Author :
Abstract
Fransız kökenli Alexandre Vallaury, diğer yabancı mimarların aksine, Batı mimarlığı ile birlikte, Osmanlı mimarlığını da iyi biliyordu. Bu nedenle onun tasarımları, Batı ve doğu mimarlığının bir sentezi gibidir. O’nun başta Beyoğlu ve Galata çevreleri olmak üzere, İstanbul’un pek çok semtinde camiden çeşmeye, otelden konağa, saraydan kasıra kadar hemen her türde eseri bulunmaktadır. Vallaury’nin 1895’lerden sonraki tasarımlarında, Osmanlı mimarisinin, özellikle Türk konut mimarisinin etkileri sezilir. İstanbul’da pek çok eseri bulunan Vallaury’nin batı üslubunda inşa edilmiş yapıları, Sanayi-i Nefise Mektebi, Arkeoloji Müzesi, Osmanlı Bankası Genel Müdürlüğü, Cercle d’Orient, Pera Palas, Vallaury Evi, Union Française, Décugis Evi, Karaköy Banque de Change ve Ömer Abed Hanı’dır. Alexandre Vallaury’nin Karaköy çevresindeki Batı tarzı sivil mimarlık örneklerinde, cephe dekorasyonuna büyük bir önem verildiği, özellikle ana caddeye bakan cephelerin itina ile işlenerek, yapıların en gösterişli cepheleri durumuna getirildiği dikkati çeker. Osmanlı Bankası Genel Müdürlük Binası’nın temsil ettiği Neoklasik üsluplu örnekler, alt katlardaki rustik duvar örgüsü, yatayda düz hatlı saçaklar ile dikeyde korint ya da iyon başlıklı plasterlerin kesişimi sonucu oluşan simetrik cephe düzeni ve üçgen alınlıklı pencereleri ile Rönesans mimarisinde de görülen ve kaynağını antik Yunan ve Roma mimarisinden alan öğelerin oluşturduğu cephe düzenlemelerini akla getirirler.
Keywords
Abstract
Alexandre Vallaury of French origin, unlike other foreign architects, along with western architecture, ottoman architecture well knew. For this reason, his designs are a synthesis of western and eastern architecture. His particular environments, including beyoglu and galata, ıstanbul's many neighborhood mosque, fountain, hotel, mansion, palace pavilion is a work of virtually every kind. 1895 vallaury next designs of ottoman architecture, in particular the effects of the turkish residential architecture being detected. Many works in ıstanbul was built in the style of western vallaury structures, ındustry school of fine arts, the archaeological museum, the directorate general of the ottoman bank, cercle d'orient, pera palas, vallaury house, union française, décugis house, Karakoy the banque de change and omar abed khan. Western-style civil architecture samples of Vallaury Alexandre around Karakoy, facade decoration is given a great importance, especially in facing the main street facades are processed with utmost care, the most spectacular facades of buildings brought into attention. Represented by the Ottoman Bank Headquarters Building, neo-classical stylistic examples of rustic masonry on the lower floors, with horizontal straight line fringes formed by the intersection of the vertical Corinthian plasters or ion-titled symmetrical facade with windows in a triangular layout and architecture of the Renaissance and the source can be seen in the ancient Greek regulations and Roman architecture facade formed by the elements bring to mind.
Keywords
- AKIN, N., 19. Yüzyılın İkinci Yarısında Galata ve Pera, Ġstanbul 2002.
- AKOZAN, F., “Osmanlı Mimarlığında Batılılaşma Dönemi ve Balyan Ailesi” Adlı Kitap ve Gerçekler, Ġstanbul 1983. AKPOLAT, M.S., Fransız Kökenli Levanten Mimar Alexandre Vallaury, (Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü BasılmamıĢ Doktora Tezi), Ankara 1991.
- AKTEMUR,A.M., Batı Etkisinin Türk Mimarisine Yansıyış Süreci ve İstanbul- Karaköy’deki Avrupa Tarzı Sivil Mimari, Erzurum 2009.
- AKTEMUR, A.M., “Osmanlı Bankasının Tarihçe ve Mimarisi”, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, S. XV, Erzurum 2005, s. 1-21. AREL, A., Onsekizinci Yüzyıl İstanbul Mimarisinde Batılılaşma Süreci, Ġstanbul 1975.
- ARIK, R., “BatılılaĢma Dönemi Anadolu Türk Mimarisine Bir BakıĢ”, Osmanlı, C.X., Ankara 1999, s.247-264.
- ARSEVEN, C.E., Eski Galata ve Binaları, Ġstanbul 1989.
- AUTHEMAN, A., La Banque İmpériale Ottomane, Paris 1996.
- AUTHEMAN, A., Osmanlı Bankasının Tarihçesi, Ġstanbul 1988.
- BARILLARI, D.-GODOLI, E., İstanbul 1900: Art Nouveau Mimarisi ve İç Mekanları, (Çev. A.Ataöv), Ġstanbul 1997.
- BATUR, A., “BatılılaĢma Dönemi Osmanlı Mimarlığı”, Tanzimat’tan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, C.IV, Ġstanbul 1985, s. 1026-1058.
- CEZAR, M., Sanatta Batıya Açılış ve Osman Hamdi, Ġstanbul 1971.
- CEZAR, M., XIX. Yüzyıl Beyoğlusu, Ġstanbul 1990.
- ÇEVĠK, U., Alexandre Vallaury ve Yapıları Üzerine Bir Araştırma, (Y.T.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü BasılmamıĢ Yüksek Lisans Tezi), Ġstanbul 2001.
- DENEL, S., Batılılaşma Sürecinde İstanbul’da Tasarım ve Dış Mekanlarda Değişim ve Nedenleri, Ankara 1982.
- DURUDOĞAN, S., XIX. Yüzyılda Pera/Beyoğlu’nun Ekonomik, Kültürel ve Politik Yapısının Mimariye Etkileri, (Ġ.T.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü BasılmamıĢ Doktora Tezi), Ġstanbul 1998.
- ELDEM, E., Bankalar Caddesi: Osmanlıdan Günümüze Voyvoda Caddesi, Ġstanbul 2000.
- ELDEM, E., Banque İmpériale Ottomane, Ġstanbul 1994.
- EYĠCE, S., “Galata” mad., İslam Ansiklopedisi , C.V, Ġstanbul 1950, s. 133-152.
- EYĠCE, S., “XVIII. Yüzyılda Türk Sanatı ve Türk Mimarisinde Avrupa Neo-Klasik Üslubu”, Sanat Tarihi Yıllığı, S. IX-X, Ġstanbul 1978-80, s. 163-189.
- GOODWĠN, G., A History of Ottoman Architecture, London 1971.
- KÖNEMANN, V., Die Kunst der İtalienischen Renaissance, Köln 1994.
- KÖNEMANN, V., Die Kunst des Barock, Köln 1997.
- MĠDDLETON, R.-WATKĠN, D., Neoclassical and 19 th Century Architecture/1-2, New- York 1987.
- NASIR, A., Türk Mimarlığında Yabancı Mimarlar, (Ġ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü BasılmamıĢ Doktora Tezi), Ġstanbul 1991.
- NĠCOLETTĠ, M., D’Aronco e I’Architettura Liberty, Roma 1982.
- NĠCOLETTĠ, M., Art Nouveau in Italy The Anti Rationalist Art Nouveau Architecture and Desing, Londra 1973.
- PEVSNER, N., Avrupa Mimarisinin Anahatları, (Çev. S.Batur), Ġstanbul 1970.
- PEVSNER, N., Introduction The Anti Rationalists Art Nouveau Architecture and Desing, Londra 1973.
- SÖNMEZ, Z., “XIX. Yüzyıl Sonlarında Türkiye’de Mimar Sorunu ve Sanayî-i Nefîse Mektebi’nin Ġlk Mimarlık Hocası Alexandre Vallaury”, IV. İstanbul Sanat Bayramı Sempozyumu, Ġstanbul 1983, s. 30-48.
- TAġÇIOĞLU, T., “Nordstern Hanı”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C.VI, Ġstanbul 1994, s. 493.
- TUĞLACI, P., Osmanlı Mimarlığında Batılılaşma Dönemi ve Balyan Ailesi, Ġstanbul 1981.
- YILDIRAN, N., “DıĢ Borçlanmada 33 Yıllık Birliktelik ve Doğu-Batı Ekseninde Bir Ġkiz Bina: Tütün Rejisi ve Bank-ı Osmanî-i ġahâne”, Osman Hamdi Bey ve Dönemi, Ġstanbul 1993, s. 41-53.
