Author:
Abstract
Deyimler, bir milletin kültür taşıyıcı ögelerinden biridir. Ulusun söz yaratma gücünden doğar. Hassas ve ince bir düşünüşün ürünü olarak benzetmeler, mecazlarla yüklü atasözleri gibi toplumun malı olan sözlerdir.
Türk dili, tarihsel süreç içerisinde Asya’nın en doğusundan Avrupa’nın en batısına kadar yayılan Türk soylu devlet ve imparatorlukları aracılığıyla, çok geniş bir alanda kullanılmış, kullanılmakta ve kullanılmaya da sonsuza kadar devam edecektir.
Şu an Türk dili konuşan Türk soylu halkların dillerine bakıldığında birbiriyle ses bilgisi, biçim bilgisi, sözcük bilgisi ve cümle bilgisi bakımından benzer yönlerinin olduğu, bu benzerliğin yanında ses ve biçim bilgisi bakımından bazı farklı yönlerinin de olduğu görülür. Şu an Türk dilinin 20’den fazla lehçesi bulunmaktadır. Bu lehçelerden biri, bugün bağımsız Türk cumhuriyetlerinden biri olan Kazakistan’da konuşulan Kazak Türkçesidir. Kazak Türkçesinin sözlü ürünlerinden biri olan destanlar, diğer Türk cumhuriyetlerinde olduğu gibi önemini koruyan zenginliklerdendir. Bu çalışmada, kahramanlık konulu destanlardan biri olan Kazak destanları IV: Kırım’ın Kırk Batırı adlı eserde geçen deyimler incelenmiştir. İncelemeye, öncelikle sözlüklerde ve gramer kitaplarında deyimle ilgili bilgilerin sıralanmasıyla başlanılacak, ardından Kazak Türkçesinde deyim için hangi terimin kullanıldığı gösterilmeye çalışılacaktır.
Keywords
Abstract
Idioms are one of the culture-bearing elements of a nation. They arise from the nation's power to create words. They are words that are the property of the society, such as proverbs loaded with analogies and metaphors as the product of a sensitive and subtle thinking.
The Turkish language has been used, is being used and will continue to be used in a very wide area through the Turkish noble states and empires that spread from the easternmost part of Asia to the westernmost part of Europe in the historical process.
When we look at the languages of the Turkic peoples who currently speak Turkic languages, it is seen that they have similar aspects in terms of phonology, morphology, lexicon and sentence knowledge, as well as some differences in terms of phonology and morphology. There are currently more than 20 dialects of the Turkic language. One of these dialects is Kazakh Turkish spoken in Kazakhstan, one of the independent Turkish republics. The epics, which are one of the oral products of Kazakh Turkish, are one of the riches that preserve their importance as in other Turkic republics. In this study, one of the epics on heroism, Kazak destanları IV: Kırım’ın Kırk Batırı are analyzed. The analysis will begin by listing the information about idiom in dictionaries and grammar books, and tried to show which term is used for idiom in Kazakh Turkish.