Author :
Abstract
Toplumsal cinsiyet biyolojik cinsiyetten bağımsız olarak kadın ve erkeğin toplum içindeki rol ve sorumluluklarını toplumsal olarak belirleme olarak tanımlanabilir. Toplumsal cinsiyetin algı ve tutumlarının eşitlikçi olmaması kadın-erkek arasında ayrımcılığa ve cinsiyet eşitsizliğine neden olur. Bu algı ve tutumlar sosyalleşme ile birlikte önce ailede sonra okul da şekillenir. Bu çerçevede bu araştırmanın amacı öğretmenlerin toplumsal cinsiyet tutum düzeylerinin ve bu tutumları etkileyen faktörlerin belirlenmesi olarak ortaya konmuştur. Genel tarama modeli kullanılarak yapılan bu araştırma nicel bir araştırmadır. Araştırmaya 453 öğretmen katılmıştır. Araştırmada 2 adet veri toplama aracı kullanılmıştır. Bu araçlardan birincisi sosyo-demografik bilgi formudur. Diğeri ise Toplumsal Cinsiyet Rol ve Tutum Ölçeğidir (TCRTÖ). Araştırmaya katılan öğretmenlerin % 63,’ü kadın ve % 47’si sınıf öğretmenidir. Öğretmenlerin TCRTÖ’den aldığı ortalama puan 166’dır. Buna göre öğretmenlerin genel olarak eşitlikçi toplumsal cinsiyet tutumlarına sahip olduğunu söylemek mümkündür. Öğretmenlerin toplumsal cinsiyet tutumlarını etkileyen faktörler arasında da cinsiyet, yaş, çocukluğun geçtiği yer, baba mesleği, kardeş sayısı, anne eğitim durumu, evlenme şekli, eşin eğitim durumu, eşin çalışma ve kazanç durumu sayılabilir. Cinsiyet burada toplumsal cinsiyet tutumundaki en önemli gösterge olduğundan erkek öğretmenlerin daha eşitlikçi toplumsal cinsiyet tutumları geliştirebilmeleri için etkileşimli eğitim çalışmalarının düzenlenmesinde fayda vardır. Ayrıca kadınların eğitim düzeylerinin artması etraflarındaki kişilerin toplumsal cinsiyet tutumlarını olumlu etkilemektedir. Bu nedenle kadınların eğitim olanaklarından erkeklerle eşit şartlarda faydalanmaları sağlanmalıdır.
Keywords
Abstract
Regardless of biological sex, gender can be defined as determining roles and responsibilities of men and woman in the society socially. Perception and attitude of gender not being equal lead to discrimination and gender inequality between men and women. These perceptions and attitudes are shaped first in the family then at school along with socialization. Within this scope, the aim of the research is determining level of gender attitudes of teachers and the faktors affecting these attitudes. This research which is done by using general survey model is a quantitative research. Two data collection tools are used in this research. The first of these tools is socio-demographic data form. The other is Gender Role and Atitude Scale (TCRTÖ). % 63 of the teachers who participated in this research are women and % 47 are primary school teachers. The average score which is received by the teachers from TCRTÖ is 166. Accordingly it is possible to state that teachers have egalitarian gender attitudes in general. The factors influencing gender attitudes of teachers are sex, age, area where childhood was spent, father’s occupation, number of siblings, mother’s educational backround, form of marriage, spouse’s educational backround, spouse’s working conditions and income. Interactive educational practices should be held in order male teachers to develop more equal gender attitudes since sex is the most important indicator of gender attitudes. Besides the increase in education level of women affect gender attitude of people around them positively. For this reason, it should be ensured that women benefit from education opportunities on equal terms with men.
Keywords
- Akkuş, S. ve Yıldırım, Ş. (2018). Erkeklerin Kadına Yönelik Fiziksel Şİddet Uygulamasına Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(4), 1368-1388.
- Aziz, A. (1995). Kadın ve Yabancılaşma. (Ed. N. Arat). Türkiye'de Kadın Olgusu İçinde (s. 251-272). İstanbul: Say Yayınları.
- Bayhan, V. (2013). Beden Sosyolojisi ve Toplumsal Cinsiyet. Doğu Batı Düşünce Dergisi, 0(63), 147-164.
- Cahill, B. ve Adams, E. (1997). An Exploratory Study of Early Childhood Teahers' Attitudes Toward Gender Roles. Sex Roles, 36(7/8), 517-529.
- Cascella, C. ve Pampaka, M. (2020). Attitudes Towards Gender Roles in Family: A Rasch-Based Validation Study. Journal of Applied Measurement.
- Çiçeklioğlu, M. (2012). Toplumsal Cinsiyet. (EKAUM ve M. Çiçeklioğlu). Geniş Ufuklar Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İçinde (s. 17-24). İzmir: İlya Yayınları.
- Çimen, F. ve Bulut Serin, N. (2021). University Students' Attitudes Towards Gender Roles Predicting Their Value Orientation. Participatory Educational Research, 8(4), 171-185.
- Durgun, K., S. ve Cambaz Ulaş, S. (2019). Ebelik/Hemşirelik Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi. Medical Science, 14(2), 93-103.
- EKAUM. (2011). Geniş Ufuklar Toplumsal Cinsiyet Eşitliği. İzmir: İlya Yayınları.
- Erden, F. (2004). Early Childhood Teachers' Attitudes Toward Gender Roles and Toward Discipline. H. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(27), 83-90.
- Erdost, G. (2016). Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısıyla Kadın Emeği: Alan Çalışmalarından Deneyim Aktarımı. (Ed.: D. Şaşman Kaylı ve F. Şahin) Sosyal Politikanın Cinsiyet Halleri İçinde (s. 59-80). Ankara: Nika Yayınları.
- Ergin, A.; Bekar, T. ve Aydemir Acar, G. (2019). Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet rollerine Yönelik Tutumları ve Etkileyen Faktörler. Fırat Tıp Dergisi, 24(3), 122-128.
- ETCEP. (2016). Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin geliştirilmesi Projesi. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
- Filiz, S. ve Gözelyurt, K. (2017). Meslek Lisesi Öğretmenlerinin meslek Alanları Açısından Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Dair Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 15(2), 239-264.
- Gümüş, Z. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinisyet Rollerine İlişkin Tutumlarınının Belirlenmesi. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 2(3), 31-47.
- Güzel, A. (2016). Öğrencilerin Toplumsal Cinisyet Rolleri Tutumları ve İlişkili Faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(4), 1-11.
- Koptagel-İlal, G. (1995). Toplumsal Değişim İçinde Türk Kadınının Psiko-Sosyal Kimliği. (Ed. N. Arat). Türkiye'de Kadın Olgusu İçinde (s. 97-113). İstanbul: Say Yayınları.
- Koyuncu Şahin, M. (2019). Türkiye'deki Eğitim Alanında Toplumsal Cinsiyet Üzerine Yapılmış Çalışmalara Toplu Bakış. Journal of International Social Research, 12(64), 588-599.
- Landry, M.; Vyas, A.; Nalhotra, G. ve Nagaraj, N. (2020). Adolescents’ Development of Gender Equity Attitudes in India. International Journal of Adolescence and Youth, 25(1), 94-103.
- Levtov, R.; Barker, G.; Contreras-Urbinas, M.; Heilman, B. ve Verma, R. (2014). Pathways to Gender- Equitable Men: Findings from the International Men and Gender Equality Survey in Eight Countries. Men and Masculinities, 17(5), 467-501.
- Lomazzi, V.; Israel, S. ve Cresbi, I. (2018). Gender Equality in Europe and the Effect of Work-Family Balance Policies on Gender-Role Attitudes. Social Sciences, 8(1), 1-29.
- Özcan, A.; Karataş, N. ve Seviğ, E. (2017). Toplumsal Cinsiyet Eğitminin Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rol ve Tutumları Üzerine Etkisi. Researcher: Social science Studies, 5(IV), 53
- Seçgin, F. ve Tural, A. (2011). Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğretmen Adaylarının Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları. e-Journal of New World Science Academy Education Sciences, 6(4), 2446
- Singh, A.; Verma, R. ve Barker, G. (2013). Measuring Gender Attitude: Using Gender-Equitable Men Scale (GEMS) in Various Socio-Cultural Settings. Making Women Count An Annual Ublication on Ender and Valuation by U Women Ulti Country Office for India, Hutan, Sri Anka and al Dives. UN Women Multi Country O"ce for India, Bhutan, Maldives and Sri Lanka.
- Şaşman Kaylı, D. (2016). Siyasetin Kadın Yüzü. İzmir: İlya Yayınevi.
- Tantekin Erden, F. (2009). A Course on Gender Equity in Education: Does it Affect Gender role Atitudes of Preservice Teachers? Teaching and Teacher Education, 0(25), 409-414.
- Tezer Asan, H. (2010). Ders Kitaplarında Cinsiyetçilil ve Öğretmenlerin Cnsiyetçilik Algılarının Saptanması. Fe Dergi, 2(2), 65-74. URL: http://cins.ankara.edu.tr/derskitap.html adresinden 20.05.2022 tarihinde erişildi.
- TÜİK. (2021). Türkiye istatistik Kurumu. Türkiye İstatistik Kurumu: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=109&locale=tr adresinden 04.06.2022 tarihinde erişildi.
- TÜİK. (2022). Toplumsal Cinsiyet İstatistikleri: Gender Statistics 2021. Yayın No: 4651.
- Türk Dil Kurumu. (2022). Sözlük. Türk Dil Kurumu: http://www.tdk.gov.tr adresinden 11.06.2022 tarihinde erişildi.
- Türmen, T. (2011). Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Sağlığı. (Ed. A. Akın).Toplumsal Cinsiyet, Sağlık ve Kadın İçinde (s. 3-16). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
- Uçan, G. (2016). Toplumsal Cinsiyetin Öteki Yüzü Erkek. (Ed. D. Şaşman Kaylı ve F. Şahin). Sosyal Politikanın Cinsiyet Halleri İçinde (s. 157-182). Ankara: Nika Yayınları.
- Uçan, G. ve Baydur, H. (2016a). Türkiye'de Toplumsal Cinsiyetin Değerlendirilmesi. (Ed. D. Şaşman Kaylı ve F. Şahin). Sosyal Politikanın Cinsiyet Halleri İçinde (s. 137-151). Ankara: Nika Yayınları.
- Uçan, G. ve Baydur, H. (2016b). Türk Erkeklerinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ÖLçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. International Journal of Social Science, 0(47), 289-303.
- Vatandaş, C. (2007). Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algılanışı. Istanbul journal of Sociological Studies, 0(35), 29-56.
- WHO. (1998). Gender and Health Technical Paper. World Health Organization.
- World Economic Forum. (2021). Global Gender Gap Report 2021. https://www3.weforum.org/docs/WEF_GGGR_2021.pdf adresinden 20.05.2022 tarihinde erişildi.
- Yıldırım, Ş. (2016). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Kadına Yönelik Şiddet. (Ed. D. Şaşman Kaylı ve F. Şahin). Sosyal Politaikanın Cinisyet Halleri İçinde (s. 81-103). Ankara: Nika Yayınevi.
- Yıldırım, Ş. ve Baydur, H. (2017). Boşanma Sürecinde Sosyal Hizmet Uygulamaları. (Ed. D. Yücel ve M. B. Gönültaş). Adli Sosyal Hizmet, Yaklaşım ve Müdahale İçinde (s. 209-309). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Zeyneloğlu, S. ve Terzioğlu, F. (2011). Toplumsal Cinsiyet Rolleri tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(40), 409-420.
