Author :
Abstract
Başka insanların tarafından ait olma ihtiyacının karşılanmaması ve kabul görmemek sosyal yaşamda karşımıza çıkan bir durumdur. Reddedilme, yok sayılma, görmezden gelinme kavramlarını içinde olan “sosyal dışlanma” madde kullanan ergenlerin üzerinde bir dizi duygusal, davranışsal, fizyolojik ve bilişsel etkiye yol açmaktadır. İnsanlar sosyal varlıklardır ve her birey özellikle ergenler bir grubun üyesi olduğunu bilmek isterler. Sağlıklı bir uyum yapabilmek için insanlar birbirlerine duygularını, isteklerini, düşüncelerini iletebilmeleri önemlidir. Madde kullanan ergenler için sağlıklı sosyal ilişkiler kurmak ve devam ettirmede zorluklar olabilmektedir. Bu çalışmada madde kullanan ergenlerde sosyal dışlanma yaşantılarının ve sosyal ihtiyaçlarının incelenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel modelde planlanan araştırmaya Adana İl merkezi Seyhan ilçesinde yaşayan, 16-21 yaş arasında olan 102 ergen dahil edilmiştir. Araştırmada ergen ve ailesi hakkında bilgileri içeren Genel Bilgi Formu; ergenlerin sosyal dışlanma yaşantılarının değerlendirmek için Ergenler İçin Sosyal Dışlanma Ölçeği, sosyal ihtiyaçlarının belirlemek için Sosyal Provizyon Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, madde kullanan ergenlerin cinsiyet, yaş, sigara ve alkol kullanma durumu, sigara ve alkole başlama yaşı ile aile tiplerine göre Sosyal Dışlanma Ölçeği ve Sosyal Provizyon Ölçeği arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Aynı zamanda Sosyal Dışlanma Ölçeği ile Sosyal Provizyon Ölçeği arasında anlamlı ilişki saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara dayanarak, ailelere, eğitimcilere, araştırmacılara ve topluma yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Keywords
Abstract
Not meeting the need to belong and not being accepted by other people is a situation that we encounter in social life. Social exclusion, which includes the concepts of rejection, neglect and being ignored, causes a series of emotional, behavioral, physiological and cognitive effects on adolescents who use substances. Humans are social beings and every individual, especially adolescents, wants to know that they are a member of a group. In order to achieve a healthy harmony, it is important for people to be able to communicate their feelings, wishes and thoughts to each other. There may be difficulties in establishing and maintaining healthy social relationships for adolescents who use substances. The aim of this study is to investigate the social exclusion experiences and social needs of adolescents who use substance. In this study, which was planned in the relational model, 102 adolescents between the ages of 16-21 living in the Seyhan district of Adana city center were included. The research includes a General Information Form, which includes information about the adolescent and his family; The Social Exclusion Scale for Adolescents, used to evaluate the social exclusion experiences of adolescents, and the Social Provisioning Scale used to determine their social needs. According to the results, a significant difference was found between the Social Exclusion Scale and Social Provision Scale according to gender, age, smoking and alcohol use status, age of starting smoking and alcohol uses and family types of adolescents who use substances. At the same time, there was a significant relationship between the Social Exclusion Scale and the Social Provision Scale. Based on the findings obtained from the research, suggestions were made to families, educators, researchers and society.
Keywords
- Alabay, E. (2017). Okul Öncesi Dönem Çocuğu Olan Ebeveynlerin Ebeveynlik Tutumlarının İncelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(2), 156-174.
- Aydın, B. (2016). Toplumsal Dışlanma ve Aidiyet Kıskacında Bağımlı Gençlik (Konya Örneği), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali Aydemir), Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir Inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
- Baran, M.; Küçükakça, G. ve Ayran, G. (2014). Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinde Algılanan Sosyal Destek Düzeyinin Sigara Kullanımı Üzerine Etkisi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 15(1), 9-15.
- Barker, J. C. ve Hunt, G. (2004). Representations of Family: A Review of the Alcohol and Drug Literature. International Journal of Drug Policy, 15(5), 347–356.
- Benenson, J. F.; Markovits, H.; Thompson, M. E. ve Wrangham, R. W. (2011). Under Threat of Social Exclusion, Females Exclude More Than Males. Psychological Science, 22(4), 538–544.
- Beşirli, H. (2007). Gençlerin Alkol Tüketim Davranışları ve Bu Davranışları Etkileyen Faktörlerin Sosyolojik Analizi. Istanbul Journal of Sociological Studies, 0(35), 85-118.
- Bilgiç, N. ve Günay, T. (2014). Ergenlerin Sigara Bırakma Konusunda Desteklenmesinde Bir Yöntem: Akran Eğitimi. Turk Toraks Dergisi, 0(15), 102-5.
- Blackhart, G. C.; Nelson, B. C.; Winter, A. ve Rockney, A. (2011). Self-Control in Relation to Feelings of Belonging and Acceptance. Self and Identity, 0(10), 152–165.
- Brandova, N. ve Kajanova, A. (2015). Social Exclusion Among Problém Drug Users. Journal of Nursing, Social Studies, Public Health and Rehabilitation, 3(4), 123–129.
- Bütün Ayhan, A. (2017). Bilişsel Gelişim. (Ed.: N. Aral ve T. Duman). Eğitim Psikolojisi İçinde (s. 104- 128). Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Büyükcebeci, A. ve Deniz, M. E. (2017). Ergenlerde Sosyal Dışlanma, Yalnızlık ve Okul Öznel İyi Oluş: Empatik Eğilimin Aracılık Rolü. International Online Journal of Educational Sciences, 9(3), 723-736.
- Hum, E. S. ve Falcı, C. (2016). Gender Differences in Social Support, Self-Salience and Mental Health, UCARE Research Products University of Nebraska-Lincoln.
- Derin, M. ve Tapan, M. G. (2017). Madde Bağımlılığı ve Dışlanma. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 0(10), 26-
- Duru, E. ve Balkıs, M. (2007). Psychometric Characteristics of Social Provision Scale: Validity and Reliability Study. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 79-90.
- Erbay, E., Oğuz, N., Yıldırım, B. ve Fırat, E. (2016). Alkol ve Madde Bağımlılığı Olan Bireylerin Başa Çıkma Tutumları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 20(3), 597-609.
- Erdamar, G. ve Kurupınar, A. (2014). Ortaöğretim Öğrencilerinde Görülen Madde Bağımlılığı Alışkanlığı ve Yaygınlığı: Bartın İli Örneği. Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 65-84.
- Fazlıoğlu, Y. (2017). Sosyal Gelişim. (Ed.: N. Aral ve T. Duman). Eğitim Psikolojisi İçinde (s. 154-176). Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Galieva Ravilevna, E. ve Eflova Yureivna, M. (2017). Social Exclusion of Disadvantaged Groups in the Modern Russian Society. Journal of History Culture and Art Research, 6(4), 588-596.
- Gazguez, J.; Perez Fuentes, M. C.; Molero, M. M.; Baraggan Martin, A. B.; Martos Martinez, Á. ve Sanchez Marchan, C. (2016). Drug Use in Adolescents in Relation to Social Support and Reactive and Proactive Aggressive Behavior. Psicothema, 28(3), 318-322.
- Gerber, J. ve Wheeler, L. (2009). On Being Rejected: A Meta-Analysis of Experimental Research on Rejection. Perspectives on Psychological Science, 4(5), 468–488.
- Gilman, R.; Dewall, C. N.; Carter Sowell, A. ve Adams, R. E. (2013). Validation of the Ostracism Experience Scale for Adolescents. Psychological Assessment, 25(2), 319 –330.
- Gürler, A. ve Demirli, C. (2017). Ergenlerde Sosyal Dışlanma ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişki. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(11), 941-951.
- Gümüş Doğan, D. ve Ulukol, B. (2010). Ergenlerin Sigara İçmesini Etkileyen Faktörler ve Sigara Karşıtı İki Eğitim Modelinin Etkinliği. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 17(3), 179-185.
- Hayre, S. R.; Goulter, N. ve Moretti, M. M. (2019). Maltreatment, Attachment, and Substance Use in Adolescence: Direct and Indirect Pathways. Addictive Behaviors, 0(90), 196–203.
- Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
- Kurubić, Z.; Milenković, P. ve Zotova, A. (2015). Socijalni Problemi Krivice. Beograd: Čigoja štampa.
- Löckenhoff, C. E.; Cook, M. A.; Anderson, J. F. ve Zayas, V. (2013). Age Differences in Responses to Progressive Social Exclusion: the Role of Cognition and Socioemotional Functioning. The Journals of Gerontology, Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 68(1), 13–22.
- March, J. C., Oviedo Joakes, E. ve Romero, M. (2006). Drugs and Social Exclusion in ten European Cities. European Addiction Research, 0(12), 33-41.
- Milton, B.; Woods, S. E.; Dugdill, L.; Porcelatto, L. ve Springett, R. (2008). Starting Young? Children's Experiences of Trying Smoking During Pre-Adolescence. Health Education Research, 23(2), 298–
- Morton, S. B.; Haynie, D. L.; Crump, A. D.; Keith, P. E. ve Saylor, E. (2001). Peer and Parent Influences on Smoking and Drinking Among Early Adolescents. Health Education & Behavior Rewies, 28(1), 95-107.
- Nutt, D. J.; King, L. A. ve Phillips, L. D. (2010). Independent Scientific Committee on Drugs Drug Harms in the UK: A Multicriteria Decision Analysis. Lancet, 0(376), 1558–1565.
- Ögel, K. ve Tamar, D. (1996) Uyuşturucu Maddeler ve Bağımlılık Okul Eğitim Paketi, Öğrenci Anketi Bulgular. İstanbul: AMATEM-Özel Okullar Derneği Yayını, Prive Ltd.
- Pescosolido, B. A.; Martin, J. K.; Long, J. S., Medina, T. R.; Phelan, J. C. ve Link, B. G. (2010). ‘A Disease Like Any Other’? A Decade of Change in Public Reactions to Schizophrenia, Depression, and Alcohol Dependence. Am J Psychiatry, 0(167), 1321–1330.
- Rawal, N. (2008). Social Inclusion and Exclusion: A Review, Dhaulagiri. Journal of Sociology and Anthropology, 0(2), 161-180.
- Rutland, A.; Killen, M. ve Jumpol, N. (2007). Social Exclusion in Childhood and Adolescence. Guilford, MD, United States.
- Saito, M.; Kondo, N.; Ojıma, T. ve Hirai, H. (2012). Gender Differences on the Impacts of Social Exclusion on Mortality Among Older Japanese: AGES Cohort Study. Social Science & Medicine, 75(5), 940-945.
- Salovey, P.; Stroud, L.; Woolery, A. ve Epel, E. S. (2002). Perceived Emotional Intelligence, Stress Reactivity, and Symptom Reports: Further Explorations Using the Trait Meta-Mood Scale. Psychology and Health, 0(1), 611-627.
- Schomerus, G.; Lucht, M.; Holzinger, A.; Matschinger, H.; Carta, M. G. ve Angermeyer, M. C. (2011). The stigma of Alcohol Dependence Compared with Other Mental Disorders: A Review of Population Studies. Alcohol Alcohol, 0(46), 105–112.
- Santrock, J. W. (2014). Yaşam Boyu Gelişim- Life-Span Development, (13. Basım), (Çev. Ed.: G. Yüksel). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
- Sertelin Mercan, Ç. (2016). Ergenler Için Sosyal Dışlanma Ölçeği: Türkçe Geçerlik ve Güvenirliği. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 13-2(25), 175-186.
- Şanlı, D. ve Öztürk, C. (2015). Anne Babaların Çocuk Yetiştirme Tutumları ve Tutumlar Üzerine Kültürün Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(4), 240-246.
- Tekgül, N. (2014). Ergen ve Riskler. (Ed.: O. Derman ve N. Tekgül). Ergen ve Riskler Kongre Kitabı İçinde. İzmir.
- Telef, B. (2014). Ergenlerde Olumlu ve Olumsuz Duygular ile Riskli Davranışlar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 591-604.
- Tepeli, K. (2018). Ailenin Tanımı, Türleri ve İşlevleri. (Ed.: K. Tepeli ve E. Durualp). Aile Yaşam Döngüsü İçinde (s. 14-38). Ankara: Hedef Yayınları.
- TUBİM. (2018). Türkiye Uyuşturucu Raporu. http://www.narkotik.pol.tr/TUBIM/Documents/2018%20Uyu%C5%9Fturucu%20Raporu.pdf. adresinden 26.7.2019 tarihinde erişildi.
- Twenge, J. M.; Catanese, K. R. ve Baumeister, R. F. (2002). Social Exclusion Causes Selfdefeating Behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 0(83), 606–615.
- Uçan, A. ve Esen, B. K. (2015). Ergenlerin Öznel İyi Oluşlarının Toplumsal Konum ile İlgili Risk Alma Değişkenine Göre İncelenmesi. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 11(2), 288
- Williams, K. D. ve Zadro, L. (2001). Ostracism: On Being Ignored, Excluded, and Rejected. New York: Oxford University Press Online.
