SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ SINIF YÖNETİMİNDE LİDERLİK, ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ KAVRAMLARINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI
Author:
Abstract
Bu çalışmanın temel amacı sınıf öğretmeni adaylarının sınıf yönetiminde öğretmen, öğrenci ve liderlik kavramlarına ilişkin metaforik algılarını belirlemektir. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomonoloji deseni ile tasarlanan bu çalışmada veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan açık uçlu anket formu aracılığıyla toplanmıştır. Bu formlar aracılığıyla, sınıf öğretmeni adaylarının geleneksel ve çağdaş sınıf yönetimi anlayışında liderlik, öğretmen ve öğrenci kavramlarına yönelik metaforik algıları tespit edilmiş ve elde edilen metaforlar kategorilere ayrılmıştır. Bu kategorilere bakıldığında, geleneksel sınıf yönetimi anlayışında liderliğin “diktatörlük, zorbalık, güce sahip olma, öncülük etme ve otorite kurma”; öğretmenliğin “güç uygulayan, yönetici, söz hakkını elinde bulunduran, bilgi kaynağı ve rehber kişi”; öğrencinin “tek tipleştirilen, sorgusuz kabul eden, söz hakkı olmayan, korku kültürüne maruz kalan, başkasına bağımlı olan ve kendisinden üst düzey şeyler beklenen kişi” olarak algılanırken; çağdaş sınıf yönetimi anlayışında ise liderliğin “demokrasi, yardımseverlik, kolaylaştırıcılık, yenilikçilik ve rehberlik”; öğretmenin “koruyan/kollayan, beklentileri önemseyen, her şeyi bilmesi beklenen, yardımcı ve yol gösterici kişi”; öğrencinin “söz hakkı olan, bireysel farklılıklara sahip, bilgiyi yöneten ve işlendikçe değer kazanan bireyler” olarak algılandığı görülmüştür. Çalışma sonucunda sınıf öğretmeni adayı öğrencilerin genel olarak geleneksel sınıf yönetimi yaklaşımında liderlik, öğretmen ve öğrenci kavramlarını otokratik bir sistemde eylem sergileme olarak algılarken; çağdaş sınıf yönetiminde bu kavramları demokratik bağlamda hareket etme olarak algıladıkları görülmüştür.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to determine classroom teacher candidates’ metaphoric perceptions for leadership, teacher and student concepts in classroom management. In this study designed with phenomenology pattern of qualitative research methods, the data were obtained through an open-ended questionnaire form which was prepared by the researchers. Through these forms, the teacher candidates’ metaphoric perceptions for leadership, teacher and student concepts in traditional and modern classroom management were determined and the obtained metapfhors were categorized. Considering these categories, it is seen that classroom teacher candidates perceive leadership as “dictatorship, tyranny, having the power, leading, establishing authority”; teacher as the person “using force, administrator, highhanded, source of information and guide”; student as the person “standardized, acquiescing, voiceless, exposed to the culture of fear, dependent on someone else, asked for senior tasks” in traditional classroom management approach while they perceive leadership as “democracy, benevolence, facilitation, innovation and guidance”; teacher as the person “protecting/watching for, caring about expectations, expected to know everything, conducive and guide”; student as the person “having the right to speak, having i