GEÇ OSMANLI DÖNEMİ’NDE KADINLAR İÇİN İÇ MEKÂN ÖĞRETİLERİ: BİLGİ YURDU IŞIĞI DERGİSİ ÜZERİNDEN BİR OKUMA
Author :
Abstract
Osmanlı Devleti’nde Tanzimatla başlayan dönüşüm/yenilenme süreci II. Meşrutiyetle birlikte ivmesini artırmıştır. İlk olarak siyasi alanda uygulanan bu yeniliklerin kabul görmesi ancak toplumun bilinçli olmasıyla mümkün olacaktır. Kadının eğitimini önemseyen görüşlerin ortaya çıkmasıyla birlikte, eskiden erkek egemen olan eğitimde, odak artık kadınların eğitimidir. Çünkü kadınların eğitilmesi demek ailenin eğitilmesi, yani toplumun temelden eğitilmesi demektir. Bu sebeple kadınların ve kız çocuklarının eğitimi için okullar, dernekler, dershaneler açılmıştır. Kamuya ait eğitim kurumlarının açılmasının yanı sıra, dönemin yayınları da dönüşüm bilincinin hızla yayılmasında önemli bir araç olmuştur. Bu dönemde yayın hayatına başlayan kadın dergileri de bu anlamda incelenmeye değerdir. 1916 yılında kurulan kadınlara özel ilk dershane Bilgi Yurdu Dershanesi ve bu dershanenin yayını olan 1917-1918 yılları arasında yayınlanan Bilgi Yurdu Işığı Dergisi, kadınların eğitimini amaç edinen iki farklı kanadın kesişimi olması sebebiyle önemli bir örneklemdir. Dergide, dershanenin eğitim müfredatında yer almamasına rağmen iç mekân anlatılarının yer aldığı altı adet makale bulunmaktadır. Geç Dönem Osmanlı’da halkın gündelik hayat pratiklerinin değişmesi ev kullanımının değişmesine, böylece evin yeniden düzenlenmesine ve yeni donatıların ev içinde kendine yer bulmasına neden olmuştur. Makalelerde mekân organizasyonu, kadınların kendi kendilerine üretebilecekleri süs objeleri, bir mobilyanın ev içinde nerede bulunması gerektiği, ev içindeki donatıların malzeme seçiminde nelere dikkat edilmesi gerektiği gibi konular ele alınmıştır. Bu çalışmayla, modernleşmenin bir parçası olarak görülen kadın eğitiminde, iç mekân tasarımı öğretilerinin nasıl bir yeri olduğunu görmek mümkün olacaktır.
Keywords
Abstract
The transformation and renewal process that began with the Tanzimat in the Ottoman Empire gained momentum during the Second Constitutional Era. The acceptance of these innovations, which were first implemented in the political arena, would only be possible if the society was knowledgeable. With the emergence of views valuing women's education, the previously male-dominated focus of education shifted towards women. Because educating women meant educating the family, in other words, educating society from the foundations. For this reason, schools, associations, and private teaching institutions were opened for the education of women. The publications of the period were also important tools in the rapid spread of transformation awareness. The women's magazines that started publication during this period are also worth examining in this sense. The first private teaching institution for women, Bilgi Yurdu Dershanesi (1916), and its publication Bilgi Yurdu Işığı Magazine, published between 1917 and 1918, are important examples that aim to educate women. The journal features six articles containing interior narratives, even though interior design education is not part of the school curriculum. Due to changes in daily life practices during the Late Ottoman Period, the way houses were used changed. The articles deal with topics such as space organisation, decorative objects that women can produce themselves, where furniture should be located in the house, and what to consider when choosing the materials for decorative elements in the house. This study will allow us to see the place of interior design teachings in women's education, which is seen as part of modernisation.
