Author:
Abstract
Sosyoloji ile jeomorfoloji arasındaki etkileşim olarak tanımlanabilecek olan sosyojeomorfoloji, bütüncül bir yaklaşım ile yerşekillerinin toplumsal olay ve olgulara etkisi nispetinde toplumsal ilişkileri anlamaya ve açıklamaya yardımcı olacak anahtar bilgiler sunar. Aynı zamanda jeomorfolojinin bu alt dalı, toplumu etkileyen jeomorfolojik problemlerin çözümlenmesi ve topluma etkilerinin yorumlanması bakımından da önemlidir. Dünya’da sosyojeomorfoloji konusunda yapılmış çalışmalar daha henüz çok yenidir. Bu bakımdan alanındaki ilklerden sayılabilecek olan bu çalışmada, Ganos Dağı’nın sosyojeomorfolojik özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Temel felsefe olarak Ganos Dağı’ndan istifade eden insan toplulukları ile bu yerşekli arasındaki ilişkiyi konu alan araştırmada “jeomorfolojik özellikler, sosyolojik yapının oluşmasında önemli rol oynamaktadır” hipotezi doğrulanmaya çalışılmıştır. Bu çalışma, sahadaki insan doğal ortam etkileşiminin sağlıklı bir şekilde tespit edilmesi bakımından önem taşımaktadır. Zira insan ve doğal ortam arasındaki hassas dengenin korunması ve gelecek kuşaklara aktarılmasında jeomorfolojinin önemi büyüktür. Ayrıca çalışma yöntemi Türkiye jeomorfoloji literatürüne yeni bir çalışma konusunun kazandırılması bakımından da mühimdir. Fiziki Coğrafyanın temel ilke ve yöntemleri kapsamında gerçekleştirilen çalışma, sosyolojik perspektifte jeomorfolojik bir bakış açısıyla kurgulanmış ve görüşme yöntemi ile desteklenmiştir. Elde edilen verilerin jeomorfoloji haritası üzerinden dağılışı yapılarak, sahanın sosyojeomorfolojik haritası oluşturulmuştur. Çalışmanın tematik haritaları CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) teknikleriyle yapılmıştır. Sonuçta Ganos Dağı’nın sahadaki topluluklara karşı birtakım oronimik, doğal, sosyal ve ekonomik etkileri olduğu tespit edilmiştir. Bu etkilerin sahadaki cemiyetler üzerinde bıraktığı tesir nispetinde sosyolojik özellikler biçimlenmiştir. İnceleme alanının sosyojemorfolojik özellikleri dâhilinde Işıklar, Balkan ve Ganos olmak üzere temel olarak üç farklı yöre ayırt edilmiştir. Çalışma konusunun ve yönteminin değişik mekânlarda uygulanması daha farklı sonuçlara ulaşılmasını sağlayabilir. Ayrıca benzer çalışmaların Türkiye’nin başka yerlerindeki gerek jeomorfolojik gerekse sosyolojik özellikler bakımından zengin bir çeşitliliğin bulunduğu alanlarda yapılmasına ihtiyaç vardır. Bu aşamada bilhassa jeomorfolojik özellikleri bakımından çeşitlilik gösteren dağ alanlarının seçilmesi daha doğru bir tercih olacaktır. Niha
Keywords
Abstract
Sociogeomorphology, which can be defined as the interaction between the geomorphology and sociology, provides key information that will help to understand and explain social relations with a holistic approach to landforms in proportion to the impact of communal events and cases. At the same time, this offshoot of the geomorphology is also important in terms of solving to the geomorphological problems affecting society and interpreting of the impact to the community. Studies on the sociogeomorphology in the world is still very new. In this regard, it was aimed to investigate the sociogeomorphological features of Ganos Mount, in the work that can be considered as first in own topic. In research studies, the issue of the relationship between human communities who benefit from Ganos Mount and this landform as a basic philosophy. It has attempted to verify the hypothesis of “Geomorphological features, plays an important role in the formation of the sociological structure”. This work is important for determining the interaction of the natural environment and people in the field in a healthy way. The importance of geomorphology is great because of protecting the delicate balance between human and natural environment and being passed on to future generations. Working methods are also important in terms of gaining a new study of the subject of Turkey geomorphology literature. In this work, which carried out basic principles and methods of physical geography, was fictionalized with the point of geomorphological view and supplemented by interviews in a sociological perspective. Sociogeomorphological field map was created using the resulting distribution of data performed on geomorphology map. Thematic maps of the work was made with using the technique of GIS (Geographical Information Systems). Consequently, it has been found to Ganos Mount effects in terms of oronymic, natural, social and economic characteristics on the communities in the area. Sociological characteristics of communities on the field was formed by the effects which changed with proportion efficacy. Basically three different regions have been distinguished including to Işıklar, Balkan and Ganos within sociogeomorphological characteristics of the study area. It may yield different results to be implemented of the topics and methods of work in different places. Also, it is needed to be made similar studies in other places, which has a rich