ATATÜRK’ÜN 1930 YILINDA YAPTIĞI TOKAT, AMASYA VE HAVZA GEZİSİ, ÇİFTÇİLERLE BULUŞMASI, SORUNLARINI DİNLEMESİ VE ÇÖZÜM ODAKLI ÖNERİLERİ
Author:
Abstract
Milli Mücadelenin başarı ile sona erdirilmesinden sonra ülkede çağdaş bir düzen kurma çalışmalarını başlatan Atatürk, siyasi, sosyal, ekonomi ve kültürel alanda gerçekleştirilen yenilikleri bizzat yerinde görmek ve halkın düşüncesini öğrenmek amacıyla değişik tarihlerde yurt gezilerine çıkmıştır. Bu geziler planlı, programlı ve kapsamlı yapılmıştır. Hemen her gezide yanında bakan, müsteşar ve uzmanlardan oluşan heyetler bulunmuştur. Uzmanlar halkın şikayet ve beklentilerini içeren raporlar hazırlamışlar, Ankara’ya dönüldüğünde hazırlanan raporlar değerlendirilerek tespit edilen sorunların çözümüne çalışılmıştır. Bu gezilerinden birisi de 22 Kasım 1930 tarihinde Tokat, Amasya ve Havza yöresine yapılan gezidir Bu gezi, Atatürk’ün bölgeye yaptığı beşinci gezidir. Yeni açılan Turhal-Amasya demiryolu hattının çalışır durumda olduğunu da bu gezide tecrübe eden Atatürk, bölge halkı tarafından büyük coşku ile karşılanmış, çeşitli heyetlerle görüşmeler yapmış, okul ziyaretlerinde bulunmuştur. Ağırlıklı olarak halkın ekonomik sıkıntıları ile köylü ve çiftçilerin karşılaştıkları sorunları dinlenmiş, notlar alınmıştır. Tarımsal alana ilişkin çiftçi ve köylü kesimden gelen şikayetler daha ziyade, yeterli zirai mücadelenin yapılamaması dolayısı ile elde edilen ürünün azlığı, istenen ilaçların gelmemesi, arazi vergisinin ağırlığı ve traktöre duyulan ihtiyacın giderilmesi şeklinde sıralanmıştır. O günlerde ülkenin mevcut şartları gereği tarım, ekonominin can damarı ve temeli olarak görülmüştür. Konuya hassasiyet gösteren Atatürk, bölge halkından gelen şikayet ve istekleri tespit ettirerek, durumun merkezi hükümete bildirilmesini istemiştir. Bu çalışmada, Atatürk’ün söz konusu tarihte Tokat, Amasya ve Havza kazasına yaptığı gezi sırasında tarımsal alanda tespit ettiği aksaklıklar ile bunların çözümüne yönelik önerileri hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmada, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi kaynaklarından, konu ile ilgili araştırma eserler, makaleler ve dönemin gazetelerinden yararlanılmıştır.
Keywords
Abstract
Atatürk, who started the efforts to establish a modern order in the country after the successful end of the National Struggle, went on country trips on different dates to see the innovations in the political, social, economic and cultural fields and to learn the thoughts of the people. These trips were planned, programmed and comprehensive in almost every trip, delegations of ministers, undersecretaries and experts accompanied him. Experts prepared reports containing the complaints and expectations of the people, and when they returned to Ankara, the reports prepared were evaluated and efforts were made to solve the identified problems. One of these trips is the trip to Tokat, Amasya and Havza regions on November 22, 1930. This trip is Atatürk's fifth trip to the region. Atatürk, who experienced that the newly opened Turhal-Amasya railway line is in working condition, was welcomed by the people of the region with great enthusiasm, held meetings with various delegations and visited schools. Mainly, the economic problems of the people and the problems faced by the villagers and farmers were heard and notes were taken. Complaints from farmers and villagers regarding the agricultural area are mostly listed as the scarcity of the product obtained due to the inability to carry out adequate agricultural struggle, the lack of the desired pesticides, the cost of the land tax and the elimination of the need for the tractor. In those days, due to the current conditions of the country, agriculture was seen as the lifeblood and bases of the economy. Being sensitive to the issue, Atatürk requested that the complaints and requests from the people of the region be determined, and the situation be reported to the central government. In this study, information is given about the problems that Atatürk found out in the agricultural field during his trip to Tokat, Amasya and Havza region on that date and his suggestions for the solution of these. In the study, the records of the Prime Ministry Republic Archive, research works, articles and newspapers of the period were used.