Author :
Abstract
Modernleşme süreci batı özelinde ortaya çıkmış ama batı ile sınırlanamayacak bir süreçtir. Bu süreç yeni bir insan modeli ile birlikte yeni bir toplum tipini getirmiş gözükmektedir. Bu süreçle birlikte geleneksel aile düzeni yerini çekirdek aile tipine bırakmış, mekân algısında değişimler ortaya çıkmış, geleneksel değerlerden bağımsızlaşma eğilimindeki bireyin bakışı mekân algısına da yansımıştır. Yaşlanma dönemi bu süreçle birlikte bir probleme dönüşmüştür. Geleneksel toplumda kendi sosyal ortamı içerisinde varlığını sürdüren yaşlılar bu dönemde bir taraftan yeni imkânlara kavuşurken, toplumsal hayatın dışına itilmekle, mananın yitimiyle istenmeyen bireylere dönüşmekle, yalnızlaşmakla, aile ortamı dışına çıkarak kültür aktarıcısı rolünü yitirmekle baş başa kalmıştır. Huzurevi bakımevi gibi kurumlar bunun tipik bir göstergesi olmuştur. Zihniyet oluşturucu, değer üretici, sosyalleşmeye teşvik edici ilkeleriyle dinler yaşlanma döneminde hala fertler için önemli bir müracaat alanı olmaya devam etmektedirler. Din, hayatının sonbaharını yaşayan fertlere psikolojik destek sunan, ibadetler aracılığıyla sosyalleşmeyi devam ettiren ve sahip olduğu diğer ilkelerle bireysel ve toplumsal rolünü eksiksiz yapmaya devam eden bir kurumdur. Bu bağlamda yaşlıların baş etme süreçlerinde, yalnızlık duygularını azaltmada, boş zaman uğraşılarını şekillendirmede, kuşaklar arası iletişimde etkili olmaktadır. Böylelikle modern bakışın aksine geleneksel hala önemli bir müracaat olmaya da devam etmektedir. Bu da bize modern düşünceyle hayatımıza giren değerlerin yeniden sorgulanması gerektiğini telkin eder.
Keywords
Abstract
The process of modernization appeared in the case of the West, but not a process, which can be localized in the West. This process, along with a new human model seems to have brought a new type of society.With this process, the traditional family type has left its place to nuclear family type, changes have occurred in the perception of space, person's view on traditional values tend to independence has reflected to perception of space,too. Period of aging has become a problem with this process. In traditional society, elderly people, who have been subsisted in their social environment, gaining the new opportunities during this period on the one hand, has faced to being pushed out of social life, becoming unwanted in
Keywords
- AKIN, Galip (2006), Her Yönüyle Yaşlılık, Palme Yayıncılık, Ankara
- AKTAġ, Cihan, (1992) Modernizmin Evsizliği ve Ailenin Gerekliliği, Beyan Yayınları,
- AKYÜZ, Niyazi (2007), Gecekondularda Dini Hayat ve Kentlileşme, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara
- ALTUN, Fahrettin (2002), Modernleşme Kuramı: Eleştirel Bir Giriş, YöneliĢ, Ġst.
- Alver, Köksal, (2007) Siteril Hayatlar Kentte Mekânsal Ayrışma ve Güvenlikli Siteler, Hece Y, Ankara
- ARGYLE, Benjamin Beit ve Hallahmi, Michael, Dini DavranıĢ Teorileri, sah. 247- 280, Çev. Ali KuĢat, Mehmet Korkmaz, Ġsmail Güllü, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.16, 2004/1
- ARMAĞAN, Mustafa (1998), Gelenek ve Modernlik Arasında, Ġz Yayınları, Ġst.
- ARMANER, Neda (1980), Din Psikolojisine Giriş, C.I, Ayyıldız Matbaası, Ankara,
- ARPACI, Fatma, Farklı Boyutlarıyla Yaşlılık, Türkiye ĠĢçi Emeklileri Derneği Eğitim ve Kültür Yayınları, Ankara, 2005
- I. Aile Şurası Kararları, Sosyal Yapı Komisyonu Kararları, 17-20 Aralık 1990, http://www.athgm.gov.tr/upload/mce/eskisite/files/aile1.pdf, Alındığı tarih; 14.05.2012
- ASAGEM, (2004), BaĢbakanlık Aile ve Sosyal AraĢtırmalar Genel Müdürlüğü, IV. Aile Şurası Komisyon Raporları, Ankara, 2004
- ASAGEM-TÜĠK, BaĢbakanlık Aile ve Sosyal AraĢtırmalar Genel Müdürlüğü - Türkiye Ġstatistik Kurumu, Aile Yapısı Araştırması, Ankara, 2006
- ASAGEM, (2008) BaĢbakanlık Aile ve Sosyal AraĢtırmalar Genel Müdürlüğü, V. Aile Şurası Aile Destek Hizmetleri Komisyon Kararları, Ankara, 2008
- ASLAN, Adnan (1997), “Geleneksel Ekolün Modernizm EleĢtirisi ve Ġslam DüĢüncesine Yansımaları”, İslam ve Modernleşme içinde, Ġsam, Ġst., sh. 55- 71
- ATALAY, BeĢir (2001), “Türkiye’nin Sosyal ModernleĢmesi”, Modernleşme, İslam Dünyası ve Türkiye içinde, Ensar NeĢriyet, Ġst., s. 219- 250
- BAYYĠĞĠT, Mehmet (1998), Sosyo-Kültürel Yönleriyle Türkiye’de Hac Olayı, Türkiye Diyanet Vakfı Y., Ankara,
- BEġER, Faruk (2008), Sosyal İslam, Nun Yayıncılık, Ġstanbul
- CANSEVER, Turgut (2006), İslam’da Şehir ve Mimari, TimaĢ Y., Ġstanbul,
- ÇETĠN, Halis (2003), Modernleşme ve Türkiyede Modernleşme Krizleri, Siyasal Kitabevi, Ankara
- DALMAYER, Fred R. (2001), “Global ModernleĢme: Farklı Modernitelere Doğru mu?”, Modernleşme, İslam Dünyası ve Türkiye içinde, Ensar NeĢr., Ġst., , sh.33-62
- DAM, Hasan (2002), Yetişkinlerin Din Eğitimi, YayınlanmamıĢ Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi SBE, Samsun
- DAVUTOĞLU, Ahmet (2001), “ModernleĢme Sürecinde Entelektüel DönüĢüm ve Zihniyet Paramatreleri”, Modernleşme, İslam Dünyası ve Türkiye içinde, Ensar NeĢriyet, Ġst., s., 361- 392
- DEMĠR, Ömer ve Mustafa Acar (1998), Sosyal Bilimler Sözlüğü, Vadi Yay., Ankara
- DER LOO, Hans Van, Williem Van Reijen (2003), Modernleşmenin Paradoksları, Ġnsan Yayınları, Ġstanbul
- DILLON, Michele (2003), Edited By, Handbook Of The Sociology Of Religion, Cambridge University Press, Cambridge
- DOĞAN, Cihangir (2007), Türkiye’de YaĢlılık ve Huzurevi Olgusu, sah. 33-60, Yaşlılık Dönemi ve Problemleri, Ensar NeĢriyat, Ġstanbul
- DURALI, ġ Teoman, (2000), Çağdaş Küresel Medeniyet, Dergah Yayınları, Ġst.
- GÖKA, Erol, (2006) Erol Göka Ġle Röportaj, Elif Eda TARTAR, Mostar Dergisi, Mayıs
- GÖRGÜN, Tahsin (1996), “Türkiye’de Ġslam DüĢüncesinin Geleceği ve Ġslami DüĢünce Geleneği”, İslam, Gelenek ve Yenileşme içinde, Ġsam, Ġst., s. 143- 171
- GÜNDÜZ, ġinasi, (2007), Ġslam ve Diğer Dinlerin YaĢlılığa BakıĢı, sah. 69-82, Yaşlılık
- HÖKELEKLĠ, Hayati (1992), Ölümle Ġlgili Tutumların Dini DavranıĢla ĠliĢkisi Üzerine Bir AraĢtırma I, U.Ü.İ.F.D, S. 4, C. 4, Bursa,
- HÖKELEKLĠ, Hayati (1998), Din Psikolojisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara,
- HÖKELEKLĠ, Hayati, Ölüm Ölüm Ötesi Psikolojisi ve Din, DEM Y., Ġstanbul, 2008
- ĠNCE, Abdullah (2012), YaĢlanma Döneminde Dini Hayat (Sakarya İli-Merkez İlçeler Örneği), BasılmamıĢ Doktora Tezi, Ankara Ün., Sosyal Bil. Enst., Din Sosyolojisi Bölümü, DanıĢman: Prof. Dr. Niyazi AKYÜZ, Ankara
- JEANNĠERE, Abel (1993), “Modernite Nedir ?”, Modernite Versus Postmodernite, Çeviren; Nilgün Tutal – Küçük, Derleyen; Mehmet Küçük, Vadi Yayınları, Ankara, s. 15- 26
- KARACA, Faruk (2007), Dini Gelişim Teorileri, DEM, Ġstanbul
- KILAVUZ, M. Akif (2005), Batı Kültüründe YaĢlanma Dönemi Yalnızlık Duygusunu Azaltma ve ArkadaĢ ĠliĢkilerini GeliĢtirme Açısından Dinî Etkinliklerin Önemi, U.Ü.İ.F.D., Cilt: 14, Sayı: 2, sah. 25-39, Bursa,
- KĠRMAN, Mehmet Ali (2004), Din Sosyolojisi Terimleri Sözlüğü, Rağbet Yayınları,
- Kitabı Mukaddes Eski ve Yeni Ahit (1997), Kitabı Mukaddes ġirketi, Ohan Matbaacılık,
- KOING, Harold G. (1994), Aging And God Spiritual Pathways To Mental Health İn Midlife And Later Years, The Haworth Pastoral Press, New York
- KONGAR, Emre (2000), Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği, Remzi Kitabevi, Ġst.
- KÖYLÜ, Mustafa, Yetişkinlik Dönemi Din Eğitimi, DEM, Ġstanbul, 2004
- KÖKTAġ, Mehmet Emin (1993), Türkiye’de Dini Hayat İzmir Örneği, ĠĢaret Y., Ġstanbul,
- Kur’an-ı Kerim Meali, Hazırlayanlar: Halil AltuntaĢ, Muzaffer ġahin, Diyanet ĠĢleri BaĢkanlığı Ankara, 2006
- LEHR, Ursula (1994), Yaşlanmanın Psikolojisi, Çeviri Editörü; Birol Çotuk, Çev. Neylan Eryar, Bilimsel ve Teknik Yayınları Çeviri Vakfı, Ġstanbul
- MARSHALL, Gordon (1999), Sosyoloji Sözlüğü, Çev. Osman Akınhay- Derya Kömürcü, Bilim Sanat, Ankara
- MARDĠN, ġerif (2004), Türk Modernleşmesi (Makaleler 4), ĠletiĢim Yayınları, Ġst.
- MEHMEDOĞLU, Ali Ulvi (2004), Kişilik ve Din, DEM, Ġstanbul
- MERĠÇ YAZAN, Ümit (1999), 21. Yüzyılın Eşiğinde Sosyoloji Konuşmaları, TimaĢ Y., Ġstanbul,
- ONUR, Bekir (2000), Gelişim Psikolojisi, Yetişkinlik, Yaşlılık, Ölüm, Ġmge Kitabevi,
- ÖZEL, Mustafa (2001), “Çınardan Akasyaya Türkiye’nin Ġktisadi ModernleĢmesi”, Modernleşme, İslam Dünyası ve Türkiye içinde, Ensar NeĢriyet, Ġst., s., 309- 320
- PARGAMENT, Kenneth I. (1997), The Pshchology Of Religion And Coping Theory, Refearch, Practice, The Guilford Press, New York,
- PEKER, Hüseyin (2000), Din Psikolojisi, Aksiseda Matbaası, Samsun
- SELÇUK, Ziya (1999), Gelişim Ve Öğrenme, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara
- SHÇEK, 2011, http:/www.shçek.gov.tr/yasli.aspx, Alındığı tarih, 06.05.2012
- ġERĠATĠ, Ali (1985), Medeniyet ve Modernizm, Çeviren; Ahmet Yükseloğlu; Bir Yayıncılık, Ġstanbul.
- TARANCI, Cahit Sıtkı (2011), Otuz Beş Yaş Bütün Şiirleri, Derleyen; Asım Bezirci, Can Sanat Yayınları, Ġstanbul
- TATAR, Hüsniye Canbay (1996), Şehirleşme ve Dini Cemaatleşme (Malatya Uygulaması), BasılmamıĢ Doktora Tezi, Malatya,
- TEKELĠ, Ġlhan (2004), “Türkiye’de Siyasal DüĢüncenin GeliĢimi Konusunda Bir Üst Anlatı”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Cilt 3, ModernleĢme ve Batıcılık içinde, ĠletiĢim, Ġst., s. 19-42
- TÜMER, Günay- Küçük, Abdurrahman (1997), Dinler Tarihi, Ocak Yayınları, Ankara,
- WEBER, Max, (2008) Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu, Çev. Zeynep Gürata, Ayraç Y., Ankara
- WINK, Paul, Dillon, Michele, (2001) Religious Involvement And Health Outcomes Ġn Late Adulthood: Findings From A Longitudinal Studdy Of Women And Men, Pages 75106, Faith And Health Psychologial Perspectives, Edited By Thomas G. Plante – Allen C. Sherman, The Guilford Press, New York,
- YAPICI, Asım (2007), Ruh Sağlığı ve Din Psiko-Sosyal Uyum ve Dindarlık, Karahan Kitabevi, Adana,
- Yaşlılar Sosyal Doku Projesi Araştırmaları - 5, Ġ.B.B. APK Daire BaĢkanlığı AraĢtırma Müdürlüğü, Ġstanbul, 2004
- Yaşlılara Sunulan Sosyal Hizmetlerin Değerlendirilmesi/ Özet Rapor (Nicel ve Nitel AraĢtırma Bulguları Özeti), (2006), T.C. BaĢbakanlık Sosyal YardımlaĢma ve DayanıĢma Genel Müdürlüğü Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu Sosyal Riski Azaltma Koordinasyon Birimi
- http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=10736, Alındığı tarih; 14.05.2012
- http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?alt_id=39, Alındığı tarih; 14.05.2012.
