TÜRKİYE’DE DEVLET ÜNİVERSİTELERİNDE ÇALIŞAN AKADEMİSYENLERDE TÜKENMİŞLİĞİN İNCELENMESİ: NİTEL İÇERİK ANALİZİ
Author:
Abstract
Çalışmanın amacı, Türkiye’de devlet üniversitelerinde çalışan akademisyenlerin meslek hayatlarında yaşadıkları tükenmişliğe ilişkin algılarını detayları ile ortaya koymaktır. Çalışmanın deseni olgu bilim olarak tasarlanmıştır. Çalışmanın örneklemini, Mersin Üniversitesinde çalışan ve kasıtlı örneklem tekniği ile seçilen 13 akademisyen oluşturmaktadır. Çalışmada iki adet ölçek kullanılmıştır. Bunlardan ilki Maslach Tükenmişlik Envanteri, diğer ise yedi sorudan oluşan demografik ölçektir. Çalışmadaki veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış ve nitel içerik analiz yöntemi ile değerlendirilmiştir. Çalışmanın bulguları 3 ana ve 13 alt tema ile incelenmiştir. Ana temalar; “yönetim ile ilgili sorunlar”, “iş ile ilgili sorunlar” ve “öğrenci ile ilgili sorunlar”dır. “Yönetim ile ilgili sorunlar” temasının alt temaları; üst yönetim baskısı, adil davranmama, örgütsel sorunlar, kararlara katılımın sağlanmaması, unvan haklarından mahrum kalma, fiziksel eksiklikler ve bilimsel etkinliklerin desteklenmemesidir. “İş ile ilgili sorunlar” temasının alt temaları; iş yükü fazlalığı ve idari görevlerdir. Son olarak “öğrenci ile ilgili sorunlar” temasının alt temaları; akademik yetersizlik, öğrenci sayısının fazlalığı, madde bağımlılığı ve suiistimaldir. Çalışmanın bulguları arasında; idari görev ve iş yükü fazlalığı ile ilgili sorun yaşayanların duygusal tükenme; yönetsel sorun yaşayanların ve öğrencilerde akademik yetersizlik gözlemleyenlerin ise tükenmişliğin tüm boyutlarını yaşamış olmaları yer almaktadır. Gelecekte yapılacak çalışmaların tükenmişliği nitel zemine taşıması önerilmektedir ve çalışmanın endüstriyel ve akademik camiaya faydalı olması ümit edilmektedir.
Keywords
Abstract
The purpose of this study is to thoroughly explore perceptions of academicians who work at state universities in Turkey of burnout in their professional lives. The study used a phenomenological research design. The sample consisted of thirteen academics working in Mersin University and selected through purposive sampling. The study employed two measuring instruments. The first is the Maslach Burnout Inventory (MIB). The second is a seven question demographic survey. The data were collected through a semi-structured interview form and analyzed with qualitative content analysis. Findings of the study consist of 3 main and 13 subthemes. Main themes are; problems related to management, problems related to work and the problems related to students. Subthemes of the main theme of problems related to management are; oppression from executives, injustice, organisational problems, preventing the participation, deprivation of rights of title, physical inadequacies and unsupported scientific activities. Subthemes of main theme of problems related to work are; excessive workload and administrative duties. Finally, subthemes of main theme of problems related to students are; academic inadequacy, excessive number of students, addiction and abuse. The analysis results showed that academics who have problems with administrative duties and excessive workload experience emotional exhaustion and those who have administrative problems and those who observe low academic performance in students experience all dimensions of burnout. It is recommended that studies on burnout in future must be designed on the basis of qualitative research and it is expected to be useful for industrial and academic community.