Author :
Abstract
Sözlü dilde yaygın biçimde kullanılan dilsel yinelemeler karşılıklı iletişim sırasında bir konuşucunun kendisinin ya da başka bir konuşucunun söylediği bir sözcüğü, sözcük öbeğini ya da sözcesini bir biçimde tekrar ifade etmesi olarak tanımlanmaktadır. Normal dil kullanımı sırasında gerçekleşen sözlü yinelemeler ya da iletişimin edimbiliminde kullanılan yinelemeler edimbilimsel yineleme olarak da adlandırılmaktadır. Dil kullanımının en yaygın biçimi olan karşılıklı konuşma sırasında yinelemeler konuşucular tarafından çeşitli biçimlerde ve çeşitli iletişimsel işlevleri yerine getirecek biçimde kullanılmaktadır. Alanyazında farklı dillerde yapılan çalışmalarda yinelemelerin türlerine ve işlevlerine ilişkin farklı ulamlamalar yapılmıştır. Yineleme üzerine çalışan araştırmacıların bu tür ve işlev ulamları arasından çalışmalarının amacına uygun olanları benimseyerek ve bu ulamların kapsamlarını genişleterek ya da daraltarak araştırmalarını tasarladıkları gözlenmiştir. Bu çalışmanın amacı, dilsel yinelemelerin işlevlerinin ve yineleme türlerinin alanyazından derlenen bulgular ışığında sunulması ve böylece Türkçe sözlü söylemde yinelemelerin işlevlerine ilişkin ileriki çalışmalara kuramsal açıdan kaynak oluşturulmasıdır. Bu amaçla, yinelemelerin sözlü dilde yerine getirdiği işlevler ve türler farklı dillerde yapılan çalışmalarda sunulan örneklerle açıklanmaktadır. Yinelemeler, üretme, kavrama, bağlama ve etkileşim olmak üzere dört temel işlevi ve bunlara ait çeşitli alt işlevleri yerine getirmek üzere kullanılmaktadır. Türler açısından ise yinelemeler, yinelemenin korunma derecesi (birebir yineleme ve değiştirilmiş yineleme) yinelemenin yeri (yakın, gecikmeli ve uzak yineleme) ve yinelemenin kaynağı (kendini yineleme, diğer konuşucuyu yineleme) olmak üzere üç ulama ayrılmaktadır.
Keywords
Abstract
Linguistic repetitions are defined as the reiteration of a speaker’s own or another speaker’s words, phrases or utterances in several ways and are frequently used in oral communication. Also known as pragmatic repetitions, these repetitions occur in normal language use or in communication pragmatics. Repetitions are widely used in conversations, which are the most common ways of language use, in various forms to achieve various communicative functions. The literature contains different taxonomies on the forms and functions of repetitions and researchers design their studies by adopting these taxonomies or by narrowing or extending the scopes of these categories in accordance with their research goals. The purpose of this study is to present the forms and functions of repetitions in light of literature data and to offer a theoretical resource for future studies on the functions of repetitions in Turkish spoken discourse. The functions served by repetitions are presented in the study over the examples in various languages. Repetitions are used in spoken discourse to achieve four main functions, which are production, comprehension, connection and interaction, and their several sub-functions. In terms of forms, repetitions are categorized as the degree of fixity (exact-repetitions, non-exact repetitions), localness (immediate, delayed and distant repetitions) and the source of repetitions (self-repetitions and other-repetitions).
