Author :
Abstract
Türkiye'de yaş ilerledikçe evli olanların oranının düştüğü, yaşlılıkta eşini kaybeden ve/veya boşanan kadınların oranının arttığı görülmektedir. Yalnız yaşayan yaşlı kadınlara ilişkin literatür incelendiğinde, risk faktörlerinin ve risk gruplarının daha fazla araştırmaya konu olduğu söylenebilir. Bireylerin psikolojik ihtiyaçlarının karşılanma düzeyi artıkça olumlu duygularında artma olduğu söylenebilir. Bu nedenle, risk faktörlerinin yanında koruyucu faktörlerin de araştırılmasının önemli olduğu düşünülmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, Türkiye'nin Ege kıyısındaki bir şehirde yalnız yaşayan 60 yaş üstü kadınların psikolojik ihtiyaçlarını ortaya koymaya yardımcı olmaktır. Bu çalışmada amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Nitel bir yöntem tercih edilmiş ve 12 katılımcı ile açık uçlu yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Bu 12 katılımcı, 60 yaş üstü, eşini kaybetmiş veya boşanmış, yalnız yaşayan, temel maddi ihtiyaçlarını karşılayan ve önemli bir sağlık sorunu olmayan, Kent Konseyinin eğitim ve kurslarına devam eden kadınlardır. Veriler, Covid-19 pandemisi nedeniyle telefon görüşmeleri yapılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde tematik içerik analizi kullanılmıştır. Analiz sonucunda tek başına yaşayan 60 yaş üstü kadınların psikolojik ihtiyaçları hayatta kalma, ait olma, güç, özgürlük ve eğlence olmak üzere kategoriler halinde düzenlenmiştir. Yalnız yaşayan yaşlı kadınların, Psikolojik ihtiyaçlarının mümkün olduğunca karşılanmasının, sağlıklı psikolojik yaşlanma fırsatını da artıracağı söylenebilir. Araştırma sonucunda ihmal edilen bir alan olan yaşlılık döneminin, başarılı bir şekilde sürdürülmesi ve sağlıklı psikolojik yaşlanmayı kolaylaştırmak için yaşlıların psikolojik ihtiyaçlarını karşılayacakları olanakların sunulması önerilmiştir.
Keywords
Abstract
In Turkey, it is seen that the rate of married people decreases as age increases, and the rate of women who lose their spouses and become widowed in their old age increases. When the literature on older women living alone is examined, it is seen that risk factors and risk groups are the subject of more research. It can be said that as the level of meeting the psychological needs of individuals increases, positive emotions increase. For this reason, it is thought that it is important to investigate protective factors as well as risk factors. The main purpose of this research was to analyze the psychological needs of women over the age of 60 living alone in a city on the Aegean coast of Turkey. Purposeful sampling method was used in this study. A qualitative method was preferred and open-ended semi-structured interviews were conducted with 12 participants. These 12 participants are women over the age of 60 who are widowed or divorced, living alone, meet their basic financial needs and do not have any significant health problems, attend the trainings and courses of the city council. The data was collected by phone calls due to Covid-19 pandemic. Thematic content analysis was used to analyze the data. As a result of the analysis, the psychological needs of women living alone over the age of 60 were explained in categories such as survival, belonging, power, freedom and fun. It can be said that meeting the psychological needs of older women living alone as much as possible will increase the opportunity for healthy psychological aging. As a result of the research, it has been suggested to provide opportunities to meet the psychological needs of the elderly in order to successfully maintain the aging period, which is a neglected area, and to facilitate healthy psychological aging.
Keywords
- Aday, R. H.; Kehoe, G. C. and Farney, L. A. (2006). Impact of Senior Center Friendships on Aging Women Who Live Alone. Journal of Women & Aging, 18(1), 57-73.
- Aközer, M.; Nuhrat, C. and Say, Ş. (2011). Türkiye'de Yaşlılık Dönemine İlişkin Beklentiler Araştırması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 27(27), 103-128.
- Altay, B. and Aydın Avcı, İ. (2009). Huzurevinde Yaşayan Yaşlılarda Özbakım Gücü ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki. Dicle Tıp Dergisi, 36(4), 275-282.
- Altun, D. and Toker, H. (2017). Kadınların Bakışıyla Kent Konseyleri Katılımcılık Aracı mıdır? İzmir Kent Konseyi Örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(2), 461-474.
- Arpacı, F. (2005). Farklı Boyutlarıyla Yaşlılık. Ankara: Türkiye İşçi Emeklileri Derneği Eğitim ve Kültür Yayınları.
- Artan, T. and Irmak, H. S. (2018). Feminist Gerontoloji Bağlamında Yaşlılığın Kadınsallaşması. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(2), 236-243.
- Arun, Ö. (2008). Yaşlı Bireyin Türkiye Serüveni: Kaliteli Yaşlanma İmkânı Üzerine Senaryolar. Gaziantep University-Journal of Social Sciences, 7(2), 313-330.
- Arun, Ö. and Karademir Arun, B. (2011). Türkiye'de Yaşlı Kadının En Büyük Sorunu: Dulluk. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 10(4), 1515-1527.
- Aslan, M. and Hocaoğlu, Ç. (2017). Yaşlanma ve Yaşlanma Dönemiyle İlişkili Psikiyatrik Sorunlar. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 53-62.
- Barnes, M. E. and Smagorinsky, P. (2016). What English/Language Arts Teacher Candidates Learn During Coursework And Practica: A Study of Three Teacher Education Programs. Journal of Teacher Education, 67(4) 338–355.
- Başterzi, A. D. (2017). Mülteci, Sığınmacı ve Göçmen Kadınların Ruh Sağlığı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(4), 379-387.
- Bozo, Ö.; Toksabay, N. E. and Kürüm, O. (2009). Activities of Daily Living, Depression, and Social Support Among Elderly Turkish People. The Journal of Psychology, 143(2), 193-206.
- Burnard, P.; Gill, P.; Stewart, K.; Treasure, E. and Chadwick, B. (2008). Analysing and Presenting Qualitative Data. British Dental Journal, 204(8), 429-432.
- Cosco, T. D.; Howse, K. and Brayne, C. (2017). Healthy Ageing, Resilience and Wellbeing. Epidemiology and Psychiatric Sciences, 26(6), 579–583.
- Çivitçi, A. (2012). Üniversite Öğrencilerinde Genel Yaşam Doyumu ve Psikolojik İhtiyaçlar Arasındaki İlişkiler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 321-336.
- Deci, E.L. and Ryan, R.M. (2000). The ‘What’ and ‘Why’ of Goal Pursuits: Human Needs and the Self- Determination of Behavior. Psychological Inquiry, 1(1), 227–268.
- Depp, C. A. and Jeste, D. V. (2006). Definitions and Predictors of Successful Ageing: A Comprehensive Review of Larger Quantitative Studies. American Journal of Geriatric Psychiatry, 0(14), 6-20.
- Epstein, E. E.; Fischer-Elber, K. and Al-Otaiba, Z. (2007). Women, Aging, and Alcohol Use Disorders. Journal of Women & Aging, 19(1-2), 31-48.
- Gladding, S. T. (2012). Aile Terapisi: Tarihi Kuram ve Uygulamaları, (Trans.: İ. Keklik and İ. Yıldırım). Ankara: Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Yayınları.
- Glasser, W. (1998). Choice Theory : A New Psychology of Personal Freedom. New York: Harper Collins.
- Harvey, I. S. and Alexander, K. (2012). Perceived Social Support And Preventive Health Behavioral Outcomes Among Older Women. Journal of Cross-Cultural Gerontology, 27(3), 275-290.
- Kalınkara, V. (2014). Temel Gerontoloji Yaşlılık Bilimi. Ankara: Nobel Akademik Yayın Dağıtım
- Kirkland , R. A.; Karlin N. J.; Stellino M. B. and Pulos S. (2011) Basic Psychological Needs Satisfaction, Motivation, and Exercise in Older Adults, Activities, Adaptation & Aging, 35(3), 181-196,
- Mandıracıoğlu, A.(2010). Dünyada ve Türkiye’de Yaşlıların Demografik Özellikleri. Ege Tıp Dergisi, 49(3), 39-45.
- Marasinghe, K. M.; Lapitan, J. M. and Ross, A. (2015). Assistive Technologies for Ageing Populations in Six Low-Income and Middle-Income Countries: A Systematic Review. BMJ Innovations, 0(1), 182-195.
- Marshall, C. and Rossman, G. B .(2006). Designing Qualitative Research. California: Sage
- Maslow, A. H. (1970). Motivation and Personality. New York: Harper ve Row Publishers.
- Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma Desen ve Uygulamaları İçin Bir Örnek, (Trans. Ed.: S. Turan). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Müftüler, H. G. (2018). Yaşlılar Açısından Yaşlılık Gerçeği. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 2(1), 93-129.
- Nam, M. J. and Cho, Y. M. (2018). The Effect of Basic Psychological Needs and Wisdom on Successful Aging in the Elderly. Korean Journal of Adult Nursing, 30(1), 70-78.
- Northen Ireland Executive, (2019). Consultations. Active Ageing Strategy 2016-2021. Ireland. https://www.communities-ni.gov.uk/sites/default/files/publications/ofmdfm/active-ageingstrategy.pdf / (Acceess: 02.02.2021).
- Onur, B. (2014). Gelişim Psikolojisi Yetişkinlik-Yaşlılık Ölüm. Ankara: İmge Kitabevi Yayıncılık.
- Pashaki, N. J.; Mohammadi, F.; Jafaraghaee, F. and Mehrdad, N. (2015). Factors Influencing the Successful Aging of Iranian Old Adult Women. Iranian Red Crescent Medical Journal, 17(7), e22451.
- Penard, T.; Poussing, N.; Mukoko, B. and Piaptie, G. B. T. (2015). Internet Adoption and Usage Patterns in Africa: Evidence From Cameroon. Technology in Society, 0(42), 71-80.
- Penninx, B. W.; Van Tilburg, T.; Kriegsman, D. M.; Deeg, D. J.; Boeke, A. J. P. and Van Eijk, J. T. M. (1997). Effects of Social Support and Personal Coping Resources on Mortality in Older Age: The Longitudinal Aging Study Amsterdam. American Journal of Epidemiology, 146(6), 510-519.
- Ramírez, E.; Ortega, A. R.; Chamorro, A. and Colmenero, J. M. (2014). A Program of Positive Intervention in the Elderly: Memories, Gratitude and Forgiveness. Aging & Mental Health, 18(4), 463-470.
- Reis, H. T.; Sheldon, K. M.; Gable, S. L.; Roscoe, J. and Ryan, R. M. (2000). Daily Well-Being: The Role of Autonomy, Competence, and Relatedness. Personality and Social Psychology Bulletin, 0(26), 419– 435.
- Ryan, R. M. and Deci, E. L. (2000). Self-Determination Theory and the Facilitation of Intrinsic Motivation, Social Develeopment and Well-Being. American Psychologist, 55(1), 68-78.
- Souesme, G.; Martinent, G. and Ferrand, C. (2016). Perceived Autonomy Support, Psychological Needs Satisfaction, Depressive Symptoms and Apathy in French Hospitalized Older People. Archives of Gerontology and Geriatrics, 0(65), 70-78.
- Sharf, R. S. (2012). Theories of Psychotherapy & Counseling: Concepts And Cases, (5th Edition). Belmont: Brooks Cole Cengage Learning
- Sinav, A. (2020). Genç-yaşlı, Orta-Yaşlı ve İleri-Yaşlı Bireylerin Sosyal Medya Kullanım Davranışlarının Karşılaştırmalı Analizi: Eskişehir İli Örneği. Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi Etkileşim, 0(5), 116-145.
- Singh, B. and Kiran, U. V. (2013). Loneliness Among Elderly Women. International Journal of Humanities and Social Science Invention, 2(2), 10-14.
- Solomon, R. and Peterson, M. (1994). Successful Aging: How to Help Your Patients Cope With Change. Geriatrics (Basel, Switzerland), 49(4), 41-7.
- Stake, R. E. (1995). The Art of Case Study Research. Thousand Oaks: Sage.
- Steptoe, A.; Shankar, A.; Demakakos, P. and Wardle, J. (2013). Social Isolation, Loneliness, and All- Cause Mortality in Older Men and Women. Proceedings of the National Academy of Sciences,
- Tezcan, M. (1990). Toplumsal ve Kültürel Değişme, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Yayın No: 164.
- Thompson, K. A. and Bardone-Cone, A. M. (2019). Disordered Eating Behaviors and Attitudes and Their Correlates Among A Community Sample of Older Women. Eating Behaviors, 0(34), 101301.
- Tijeras, E.; González-García, L. and Postigo, S. (2020). The Relationship Between Social Support, Basic Psychological Needs Satisfaction and Well-Being in Elderly Adults. European Journal of Health Research, 6(2), 133-143.
- TR Ministry of Culture and Tourism (2021). https://izmir.ktb.gov.tr/ (Acceess: 30.01.2021).
- Tufan, İ. (2002). Yaşlanan Kadınımız Bağımsızlığına Nasıl Kavuşur?. Toplum ve Sosyal Hizmet, 13(2), 11-
- TUIK. (2019). Türkiye İstatistik Kurumu, İstatistiklerle yaşlılar, 2019 – TÜİK tuikweb.tuik.gov.tr ›PreHaberBultenleri https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33712/ (Acceess: 04.02.2021).
- Türkçapar, Ü. and Yasul, Y.(2020). Investigation of the Basic Psychological Needs of Physical Education And Sports School Students According to Several Variables. The Journal of Eurasia Sport Sciences and Medicine, 2(2), 33-40.
- WHO. 2020. Regional Office for South-East Asia [homepage on the Internet]. Geneva: WHO. Elderly population URL: http://www.searo.who.int/entity/health_situation_trends/dat a/chi/elderlypopulation/en/ (Acceess: 01.02.2021).
- Yavuzer, H. (2015). Üçüncü Bahar: Yaşlılık, Bilgelik ve Ölüm. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi,
- Yıldırım F.; Büyükkayacı- Duman, N. and Keskin, M. (2019). Yaşlı Kadınlarda Ruh Sağlığı Sorunlarına Güncel Bakış. Turkiye Klinikleri 5(1), 58-61.
- Yıldırım, A. and Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Zickuhr, K. and Madden, M. (2012). Older Adults and Internet Use. Pew Internet & American Life Project,
