmesi sorunu: Stratejik plan model önerisi. Türk İdare Dergisi, (478), 285-321.
- Kuzu, Ö. (2020). Dünya Çında Üniversiteler Bağlamında Misyon-Vizyon Üzerine Başvurulı Bir Çalışma. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (1), 8-23.
- Mohrman, K., Ma, W., & Baker, D. (2008). The research university in transition: The emerging global model. Higher education policy, 21(1), 5-27.
- Morphew, C. C., & Hartley, M. (2006). Mission Statements: A Thematic Analysis of Rhetoric across Institutional Type. The Journal of Higher Education, 77(3), 456–471
- Nyondo, J. V., & Langa, P. V. (2021). Emerging Research University in Africa: Divergent Views on Relevance and Experiences. Вопросы образования, (1 (eng)).
- Oral, T.; Çatı, K.; Sever, S. & Aksu, İ. (2021). “Dış Paydaşların Üniversiteden Beklentileri Ve İmaj Algıları Arasındaki İlişki”, International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 7(48): 1737-1758.
- Özdem, G. (2011). Yükseköğretim kurumlarının stratejik planlarında yer alan vizyon ve misyon ifadelerinin analizi. Educational Sciences: Theory & Practice
- Özmantar, Z. K. (2011). Okullarda Etkili Stratejik Plan Hazırlama Süreci: Bir Eylem Araştırması. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 10(4).
- Öztekin, E., Ferah, Ö. Z. E. R., Belin, M., Böyüksolak, A., Ertaş, G., Gülbak, G. M., ... & Türkmen, C. (2020) Öğretim Üyeleri Ve Araştırma Görevlileri Perspektifinden Fakültenin Araştırma Potansiyeli: Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Durumu. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim
- Rücker Schaeffer P., Fischer B., Queiroz S. (2018) Beyond Education: The Role of Research Universities in Innovation Ecosystems. Foresight and STI Governance, vol. 12, no 2, pp. 50–61.
- Scott, J. C. (2006). The Mission of the University: Medieval to Postmodern Transformations. The Journal of Higher Education, 77(1).
- Taş, İ. E., Çiçek, Y., & Koçar, H. (2016). Büyükşehir belediyelerinde stratejik plan analizi: Kahramanmaraş büyükşehir belediyesi örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 57-76.
- Taş, M., Çiçek, H , Yastıoğlu, S. (2019). Misyon, Vizyon Ve Amaçlar Bağlamında Geleceğe Bakış: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Stratejik Plan Çalışmaları Örneği . Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2) , 544-562.
- Tatık, R. Ş. (2017). Araştırma Üniversitelerinin Yapılandırılmasına İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri: Eğitim Fakülteleri Örneği, Yayımlanmamış Doktora Tezi, TC Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü/Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı, İstanbul.
- Tekin, S., (2017). Üçüncü kuşak üniversiteler ve üçüncü kuşak üniversitelerin stratejik planlaması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, TOBB ETÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü/İşletme Ana Bilim Dal, Ankara.
- Thoenig, J. C., & Paradeise, C. (2014). Organizational governance and the production of academic quality: Lessons from two top US research universities. Minerva, 52(4), 381-417.
- Toprakçı, E., Ceylan, Ö. Ö., & Özgözgü, S. (2014). Milli Eğitim Bakanlığı ile Diğer Bakanlıkların Stratejik Planlarının Uyumluluğu. Sayıştay Dergisi, (94), 97-114.
- Toprakçı, E., İğci, G., Tokat, S. ve Yücel, H. (2007, Eylül). Türkiye’nin yükseköğretim stratejik planı (YÖK) ile üniversitelerin stratejik planlarının uyumluluğu. XVI. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulan bildiri, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Tokat
- Tosun, H. (2021). Devlet Araştırma Üniversitelerinin Girişimci-Yenilikçi Üniversite Endeksi Esasındaki Performansları. Turan-Sam, 13(50), 42-50.
- Tosun, H. (2021). Yükseköğretim Sisteminde Öğretim Yapısı Ve Devlet Araştırma Üniversitelerinin Göstergeleri. Turan-Sam, 13(52), 22-28.
- Üstün, K. (2019). Devlet üniversitelerinde stratejik plan kapasitesini belirleyen faktörlerin rolü: Veri altyapısı ve katılımcılığın incelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı/ Bütçe Ve Mali Planlama Bilim Dalı, Bursa.
- Vorley, T., & Nelles, J. (2008). (Re) conceptualising the academy: Institutional development of and beyond the third mission. Higher Education Management and Policy, 20(3), 1-17.
- Wormald, M. (2013). Emergence of the Canadian Research University. College Quarterly, 16(3), n3.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H., (2018), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma, (11. Baskı), Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- Yılmaz, K., & Horzum, M. B. (2005). Küreselleşme, bilgi teknolojileri ve üniversite. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(10), 103-121.
- Yong, X. (2006). Missions of research university and choice of its organizational framework. Frontiers of Education in China, 1(3), 417-425.
- YÖK Raporu, 2020, https://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=yok-raporu.pdf ,erş. 02.04.2022.
- Yüzbaşıoğlu, N. (2004). İşletmelerde Stratejik Yönetim Ve Planlama Açısından Stratejik Maliyet Yönetimi ve Enstrümanları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 387-410.
